Philippines: Trung Quốc đang áp đặt "vùng phòng không" ở Trường Sa

Tại thời điểm Trung Quốc đơn phương tuyên bố thiết lập vùng nhận diện phòng không trên biển Hoa Đông bao gồm không phận quần đảo Senkaku/Điếu Ngư đang xảy ra tranh chấp chủ quyền giữa Tokyo và Bắc Kinh hồi năm 2013, nhiều nhà nghiên cứu nhận định Trung Quốc sẽ lập lại kịch bản tương tự trên Biển Đông và hành động này sẽ chỉ còn là vấn đề thời gian. 

Theo quy định riêng của Bắc Kinh, bất cứ máy bay nước ngoài bay vào vùng không phận trên biển Hoa Đông sẽ phải thông báo trước số hiệu cũng như lịch trình hoạt động với Trung Quốc hoặc sẽ bị đánh chặn. 

Tàu chiến Mỹ - Philippines trong cuộc diễn tậpCARAT hồi năm 2014 trên Biển Đông.

Theo tạp chí The Diplomat, phát biểu trước giới học giả tại Trung tâm Nghiên cứu quốc tế và Chiến lược ở Washington, D.C hồi tuần trước, ông Antonio Carpio, Thẩm phán Tóa án Tối cao Philippines khẳng định Trung Quốc đang gần như áp đặt một "vùng phòng không" trên Biển Đông. Ông Carpio giải thích hiện tại, bất cứ máy bay của Philippines bay qua quần đảo Trường Sa đều nhận được lời cảnh báo "tránh xa khỏi khu vực này" do Trung Quốc phát qua hệ thống radio. 

"Trên thực tế, họ (Trung Quốc) đang thực thi vùng nhận diện phòng không trên không phận quần đảo Trường Sa", ông Carpio nhấn mạnh. 

Cái gọi là "vùng phòng không" theo mô tả của ông Carpio là một phần trong kế hoạch tăng khả năng kiểm soát Biển Đông và các nguồn tài nguyên nằm sâu dưới đáy biển. Cũng theo ông Carpio, thái độ của Bắc Kinh trong những năm gần đây từ việc vơ vét nguồn tài nguyên cá cho tới xâm chiếm chủ quyền và xây dựng trái phép đảo nhân tạo trên Biển Đông, là minh chứng rõ cho tham vọng độc chiếm toàn bộ nguồn cá, dầu mỏ, khí đốt và tài nguyên khoáng sản nằm trong phạm vi tấm bản đồ phi lý "đường chín đoạn" mà Trung Quốc tự công bố. Thậm chí, Trung Quốc còn âm mưu biến những hòn đảo nhân tạo thành tiền đồn quân sự nhằm đe dọa các quốc gia láng giềng. 

"Mục đích lớn nhất của Trung Quốc trong chiến lược giành quyền kiểm soát Biển Đông là phục vụ lĩnh vực kinh tế và quân sự", ông Carpio nói. 

Song ông Carpio thừa nhận đối với Philippines, năng lực phản ứng trước hành động quân sự của Trung Quốc chỉ có hạn bởi quân đội nước này có quy mô quá nhỏ so với Bắc Kinh. Thẩm phán Carpio nhấn mạnh Trung Quốc đang sản xuất số lượng tàu chiến có quy mô lớn nhất và nhanh nhất so với bất cứ quốc gia nào khác trong lịch sử thời bình. Ngoài ra, Manila cũng cần cân nhắc thận trọng phản ứng trước thái độ của Bắc Kinh trước lo ngại Trung Quốc có thể bắt giữ các thuyền viên Philippines hoặc hung hăng hơn là chiếm đảo. 

"Chúng tôi đang phải rất thận trọng bởi đó là chiến lược của Trung Quốc. Và chúng tôi cũng không đủ năng lực đối phó với quân đội Trung Quốc", ông Carpio thừa nhận. 

Theo vị thẩm phán, điều quan trọng nhất đối với Philippines trong vụ kiện pháp lý chống lại Trung Quốc là lời khẳng định tấm bản đồ "đường chín đoạn" hoàn toàn phi lý. Còn trong trường hợp cộng đồng quốc tế không thể ngăn chặn hành động của Trung Quốc, luật pháp quốc tế có nguy cơ bị phá vỡ và dẫn tới "luật đại bác hải quân" kéo theo cuộc chạy đua vũ trang giữa các quốc gia có tuyên bố chủ quyền trên Biển Đông. 

"Nguồn tài chính vốn dùng để đầu tư cho giáo dục, cơ sở hạ tầng, dịch vụ xã hội sẽ được thu thập lại để chuyển sang mua sắm tàu chiến và vũ khí, chúng tôi không muốn làm như vậy", Thẩm phán Philippines chia sẻ. 

Mặc dù Trung Quốc nhiều lần tuyên bố phủ nhận mọi phán quyết của tòa án phân xử quốc tế, song ông Carpio cho rằng cộng đồng quốc tế có thể tạo áp lực để yêu cầu Bắc Kinh tuân thủ luật pháp quốc tế bởi chính quyền Trung Quốc thừa hiểu rằng trật tự thế giới được duy trì sẽ giúp bảo toàn danh tiếng và sự thịnh vượng của quốc gia này. 

Nội dung được thực hiện qua tham khảo nguồn tin The Diplomat, một tạp chí có trụ sở ở Tokyo, chuyên về chính trị, văn hóa và xã hội tại khu vực Châu Á-Thái Bình Dương.