NSUT Diệu Thuần: Một cuộc đời đam mê nghề diễn

Không sở hữu vẻ đẹp sắc sảo nhưng NSUT Diệu Thuần vẫn đi trọn niềm đam mê với nghề khi biết khai thác thế mạnh riêng cùng sự tìm tòi, đổi tông cho vai diễn.

Người nghệ sĩ dường như cả đời chỉ đóng các vai phụ cũng đã từng giành giải Nữ diễn viên xuất sắc nhất và neo lại trên màn ảnh với nhiều vai diễn đáng nhớ.

Đã yêu thì không nản

Là sinh viên điện ảnh khóa 2, khóa học với nhiều gương mặt sáng giá từng làm nên thành công của điện ảnh Việt Nam như Minh Châu, Phương Thanh, Bùi Bài Bình, Thanh Quý, Hữu Mười, Bùi Cường… Diệu Thuần vẫn trụ lại với phim ảnh trong khi nhiều bạn học cùng khóa đã nghỉ diễn hoặc rẽ sang con đường khác.

Sinh ra trong một gia đình không có ai làm nghệ thuật, cô gái quê mỏ Quảng Ninh cũng không thể ngờ đời mình lại bén duyên với nghệ thuật. Kể về duyên cớ đến với nghề, chị cười: “Một lần các đạo diễn về quê tôi tuyển diễn viên, tôi liều vui chân theo đám bạn rủ nhau đi thi cho biết, ai ngờ lại trúng tuyển”.

Học cùng lớp với các diễn viên tài sắc, trong khi các bạn lần lượt được mời đóng phim thì chị vẫn không bén duyên phim nào trong suốt 4 năm học. Không nản chí, chị tự nghiên cứu và tìm cho mình một lối diễn riêng, đào sâu vào tính cách nhân vật. Mê đọc sách, thú vui đó giúp chị thỏa sức tưởng tượng thế giới tạo ra trong tác phẩm, lý giải diễn biến trong tính cách nhân vật…

Trong cuộc sống, chị cũng luôn quan sát những tình huống và cóp nhặt được nhiều bài học quý báu cho nghề diễn. Xác định, nghề diễn, nghề hóa thân vào những cuộc đời, số phận, nhân vật khác mình thì mấu chốt để hòa nhập vào nhân vật là cảm xúc. Chị tâm niệm diễn viên phải vào vai với cảm xúc thật, khán giả mới tin. Là diễn viên, khi cảm xúc đã chai mòn thì sẽ không diễn được nữa.

NSUT Diệu Thuần: Một cuộc đời đam mê nghề diễn - ảnh 1

NSUT Diệu Thuần (thứ 2 từ trái sang) với các bạn diễn viên khóa 2

Cứ cặm cụi tích lũy rồi cũng đến một ngày vốn sống, kinh nghiệm đã mang chị đến với một vai diễn để đời. Ngày ấy khi làm phim Ngày ấy bên sông Lam, đạo diễn Nguyễn Ngọc Trung cần có một gương mặt diễn viên hồn hậu, mang dáng dấp của các thôn nữ Việt Nam để vào vai o Thùy, nhân vật chính của bộ phim. Ông đã chọn Diệu Thuần.

Không phụ công người đã tin tưởng giao đứa “con tinh thần” cho mình, chị đọc kỹ từng trang kịch bản, lên sơ đồ diễn biến tính cách nhân vật và vào tận xứ Nghệ - quê hương phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh sống cùng với bà con nông dân. Những tháng ngày đi thực tế đó đã giúp chị có được kỹ năng chèo thuyền, nói năng, cư xử, ăn mặc… “ngọt” như “Cô gái sông Lam” những năm 30 thế kỷ trước. Và cơ hội đó đã mang lại cho chị giải thưởng danh giá: Giải Nữ diễn viên xuất sắc nhất Liên hoan Phim Việt Nam lần thứ 6.

NSUT Diệu Thuần: Một cuộc đời đam mê nghề diễn - ảnh 2

Diệu Thuần trong Đàn trời

Đổi tông cho vai diễn

Mấy chục năm theo nghề, trong khi các bạn cùng khóa lớp học lên đạo diễn, lớp rẽ sang nghề khác thì Diệu Thuần vẫn miệt mài đi theo nghề diễn. Qua thời xuân sắc, chị hay được mời vào vai các bà, các mẹ trên phim. Không ngại đóng vai phụ, chị luôn tìm cách đổi tông cho vai diễn khỏi đơn điệu, một mầu. Từ một gương mặt hồn hậu, chuyên đóng các vai quê kiểng, hiền lành, chị như biến thành một người khác khi tạo nên vẻ cay nghiệt, khó tính của bà mẹ chồng trong Con đường khát. Trong bộ phim Đàn trời, chị hóa thân vào vai bà Mế. Gương mặt hồn hậu, chất dân dã, quê kiểng đã giúp chị hóa thân thật ngọt, thật nét vào vai một mế bản giầu tình thương dù phải vất vả, ngược xuôi buôn bán. Nét thật thà, chất phác với bộ quần áo chàm đã tạo nên nét lạ cho bộ phim.

Tham gia phim Bí mật tam giác vàng, cũng gương mặt hồn hậu ấy chị được mời vào vai Bun xa mi, bà mẹ người Lào của chiến sĩ công an Hoàn. Những bộ váy áo họa tiết dân tộc Lào kết hợp với lối vấn tóc cao đã mang tới hình ảnh những bà mẹ Lào hồn hậu, cởi mở. Để ra được chất đặc trưng của người phụ nữ Lào từ cách quấn xà rông, lối ăn bốc hay cách nói chuyện tươi cười, xởi lởi đều được chị nghiên cứu, thể hiện.

Mấy chục năm trong nghề, từ những vai cô gái trẻ đến các vai lên bà, lên mẹ chị đều dốc tâm vào vai diễn. Không bó hẹp trong một loại vai, khi kịch bản cần chị sẵn sàng hóa thân vào những vai đanh đá, cay nghiệt. Sự nghiêm túc đó đã giúp chị đi trọn con đường nghệ thuật dẫu không phải lúc nào cũng dễ dàng hay chói sáng. Nói về vị trí, đóng góp của chị trong nền điện ảnh Việt Nam, có người đã nhận xét: “Nét mộc mạc và đằm thắm vốn có trong tư chất người nữ diễn viên đã được thổi vào nhân vật một cách nhuần nhuyễn, khiến cho nhân vật của Diệu Thuần trở nên lung linh, nhiều sức biểu cảm”. Và sức biểu cảm đó đã giúp chị neo lại trên màn ảnh với nhiều vai diễn đáng nhớ. Nó cũng giúp cho một cô gái quê dù không sở hữu vẻ đẹp sắc sảo vẫn đi được đến cùng với nghệ thuật và mang lại không ít lần lóe sáng. Nói về con đường nghệ thuật của mình, NSUT Diệu Thuần bộc bạch: “Cuộc đời tôi như con chim nhỏ đi nhặt những hạt thóc rơi, miễn tôi còn sức lực thì tôi còn dâng hiến”.

Theo Nguyễn Hồng Sâm/Điện ảnh Việt Nam