Xây dựng NTM ở huyện biên giới Mường Lát

Xuất phát điểm thấp với địa hình đồi núi, huyện biên giới Mường Lát gặp nhiều khó khăn trong việc xây dựng NTM

Những khó khăn gặp phải

Huyện biên giới Mường Lát nằm ở phía tây bắc tỉnh Thanh Hóa, phía bắc giáp với huyện Vân Hồ (Sơn La) và Lào, phía tây và nam giáp với Lào, phía nam và rìa tây nam giáp với huyện Quan Hóa (Thanh Hóa). Mường Lát có diện tích tự nhiên 810,65km2, dân số hơn 41.640 người, với 6 dân tộc Thái, Mông, Dao, Kinh, Khơ Mú, Mường sinh sống.

Bước đầu thực hiện Chương trình phát triển nông nghiệp, xây dựng NTM (năm 2011) trên địa bàn huyện Mường Lát những năm đầu gặp nhiều khó khăn, nhận thức của người dân về thực hiện xây dựng NTM còn hạn chế, hệ thống các tiêu chí đạt chuẩn của Chính phủ đạt thấp, bình quân 2,5 tiêu chí/xã, đời sống nhân dân còn nhiều khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo còn cao, cơ sở hạ tầng kinh tế còn thiếu, thô sơ chưa đáp ứng  nhu cầu phát triển nông nghiệp nông thôn gắn với xây dựng  NTM.

Trong đó, tài nguyên đất đai dành cho phát triển sản xuất, phát triển kinh tế nông nghiệp hạn hẹp, chủ yếu là đất lâm nghiệp cằn cỗi, bạc màu và có độ dốc cao; tiểu thủ công nghiệp và ngành nghề nông nghiệp ổn định chưa cao, quy mô sản xuất còn nhỏ lẻ, chất lượng sản phẩm còn thấp, chưa đa dạng về chủng loại cũng như chưa đủ sức cạnh tranh với thị trường, chủ yếu mang tính tự cung, tự cấp. Trình độ dân trí thấp, còn trông chờ, ỷ lại vào sự đầu tư của nhà nước; việc chung tay xây dựng NTM trên địa bàn còn nhỏ lẻ chưa tập trung.

Các cấp, chính quyền địa phương nơi đây nỗ lực, đồng lòng xây dựng NTM

Bên cạnh đó, đội ngũ cán bộ giúp việc các cấp làm việc kiêm nhiệm còn yếu và thiếu kinh nghiệm về quản lý xây dựng NTM, trong khi khối lượng công việc nhiều, liên quan đến nhiều ngành, nhiều lĩnh vực. Nguồn lực cho chương trình xây dựng NTM còn hạn chế; sự huy động nguồn lực tại chỗ chưa được phát huy mạnh mẽ; sự đóng góp, tài trợ của các doanh nghiệp trong và ngoài huyện vào xây dựng NTM còn nhỏ lẻ. Việc lồng ghép các chương trình, dự án khác với chương trình NTM còn bất cập, chưa có sự điều tiết tổng thể, hợp lý giữa các chương trình, dự án cho xây dựng NTM.

Kết quả đạt được

Tuy có xuất phát điểm thấp về xây dựng NTM với 2,5 tiêu chí/xã (năm 2011), nguồn lực thấp, cơ sở vật chất thô sơ, kinh tế kém phát triển, địa hình rộng, đồi núi....Đến thời điểm hiện tại, toàn huyện có 7/88 thôn, bản sau sáp nhập đạt chuẩn NTM với bình quân đạt 4,3 tiêu chí/thôn, bản.

Những năm qua, việc phát triển nông nghiệp gắn với tái cơ cấu kinh tế có những chuyển biến khá quan trọng. Trong đó, nông- lâm- thủy sản  tiếp tục tăng trưởng ổn định, tái cơ cấu cây trồng, vật nuôi đã từng bước cho kết quả khả quan; việc ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất được quan tâm, đến nay cơ bản các hộ nông dân đã sử dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất; giá trị sản xuất trên một đơn vị diện tích ngày một tăng cao; chăn nuôi đã có bước chuyển mình khá mạnh mẽ tăng cả về số lượng, chất lượng đàn vật nuôi và cho giá trị thu nhập cao.

Kết cấu hạ tầng khu vực nông thôn được quan tâm đầu tư ngày càng hoàn thiện, từng bước đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội gắn với xây dựng NTM và nhu cầu của người dân nông thôn về hệ thống thủy lợi đã đảm bảo tưới tiêu cho diện tích đất 2 vụ lúa, đạt 75%; 100% các xã có đường giao thông đến trung tâm xã được rải nhựa và bê tông hóa; 80,6% thôn bản có đường ô tô đến trung tâm thôn, bản; 64,77% thôn có điện lưới quốc gia với 98 % số hộ được sử dụng điện lưới quốc gia; 100% số xã có trạm y tế; trường học được kiên cố hóa và 33 thôn có nhà văn hóa.

Đời sống-xã hội nhân dân được nâng lên sau khi bắt tay vào xây dựng Chương trình mục tiêu quốc gia về NTM

Về công tác an sinh xã hội và nâng cao đời sống tinh thần cho khu vực nông thôn tiếp tục được quan tâm hỗ trợ, đặc biệt là hộ nghèo, thông qua các chương trình cụ thể như đào tạo nghề, xuất khẩu lao động, hỗ trợ  tạo việc làm, hỗ trợ vay tín dụng, hỗ trợ bảo hiểm y tế, hỗ trợ tiền điện...vì thế  đời sống nhân dân được cải thiện rõ rệt, thu nhập bình quân đầu người tăng khoảng 1,086 triệu đồng/người/năm. Công tác xóa đói, giảm nghèo thu được nhiều kết quả, tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh, bình quân hàng năm giảm trên 6%; tỷ lệ lao động nông thôn qua đào tạo nghề đạt 17,2%; tỷ lệ người dân được sử dụng nước hợp vệ sinh đạt 89,6 %.

Quy chế dân chủ cơ sở được phát huy, tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái được mở rộng, tình làng, nghĩa xóm được thắt chặt hơn, diện mạo NTM được hình thành ở một số xã, là cơ sở để phát triển mở rộng, từng bước hoàn thành mục tiêu xây dựng NTM toàn huyện.

Trong 10 năm qua huyện Mường Lát huy động được các nguồn lực với số tiền 779.707,58 triệu đồng để phục cho Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM. Trong đó, ngân sách trung ương 247.376,98 triệu đồng (chiếm 31,73%); ngân sách địa phương 43.811,50 triệu đồng (chiếm 5,6%); vốn lồng ghép 268.098,23 triệu đồng (chiếm 34,38%); vốn tín dụng 183.657,00 triệu đồng (chiếm 23,55%); vốn doanh nghiệp 8.960,00 triệu đồng (chiếm 1,15%); vốn nhân dân đóng góp 15.239,88 triệu đồng (chiếm 1,95%).