Thói quen sử dụng tiền mặt làm gia tăng hoạt động rửa tiền?

Ảnh minh họa

Trong khi đó, các nước trên thế giới đã tiến hành thanh toán điện tử từ lâu. Thậm chí, ở những quốc gia phát triển, thanh toán điện tử chiếm tới 90% tổng thanh toán thì đã giúp GDP tăng khoảng 1%.

Nhiều chuyên gia cảnh báo, thói quen sử dụng tiền mặt không chỉ sẽ làm gia tăng hoạt động rửa tiền mà còn có thể làm giảm niềm tin của các đối tác, nhà đầu tư với doanh nghiệp và môi trường kinh doanh của Việt Nam.

Mới đây, Chính phủ Đan Mạch vừa đưa ra đề xuất việc các nhà bán lẻ cần từ chối các khoản thanh toán bằng tiền mặt và chỉ chấp nhận thanh toán bằng thẻ hoặc qua điện thoại di động. Đây là động thái nhằm hướng đến việc Đan Mạch có thể trở thành nền kinh tế không dùng tiền mặt đầu tiên trên thế giới.

Hàn Quốc là nước có tỷ lệ thanh toán không tiền mặt trong tiêu dùng chiếm 70%; tỷ lệ người dân có thẻ ghi nợ 58%. Còn ở Đức, tỷ lệ thanh toán không tiền mặt trong tiêu dùng chiếm 76% và tỷ lệ người dân có thẻ ghi nợ là 88%. Từ năm 2012, những người bán hàng chỉ cần một chiếc iPhone và đầu đọc thẻ EMV để nhận thanh toán bằng thẻ ghi nợ hoặc tín dụng.

Ở Mỹ, tỷ lệ thanh toán không tiền mặt trong tiêu dùng cao hơn, chiếm 80% và tỷ lệ người dân có thẻ ghi nợ là 72%. Còn tỷ lệ thanh toán không tiền mặt trong tiêu dùng tại Hà Lan là 85%, tỷ lệ người dân có thẻ ghi nợ 98%. Ở Australia, tỷ lệ thanh toán không tiền mặt trong tiêu dùng là 86%, tỷ lệ người dân có thẻ ghi nợ 79%. Cao hơn nữa là tại Thụy Điển, tỷ lệ thanh toán không tiền mặt trong tiêu dùng chiếm 89% và tỷ lệ người dân có thẻ ghi nợ 96%

Đối với nước Anh, tỷ lệ thanh toán không tiền mặt trong tiêu dùng chiếm tới 89%, còn ở Canada, tỷ lệ thanh toán không tiền mặt trong tiêu dùng là 90%. Trong khi đó, Pháp có tỷ lệ thanh toán không tiền mặt trong tiêu dùng là 92%. Theo quy định của Pháp, sẽ không cho phép giao dịch trên 3.000 euro bằng tiền mặt. Bỉ cũng giống nước Pháp, họ cũng hạn chế người dân tiêu tiền mặt trên 3.000 euro, do đó, tỷ lệ thanh toán không tiền mặt trong tiêu dùng tại nước này là 93%

Ở Việt Nam, thanh toán bằng tiền vẫn chiếm tỷ lệ đa số, với khoảng 65% tổng phương tiện thanh toán. Trong mấy năm gần đây, Chính phủ cũng đã có nhiều biện pháp thúc đẩy thanh toán trực tuyến nhưng thói quen của người tiêu dùng vẫn chưa thay đổi.  

Theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước, đến nay cả nước đã có trên 200.000 POS, tăng khoảng 18% so với cuối năm 2014. Trong đó, phải kể đến Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) với gần 64.680 máy, Ngân hàng Công Thương Việt Nam (Vietinbank) với trên 60.760 máy…

Một số ngân hàng thương mại đã triển khai các chương trình khuyến mại, ưu đãi hấp dẫn đối với khách hàng dùng thẻ thanh toán qua POS. Tại những tỉnh, thành phố lớn có điều kiện kinh tế phát triển và có nhiều trung tâm thương mại, dịch vụ vui chơi giải trí, hoạt động thanh toán thẻ qua POS tiếp tục phát triển mạnh cả về số lượng POS được lắp đặt và số lượng giao dịch.

Theo bà Virginia Foote, Đồng Chủ tịch Diễn đàn DN Việt Nam, việc lạm dụng tiền mặt có thể dẫn tới những hệ lụy nguy hiểm. Các nghiên cứu trên thế giới cho thấy, ở những nền kinh tế dựa nhiều vào tiền mặt, những vấn nạn từ tham nhũng dạng nhỏ đến rửa tiền quy mô lớn đều diễn ra phổ biến và khó đối phó hơn. 

Còn theo một điều phối viên quốc gia chương trình chống rửa tiền của Cơ quan Phòng chống ma túy và tội phạm Liên Hiệp Quốc (UNODC) tại Việt Nam cho hay, việc thanh toán bằng tiền mặt sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động rửa tiền của bọn tội phạm, gây khó khăn cho công tác đấu tranh, phòng ngừa của cơ quan chức trách.