Truy thu 408 tỷ đồng tiền thuế: Sabeco có dấu hiệu chuyển giá?
Kết thúc kiểm toán tại Tổng công ty Bia rượu nước giải khát Sài Gòn (Sabeco), Kiểm toán Nhà nước (KTNN) đã yêu cầu đơn vị này phải nộp bổ sung 408 tỷ đồng tiền thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB). Tuy nhiên, sau đó Sabeco đã có văn bản kiến nghị gửi tới Bộ Tài chính, Bộ Công Thương cho rằng, đã làm đúng theo quy định về thuế, vì bản chất thuế TTĐB là đánh vào sản xuất chứ không phải thương mại. Do đó, việc Sabeco phải nộp thêm thuế là vô lý.
Lỗ hổng chính sách
Vụ việc truy thu thuế tại Sabeco trở thành tâm điểm của cuộc họp báo công bố kết quả kiểm toán năm 2014 và kết quả thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán năm 2013 của KTNN sáng 10/7.
Trước câu hỏi của báo giới tại cuộc họp báo sáng 10/7 của KTNN, bà Trương Thị Việt Hương – Kiểm toán trưởng Kiểm toán khu vực 4, thuế TTĐB đánh vào khâu sản xuất và được xác định dựa vào giá bán cuối cùng của khâu sản xuất.
Theo mô hình sản xuất của Sabeco, tổng công ty này đã thành lập Công ty TNHH MTV thương mại Sài Gòn – Sabeco với 100% vốn từ công ty mẹ để tiêu thụ các sản phẩm của Sabeco. Sau đó, Công ty TNHH MTV thương mại Sài Gòn – Sabeco lại thành lập các công ty con, công ty liên kết có số vốn đóng góp từ 90-95% vốn từ công ty mẹ.
Có 10 công ty như vậy sau đó lại bán sản phẩm cho đại lý cấp 1.
Bà Trương Thị Việt Hương - Kiểm toán trưởng Kiểm toán khu vực 4: Từ vụ việc của Sabeco cho thấy lỗ hổng chính sách khá lớn... |
“Mô hình sản xuất kinh doanh như trên của Sabeco là mô hình khép kín, không những công ty mẹ chi phối về vốn mà còn quyết định từ khâu nguyên liệu đầu vào, giá mua cho tới giá bán ra, kể cả phần bán cho đại lý cấp 1… Lợi nhuận cuối cùng của các công ty được chuyển về Sabeco. Do đó, KTNN xác định khâu cuối cùng là ở các công ty thương mại khu vực trước khi bán ra cho các đại lý và kiểm toán kiến nghị truy thu thuế chỗ đó”, bà Trương Thị Việt Hương nói.
Kiểm toán trưởng Kiểm toán khu vực 4 cũng cho hay, cơ sở để KTNN kiến nghị tính thuế TTĐB được áp dụng theo Thông tư 05 của Bộ Tài chính về hướng dẫn thực hiện Luật thuế TTĐB.
Cũng theo bà Hương, từ vụ việc của Sabeco cho thấy lỗ hổng về chính sách trong cách tính thuế TTĐB tương đối lớn. Bởi theo nội dung Thông tư 05 quy định truy thu thuế của các cơ sở thương mại nhưng không quy định các công ty này là độc lập hay không độc lập. Vì thế, KTNN đã kiến nghị với Bộ Tài chính sửa đổi cách tính thuế TTĐB, trong đó quy định các công ty thương mại là những công ty độc lập để đưa ra cách tính thuế phù hợp nhất.
Sabeco có chuyển giá?
Từ vụ việc truy thu thuế tại Sabeco, ngoài chuyện lỗ hổng chính sách thì dư luận cũng đặt câu hỏi nghi vấn đây là một hình thức chuyển giá đã tồn tại lâu nay trong doanh nghiệp nhưng tới giờ mới được “phanh phui”?.
Nghi vấn này được bà Hương lý giải, nếu xét từng đơn vị thì có thể coi đây là một hình thức chuyển giá. Nhưng do xem xét hết một quá trình của Sabeco, thì lợi nhuận thu được sau khi xác định giá tính thuế, của các công ty con lại chuyển về cho công ty mẹ. Cho nên KTNN không xác định đây là hình thức chuyển giá của Sabeco.
Bổ sung thêm, ông Cao Tấn Khổng – Phó tổng KTNN khẳng định, quyền đưa ra khiếu nại là quyền của Sabeco nhưng doanh nghiệp này vẫn phải chấp hành đầy đủ kiến nghị về truy thu thuế mà KTNN đưa ra.
Dù khiếu nại nhưng Sabeco vẫn phải thực hiện trách nhiệm đối với kết luận của KTNN |
Theo Luật KTNN, doanh nghiệp có quyền khiếu nại, giải trình về kết luận của KTNN, nhưng vẫn phải thực hiện trách nhiệm của mình với kiến nghị của kiểm toán. Ngay trong khiếu nại của mình KTNN nhận thấy Sabeco cũng không từ chối trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ của mình trước kết luận của KTNN.
Phó tổng KTNN Cao Tấn Khổng cũng khẳng định, cách thức KTNN kiến nghị đối với trường hợp của Sabeco đã nhận được sự thống nhất của Bộ Tài chính. Hiện, việc thay đổi cách tính thuế TTĐB đã được Bộ Tài chính tiếp thu, bổ sung tại Luật sửa đổi, bổ sung thuế TTĐB đã được Quốc hội biểu quyết thông qua tại kỳ họp thứ 9 vừa qua. Tuy nhiên, phải tới 1/7/2016 Luật này mới có hiệu lực. Vì thế, trong thời gian “chuyển đổi”, để “trám” những lỗ hỏng về chính sách, Bộ Tài chính đã soạn thảo và trình Chính phủ Nghị định về hướng dẫn thực hiện cách tính thuế TTĐB.
“Nếu nói sau Sabeco còn bao nhiêu trường hợp tương tự thì rất khó vì nguyên tắc của kiểm toán là chỉ đưa ra đánh giá, kết luận tại những đơn vị kiểm toán, không suy diễn sang các đơn vị khác. Đồng thời, đánh giá các vấn đề trên cơ sở bằng chứng hiện hữu, mắt thấy tai nghe… Quan trọng sau kết luận và kiến nghị của kiểm toán là chính đáng, phù hợp với toàn dân, hiệu quả quản lý Nhà nước được nâng lên, chặt chẽ”- ông Cao Tấn Khổng nhấn mạnh.