Phát hiện hành vi rửa tiền trong lĩnh vực chứng khoán không đơn giản

Việc nhận biết tốt thông tin khách hàng và nhận biết giao dịch đáng ngờ là cở sở để nhận dạng tội phạm rửa tiền trong lĩnh vực chứng khoán

Ngoài việc sử dụng chứng khoán vô danh, tội phạm rửa tiền thường lập các công ty bình phong, mục đích không phải để kinh doanh mà để tìm cách hợp pháp hóa các thủ tục hành chính, thuế, lợi dụng các kẽ hở về pháp luật đối với việc sở hữu tài sản và đăng ký các tài sản có nguồn gốc bất hợp pháp.

Tội phạm cũng có thể sử dụng các quỹ tín thác, các tài khoản mượn danh mục đích hoặc sử dụng các công ty vỏ bọc được thành lập một cách hợp pháp làm lá chắn cho các hoạt động thâu tóm, sáp nhập, chuyển giao tài sản phức tạp, thông qua đó đưa tiền có nguồn gốc bất hợp pháp vào hệ thống tài chính.

Các sản phẩm chứng khoán phát sinh, hoặc các giao dịch tài chính phức tạp cũng có thể được sử dụng vào hoạt động rửa tiền…

Do đó, để phát hiện hành vi rửa tiền trong lĩnh vực chứng khoán không hề đơn giản, chỉ có thể thực hiện được bằng việc quan sát quá trình mà tội phạm rửa tiền có thể can thiệp để tạo ra công cụ rửa tiền.

Để phát hiện hành vi rửa tiền thì một trong những nghĩa vụ quan trọng của CTCK, công ty quản lý quỹ (CTQLQ) trong công tác phòng, chống rửa tiền là nhận biết khách hàng và nhận biết các giao dịch đáng ngờ.

Hiện nay, Luật và Nghị định mới về phòng, chống rửa tiền đã quy định khá chi tiết về nghĩa vụ của các tổ chức, trong đó có CTCK và CTQLQ trong việc nhận biết thông tin khách hàng và nhận biết các giao dịch đáng ngờ trong lĩnh vực chứng khoán cũng đã quy định rất chặt chẽ, chi tiết về việc các thông tin mà CTCK, CTQLQ phải nhận biết thông tin của khách hàng khi khách hàng lần đầu mở tài khoản.

Điểm đáng chú ý trong các quy định mới của Luật phòng, chống rửa tiền là bên cạnh việc nhận biết khách hàng thì đối tượng báo cáo còn phải tiến hành nhận biết thông tin của chủ sở hữu hưởng lợi.

Bên cạnh đó, trong suốt thời gian thiết lập quan hệ với khách hàng, CTCK và CTQLQ phải thường xuyên cập nhập thông tin nhận biết khách hàng; bảo đảm các giao dịch mà khách hàng đang tiến hành thông qua đối tượng báo cáo phù hợp những thông tin đã biết về khách hàng, về hoạt động kinh doanh, về rủi ro và về nguồn gốc tài sản của khách hàng.

CTCK và CTQLQ còn có nghĩa vụ xây dựng quy định về phân loại khách hàng, loại sản phẩm, dịch vụ khách hàng sử dụng, nơi cư trú hoặc nơi đặt trụ sở chính của khách hàng. Có thể nói, việc nhận biết tốt thông tin khách hàng và nhận biết giao dịch đáng ngờ chính là cở sở để nhận dạng tội phạm rửa tiền trong lĩnh vực chứng khoán.