Thừa Thiên - Huế: Bảo vệ đầm phá, trồng rừng ngập mặn

 Ông Nguyễn Đình Đấu - Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Thừa Thiên - Huế cho biết: Quản lý Nhà nước về biển, đảo, đầm phá là lĩnh vực mới; các hoạt động thuộc phạm vi biển, đảo và đầm phá lại do nhiều ngành thực hiện, chịu sự chi phối của nhiều văn bản pháp luật khác nhau. Do đó, công tác quản lý vùng bờ mang tính tổng hợp đòi hỏi phải được sự phối hợp thống nhất của đa ngành; đồng thời phải tăng cường năng lực quản lý, bảo vệ, sử dụng và khai thác tài nguyên môi trường mới đạt được kết quả. Với tinh thần đó, Tỉnh ủy Thừa Thiên - Huế đã ban hành Nghị quyết 06 về phát triển kinh tế biển và đầm phá tỉnh Thừa Thiên - Huế, và Chiến lược Biển Việt Nam đến năm 2020 để góp phần nâng cao ý thức trong hoạt động khai thác tài nguyên bảo vệ môi trường biển, đảo; đồng thời nâng cao nhận thức trong công tác quản lý Nhà nước về biển đảo và đầm phá.

Theo đó, hệ thống đầm phá Tam Giang - Cầu Hai trải dài 70 km với diện tích hơn 22.000 ha là vùng sinh thái ngập mặn có tiềm năng sinh học phong phú, vừa là một vùng đặc thù kinh tế của tỉnh, được chia thành 11 vùng theo 4 nhóm chính: Nhóm vùng bảo tồn, bảo vệ và phục hồi; nhóm vùng đệm, sử dụng với cường độ thấp; nhóm vùng phát triển và nhóm vùng dự trữ.

Đối với nhóm vùng bảo tồn, bảo vệ và phục hồi được đề xuất 4 vùng bảo tồn, 8 vùng bảo vệ thủy sản và 1 vùng phục hồi sinh cảnh… Vùng phục hồi sinh cảnh kết hợp du lịch sinh thái được đề xuất là vùng rừng ngập mặn Rú Chá có diện tích khoảng 50 đến 100 ha bao gồm cả mặt nước. Nhóm vùng phát triển được đề xuất gồm vùng phát triển kinh tế tổng hợp Chân Mây; vùng phát triển du lịch Cảnh Dương - Lăng Cô - Chân Mây, Đông Dương Hàm Rồng thuộc 2 xã Vinh Hiền và Vinh Mỹ (huyện Phú Lộc), Hồ Truồi - Nhị Hồ - Suối Voi và vùng du lịch sinh thái cao cấp đầm Cầu Hai - cửa Tư Hiền; vùng phát triển cảng biển Thuận An, Chân Mây; vùng đánh bắt ven bờ nằm trong phạm vi đới bờ đề xuất lập kế hoạch phân vùng này, ngoại trừ các vùng nước đề xuất sử dụng cho hoạt động cảng, du lịch và bảo tồn.

Trên cơ sở đó, tỉnh Thừa Thiên - Huế tập trung vào bảo tồn và phát triển du lịch bền vững, gắn với bảo vệ môi trường sinh thái, tôn tạo tài nguyên du lịch tự nhiên và nhân văn, làm tiền đề cho phát triển các ngành công nghiệp, thương mại, dịch vụ, góp phần giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, đảm bảo an ninh, chính trị và an toàn xã hội.

Vùng đới bờ liên quan đến diện tích đất ngập mặn ở đầm phá và ven biển Thừa Thiên - Huế có diện tích rất lớn, nhưng hiện tại chỉ còn chưa đầy 8 ha rừng ngập mặn, chủ yếu là vùng Rú Chá Hương Phong (thị xã Hương Trà); Cảnh Dương và đầm Lập An, Lăng Cô (huyện Phú Lộc), Tân Mỹ (huyện Phú Vang). Do diện tích rừng ngập mặn còn lại ít nên việc trồng rừng ngập mặn để tái tạo và phục hồi, góp phần thích ứng với biến đổi khí hậu và bảo tồn đa dạng sinh học vùng đầm phá ven biển cũng là một trong những giải pháp quan trọng hàng đầu để bảo vệ tài nguyên, môi trường vùng ven biển của Thừa Thiên – Huế.

