Tiêu chí TT&TT trong Bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng nông thôn mới

Trong giai đoạn 2011-2015, theo Quyết định 491/QĐ-TTg ngày 16/4/2009 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành Bộ tiêu chí quốc gia về nông thôn mới, ngành Thông tin và Truyền thông thực hiện tiêu chí “Bưu Điện” gồm 02 nội dung là: “Xã có điểm phục vụ bưu chính, viễn thông” và “Xã có internet đến thôn”.

Bộ Thông tin và Truyền thông đã ban hành Quyết định số 463/QĐ-BTTTT ngày 22/3/2012 về hướng dẫn thực hiện tiêu chí để các địa phương thực hiện. Kết thúc Chương trình, Tiêu chí số 8 bình quân chung cả nước đạt 90,9% (8.122 xã).

Hai nội dung trên của Tiêu chí số 8 trong giai đoạn 2011-2025 chủ yếu là nhiệm vụ phát triển của doanh nghiệp bưu chính, viễn thông; sử dụng nguồn lực của doanh nghiệp trong đầu tư phát triển, duy trì hoạt động của mạng lưới cung ứng dịch vụ; nhà nước hỗ trợ doanh nghiệp bưu chính, viễn thông thực hiện thông qua cơ chế, chính sách hoặc bằng Quỹ Dịch vụ viễn thông công ích Việt Nam đối với việc thực hiện ở miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo.

Trong giai đoạn 2016-2020, Bộ Thông tin và Truyền thông đã đề nghị Thủ tướng Chính phủ sửa, bổ sung nội dung Tiêu chí số 8, bao gồm sửa tên tiêu chí (thành Tiêu chí Thông tin và Truyền thông) và sửa đổi, bổ sung nội dung tiêu chí cho phù hợp với phạm vi, nội dung và yêu cầu của Ngành đối với xã nông thôn mới.Theo Quyết định số 1980/QĐ-TTg ngày 17/10/2016 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới giai đoạn 2016-2020.

Nội dung tiêu chí số 8 giai đoạn này gồm 04 nội dung: (1) Xã có điểm phục vụ bưu chính; (2) Xã có dịch vụ viễn thông, Internet; (3) Xã có đài truyền thanh và hệ thống loa đến các thôn; (4) Xã có đài truyền thanh và hệ thống loa đến các thôn.

Thực hiện nhiệm vụ Thủ tướng Chính phủ giao, Bộ Thông tin và Truyền thông đã ban hành Quyết định số 441/QĐ-TTTT ngày 28/3/2017quy định chi tiết thực hiệntiêu chí Thông tin và Truyền thông trong Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thông mới giai đoạn 2016-2020.

Đặc thù việc thực hiện Tiêu chí số 8 giai đoạn này của ngành Thông tin và Truyền thông là: hai nội dung đầu do doanh nghiệp bưu chính, viễn thông đầu tư, duy trì mạng lưới cung ứng dịch vụ (như giai đoạn trước); hai nội dung sau thuộc trách nhiệm của Nhà nước phải bố trí ngân sách để thực hiện.

Đến 30/6/2019, Tiêu chí số 8 bình quân chung cả nước ước đạt khoảng 90,5%(8.053 xã).

Việc thực hiện Tiêu chí số 8 giai đoạn 2016-2020 có nhiều khó khăn hơn giai đoạn 2010-2015. Tiêu chí số 8 giai đoạn này được mở rộng về nội dung, yêu cầu chất lượng cao hơn giai đoạn trước nên có nhiều xã từ “đã hoàn thành” giai đoạn trước trở thành “chưa hoàn thành” của giai đoạn này; nhiều xã chưa thể hoàn thành do điều kiện khó khăn về kinh phí, nhất là các xã ở các tỉnh miền núi.Một số địa phương chưa thực sự quan tâm đến việc bố trí ngân sách thực hiện nội dung số (3) và (4) của Tiêu chí số 8.

Để có thể đánh giá chất lượng việc thực hiện Tiêu chí số 8,trong các năm 2017 và 2018 Bộ Thông tin và Truyền thông đã tổ chức điều tra, đánh giá hiện trạng về tình hình thực hiện Tiêu chí số 8 tại 1.146 xã thuộc 90 huyện, thị xã của 08 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Riêng năm 2018, Bộ đã tổ chức điều tra, đánh giá hiện trạng về tình hình thực hiện Tiêu chí số 8 tại 459 xã ở 03 tỉnh Bắc Giang, Lâm Đồng, Thái Nguyên.

Kết quả cho thấy: Nội dung số (1) của Tiêu chí số 8đạt 453 xã (98,6%). Nội dung số (2) của Tiêu chí: Khảo sát ở 5.186 thôn thì có 3.683 (71%) số thôn có dịch vụ điện thoại cố định, có 4.720 thôn (91%) có điện thoại di động; có 4.037 thôn (77,8%) có dịch vụ truy nhập Internet băng rộng cố định; có 4.489 thôn (77,6%) có dịch vụ truy nhập internet băng rộng trên mạng di động (Số thôn chưa có dịch vụ internet băng rộng chủ yếu ở khu vực miền núi, xa trung tâm xã); có 75,8% số xã có điểm truy nhập dịch vụ viễn thông công cộng.

Nội dung số (3) của Tiêu chí số 8 ở 03 tỉnh đạt 81% xã. Trong các xã đã có đài truyền thanh thì có 91% số thôn có cụm loa hoạt động.

Nội dung số (4) của Tiêu chí số 8 cho thấy có tỷ lệ máy vi tính/tổng số cán bộ, công chức xã là 87%; có 94% số xã có máy vi tính kết nối mạng internet băng rộng; 96% số xã sử dụng hệ thống thư điện tử của cơ quan nhà nước, 89% số xã có sử dụng hệ thống một cửa điện tử; có 44% số xã có sử dụng Cổng/Trang thông tin điện tử.

Bộ TT&TT đánh giá, nhìn chung, thực hiện các nội dung của Tiêu chí số 8 ở các xã đạt khá cao, nhưng chưa đồng đều, đồng bộ giữa các nội dung dẫn đến tỷ lệ hoàn thành ước thực hiện đến 30/6/2019 đối với Tiêu chí không tăng so với giai đoạn trước.