“Quyền lợi người tham gia BHXH lớn hơn gửi tiết kiệm rất nhiều”

Tại buổi toạ đàm về chủ đề phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) diễn ra ngày 22/8, ông Vũ Quang Thọ, Viện trưởng Viện Công nhân – Công đoàn (Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam) chia sẻ: “Nhiều người lao động nói với tôi, với đồng lương như thế này nếu tích lũy dưới hình thức tiết kiệm thì sẽ tốt hơn, chúng tôi đã giải thích với họ rằng, tham gia BHXH là phương án có tính chất chiến lược dài hơi hơn. Còn tiết kiệm có thể giải quyết vấn đề trước mắt, nhưng độ an toàn không cao”.

Nói thêm về vấn đề này, ông Đỗ Ngọc Thọ, Phó Trưởng ban thực hiện chính sách BHXH (Bảo hiểm xã hội Việt Nam) cho hay, có lẽ để thu hút khách hàng nên gần đây trên nhiều trang mạng xã hội đưa ra thông tin so sánh giữa việc tham gia bảo hiểm nhân thọ với việc gửi tiết kiệm và quyền lợi khi tham gia BHXH để được hưởng lương hưu.

Theo Phó Trưởng ban thực hiện chính sách BHXH, bất luận trong trường hợp nào thì quyền lợi tham gia BHXH lớn hơn gửi tiết kiệm rất nhiều.

Ông Thọ cho rằng, các thông tin rất lệch lạc và người ta đều kết luận là tham gia gửi tiết kiệm và bảo hiểm nhân thọ có lợi hơi.

“Tuy nhiên, cần thấy sự khác biệt rằng, BHXH là hoạt động phi lợi nhuận, còn bảo hiểm nhân thọ hay gửi tiết kiệm nhằm mục đích sinh lời. Vậy, tiền lời đó ở đâu ra? Chúng ta đều biết thù lao, hoa hồng cho những đại lý của bảo hiểm nhân thọ là rất lớn, những năm đầu 20-25%, sau đó giảm dần đến 5%, vậy chi hoa hồng lớn như thế mà vẫn có lợi thì lợi ở đâu ra? Tôi cho rằng, cái lợi đó sẽ lấy một phần từ phần đóng góp của người dân”, ông Thọ nói.

Phó Trưởng ban thực hiện chính sách Bảo hiểm xã hội phân tích thêm, Luật quy định quỹ BHXH được Nhà nước bảo hộ, trong khi đó, những cái khác vẫn có thể bị phá sản. Cơ chế vận hành có sự khác nhau, gửi tiết kiệm hay bảo hiểm nhân thọ hàng tháng được khoản lãi nhưng vài chục năm sau tiền gốc giá trị giảm rất nhiều, trong khi tiền đóng vào BHXH được bảo toàn giá trị và tăng trưởng.

“Thời gian đầu chỉ đóng 1 đồng, nhưng khi đến tuổi nghỉ hưu, giải quyết chế độ thì tiền đóng thời gian đầu không phải là 1 đồng nữa mà sẽ thành nhiều đồng. Hơn nữa, trong thời gian được hưởng lương hưu thì vẫn được hưởng bảo hiểm y  tế…. Chính vì thế, chúng tôi cũng đã có so sánh chi tiết giữa gửi tiết kiệm và tham gia BHXH để hưởng lương hưu với việc đưa ra đầy đủ tham số đúng trong thực tế từ điều chỉnh giá tiêu dùng của nhà nước hàng năm, lãi suất tiết kiệm của ngân hàng, tốc độ điều chỉnh tăng lương hưu… bất luận trong trường hợp nào thì quyền lợi người tham gia BHXH lớn hơn gửi tiết kiệm rất nhiều. Số tiền người lao động tham gia BHXH càng lớn thì chênh lệch so với gửi tiết kiệm càng nhiều”, ông Thọ nhấn mạnh.

Sẽ giao chỉ tiêu tham gia BHXH tới các địa phương

Tính đến tháng 6/2017, cả nước có hơn 13,1 triệu người tham gia BHXH, chiếm 24 % lực lượng lao động, tăng 6,8 % so với cùng kỳ năm 2016. Tuy nhiên, ông Thọ cho hay, số lượng đối tượng tham gia BHXH tăng như trên chưa đáp ứng với kỳ vọng của chính sách, cách xa với mục tiêu của Nghị quyết 21.

Nguyên nhân của tình trạng trên là do điều kiện kinh tế - xã hội thời gian qua còn khó khăn khiến việc chuyển dịch cơ cấu lao động từ khu vực phi chính thức sang khu vực chính thức còn chậm và số lao động tham gia quan hệ lao động không tăng nhiều. Nhiều doanh nghiệp phải giải thể hoặc thu hẹp quy mô dẫn tới cắt giảm lao động. Ý thức tuân thủ pháp luật của một bộ phận chủ sử dụng lao động còn kém…

Trước tỷ lệ tham gia BHXH còn thấp, ông Vũ Quang Thọ, Viện trưởng Viện Công nhân Công đoàn nói thêm, do khó khăn của nền kinh tế, một số lượng lao động đã tham gia BHXH phải rút khỏi thị trường lao động và muốn nhận chế độ BHXH một lần. Theo thống kê của Tổng liên đoàn Lao động VN cho thấy, trung bình mỗi năm có khoảng 600.000-700.000 người nhận BHXH một lần. Nếu trừ số người tăng từ việc tham gia BHXH và số người nhận BHXH một lần sẽ thấy số thực tăng không đáng kể.

“Người lao động ngần ngại lớn nhất là mức đóng BHXH. Theo nhiều người lao động, đồng tiền kiếm được rất quan trọng. Chỉ cần chênh lệch 10.000 đồng cũng có thể khiến người lao động chuyển từ công ty này sang công ty khác. Do đó, theo nhiều người lao động mức đóng trên 10% là cao. Mặt khác, nhiều người lao động khi bị ngừng việc muốn được thanh toán ngay số tiền BHXH chứ không muốn kéo dài”, ông Vũ Quang Thọ nói.

Để giải quyết vấn đề này, ông Đỗ Ngọc Thọ cho biết, BHXH sẽ phối hợp với Bộ Lao động – Thương binh và xã hội cùng xây dựng và trình Chính phủ phê duyệt đề án về việc giao chỉ tiêu tham gia BHXH tới các địa phương, phối hợp với cơ quan thuế để xác định số lao động đang làm việc ở các đơn vị đóng thuế. Đồng thời, sẽ tăng cường tuyên truyền để người sử dụng lao động thấy được quyền lợi pháp lý trong việc tham gia BHXH, người lao động hiểu rõ hơn quyền lợi hợp pháp khi tham gia BHXH.

Ngoài ra, một chính sách mới sẽ bắt đầu thực hiện từ năm 2018, đó là Nhà nước sẽ hỗ trợ đóng BHXH cho hộ nghèo chính trên chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn. Hộ nghèo được hỗ trợ 30% và hộ cận nghèo được hỗ trợ 25% mức đóng trên chuẩn hộ nghèo, cận nghèo ở nông thôn.

“Nếu Nhà nước tạo được khuyến khích đủ mạnh để hút nhiều người tham gia BHXH thì nhiều người sau này sẽ có lương hưu hơn, Nhà nước sau này sẽ giảm được chi phí trợ cấp cho người cao tuổi”, ông Thọ nói thêm.