Ông Nguyễn Trọng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Khoa học Lâm nghiệp tỉnh Thừa Thiên -Huế cho biết: “Nếu rừng ngập mặn tiếp tục bị suy giảm, nguồn thuỷ sản sẽ ít đi, cộng đồng địa phương sẽ phải gánh chịu những tác hại do thiếu sự bảo vệ tự nhiên trước tác động của bão lụt, xói lở bờ và đất nhiễm mặn khiến mùa màng thất thu, nhà cửa bị phá huỷ và ao nuôi trồng thuỷ sản bị ô nhiễm”. Các cây ngập mặn sẽ giúp thanh lọc nước, cung cấp môi trường sống lý tưởng cho các loài thuỷ sinh như cá, tôm, cua.

Để  bảo vệ vùng đầm phá, trước đó, dự án do tổ chức  WWF (Sáng kiến rừng ngập mặn cho tương lai) và Microsoft hỗ trợ đã góp phần vào việc nâng cao chất lượng và tăng cường diện tích của rừng ngập mặn tại Rú Chá. Trong 2 năm thực hiện dự án, hơn 23.000 cây ngập mặn đã được trồng, trong đó hơn một nửa được trồng tại các ao nuôi thủy sản, vì thế trực tiếp mang lại lợi ích giúp cải thiện sinh kế đối với người dân.

Xác định tiếp tục mở rộng diện tích rừng ngập mặn, tạo sinh kế  bền vững cho người dân địa phương là hướng đi lâu dài,  Phó Chủ tịch thị xã Hương Trà Nguyễn Thị Thu Hương cho biết, thị xã Hương Trà đã quy hoạch và định hướng phát triển 300 ha rừng ngập mặn; trong đó riêng xã Hương Phong bước đầu là 70 ha. Ở đây, người dân đóng vai trò chính trong việc lập kế hoạch mở rộng diện tích rừng ngập mặn ở khu vực Rú Chá và Cồn Tè. Theo quy hoạch, việc trồng rừng ngập mặn ở Hương Phong đồng thời với việc phát triển các ngành dịch vụ, trong đó chú trọng phát triển du lịch sinh thái kết nối với hệ sinh thái bền vững vùng đầm phá Tam Giang.

Tuy nhiên, theo đề xuất của lãnh đạo Sở TNMT Thừa Thiên – Huế, để công tác quản lý Nhà nước về lĩnh vực biển, hải đảo và đầm phá trên địa bàn tỉnh đạt hiệu quả cao, đảm bảo tính bền vững, tỉnh Thừa Thiên Huế  mong muốn Bộ Tài nguyên và Môi trường, Tổng cục Biển và Hải đảo quan tâm đầu tư cho Chi cục biển, đảo và đầm phá tỉnh các trang thiết bị chuyên dùng và phương tiện cần thiết cho công tác đo đạc, điều tra, khảo sát, đánh giá và giám sát tài nguyên môi trường biển, đảo và đầm phá. Hỗ trợ nguồn đầu tư để tỉnh triển khai một số dự án như: Dự án “Xây dựng cơ sở dữ liệu và hệ thống thông tin tổng hợp tài nguyên, môi trường biển tỉnh Thừa Thiên - Huế”, dự án “ Điều tra, đánh giá phân vùng bảo vệ và phát triển bền vững các vùng đất rừng ngập nước tại vùng bờ tỉnh Thừa Thiên - Huế”…; đồng thời quan tâm nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ quản lý biển, đảo, nhất là đối với đội ngũ cán bộ ở cấp huyện và xã vùng ven biển, đầm phá.