Quản lý chất lượng nước mắm còn chồng chéo giữa 2 Bộ

Quản lý chồng chéo, chưa có biện pháp chế tài

Theo số liệu thống kê của Bộ Công thương, Việt Nam có khoảng 2.800 cơ sở sản xuất nước mắm, cung cấp 2 triệu lít/năm. Trung bình mỗi người Việt sử dụng 4 – 5 lít nước mắm/năm. 

Ảnh minh họa

Trên thực tế, hiện nay Bộ Y tế và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng chia nhau việc kiểm soát và quản lý về vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm, trong đó có nước mắm. Theo luật, Bộ Y tế chỉ là cơ quan chịu trách nhiệm xây dựng quy chuẩn, tiêu chuẩn cho nước mắm. Còn khâu quản lý chất lượng thuộc về Bộ NN&PTNT. 

Tuy nhiên, hiện nay hồ sơ công bố sản phẩm mặt hàng này lại do Bộ Y tế thẩm duyệt và cấp phép. Điều này dẫn đến nhiều chồng chéo, bất cập trong việc kiểm soát chất lượng và chế tài xử lý vi phạm.

Được biết, sau khi có thông tin nước mắm nhiễm thạch tín được một vài báo đưa tin, Thủ tưởng Chính phủ vào cuộc yêu cầu kiểm tra sản phẩm này. 

Từ ngày 12/10 đến nay, đoàn thanh tra liên ngành gồm Bộ Y tế, Bộ NN&PTNT và Bộ Công thương đã tiến hành kiểm tra thị trường nước mắm tại Hà Nội, TP.HCM, sắp tới ra cả Phú Quốc (Kiên Giang)... 

Mục đích đợt kiểm tra này để rà soát lại hồ sơ công bố đối với các sản phẩm nước mắm, quy trình sản xuất, giấy phép lưu hành, lấy mẫu xét nghiệm các loại nước mắm trên thị trường.

Theo ông Phong, ở Việt Nam không tồn tại khái niệm nước mắm công nghiệp hay thủ công. Tuy nhiên nước mắm phải đảm bảo các yêu cầu về hàm lượng đạm, axit amin, đúng với hồ sơ công bố. 

Ông Phong cho rằng bất cứ sản phẩm nước mắm nào cần phải phân biệt hóa chất và phụ gia. Nói một cách chính xác, nếu sử dụng phụ gia thực phẩm để làm mắm, là những phụ gia trong danh mục, đúng hàm lượng, đảm bảo độ tinh khiết thì không ảnh hưởng sức khoẻ, còn những phụ gia cấm, vượt quá quy định thì sẽ bị xử lý vi phạm nghiêm minh.

Arsen cũng xuất hiện từ các hoạt động của con người như nấu chảy quặng, đốt cháy than, đồng thời có trong chất bảo quản gỗ, thuốc trừ sâu, thuốc thú y hay thuốc y tế. Tình trạng thạch tín từ nước, đất, thuốc trừ sâu xâm lấn vào chuỗi dinh dưỡng cá, cây trồng, vật nuôi, từ đó lại lây nhiễm sang cho con người khi họ dùng những nguồn thực phẩm này là điều mà các nhà khoa học đã nhiều lần cảnh báo, đặc biệt là ở những vùng thổ nhưỡng có cấu tạo đặc trưng như Việt Nam.

Từ năm 2003 Việt Nam đã có Tiêu chuẩn quốc gia về nước mắm được ban hành với số hiệu TCVN 5107:2003. Tuy nhiên đã hơn 10 năm qua, tiêu chuẩn này vẫn chưa được cập nhật chi tiết về minh bạch thông tin, thành phần cụ thể. 

Bên cạnh tiêu chuẩn, Bộ Y Tế cũng đã ban hành thêm những Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia liên quan đến an toàn thực phẩm, tuy nhiên thực chất việc tuân thủ các quy chuẩn này đối với sản phẩm nước mắm như thế nào thì vẫn chưa có thông tin đầy đủ.

Trong kết quả khảo sát vừa qua cho thấy hàng loạt mẫu nước mắm, nhất là ở dòng nước mắm cao đạm đã vi phạm nghiêm trọng quy chuẩn này, kể cả arsen lẫn độ đạm công bố. 

Các chuyên gia về nước mắm cho rằng đã đến lúc chúng ta phải xây dựng một quy chuẩn cụ thể hơn cho các loại nước mắm, nước chấm không thể đánh đồng tất cả có thể ảnh hưởng đến sức khoẻ của người dùng, không chỉ là hàm lượng thạch tín.