Nạn phá rừng, khai thác cát trái phép còn xảy ra ở nhiều nơi

Miền núi - vùng cao nước ta trải dài trên một không gian địa lý rộng lớn thuộc địa bàn 18 tỉnh, (trong đó có 12 tỉnh vùng cao và 6 tỉnh có miền núi), với hơn 150.000 km2, chiếm 47% diện tích cả nước. Đây cũng là nơi cư trú lâu đời của nhiều nhóm dân tộc thiểu số trong cộng đồng 54 dân tộc anh em. Có thể nói rằng, việc bảo vệ và phát triển rừng gắn liền với sinh kế của đồng bào dân tộc thiểu số.

Để thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2017, Quốc hội đã quyết nghị đề ra nhiệm vụ tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý tài nguyên, bảo vệ và phát triển rừng, thực hiện nghiêm việc đóng cửa rừng tự nhiên.

Nghị quyết số 01 của Chính phủ đã quyết nghị kiên quyết xử lý dứt điểm tình trạng khai thác đá, cát, sỏi trái phép, tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý tài nguyên, bảo vệ và phát triển rừng, thực hiện nghiêm việc đóng cửa rừng tự nhiên.

Tuy vậy, kết quả thực hiện còn hạn chế nên trong các báo cáo của Chính phủ trình tại các kỳ họp trong các năm trước đây, như Báo cáo số 468 ngày 19/10/2016 của Chính phủ về tình hình kinh tế - xã hội năm 2016 và nhiệm vụ năm 2017 trong phần hạn chế, yếu kém có nêu "xảy ra nhiều vụ chặt phá rừng trái phép, trong 9 tháng đầu năm 2016 diện tích rừng bị thiệt hại là 4.359 ha, gấp 2,5 lần cùng kỳ, trong đó diện tích rừng bị cháy là 3.256 ha, gấp 3 lần; diện tích rừng bị chặt phá là 1.103 ha gấp 1,7 lần".

Tại Báo cáo của Chính phủ về tình hình KT-XH năm 2017 trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 4 lần này, trong phần hạn chế, yếu kém Chính phủ tiếp tục khẳng định tình trạng chặt phá rừng khai thác cát, sỏi trái phép vẫn còn xảy ra ở nhiều nơi.

Trong Báo cáo số 451 ngày 20/10/2017 của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tổng hợp ý kiến kiến nghị của cử tri và nhân dân đã nêu trách nhiệm của các bộ, ngành có liên quan và người đứng đầu các địa phương, đơn vị để xảy ra tình trạng khai thác khoáng sản, cát, sỏi, chặt phá rừng trái phép và báo cáo thẩm tra số 932 ngày 23/10/2017 của Ủy ban Tư pháp của Quốc hội nêu tình trạng phá rừng rất nghiêm trọng ở một số địa phương đã gây ảnh hưởng lớn đến môi trường là một trong những nguyên nhân gây ra lũ lụt nghiêm trọng trong thời gian qua.

Theo ông Dương Xuân Hòa, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Lạng Sơn, nhiều vụ phá rừng quy mô lớn diễn ra trong thời gian dài, nhưng chậm được phát hiện, xử lý. Tình trạng này cho thấy công tác quản lý, bảo vệ rừng còn yếu kém, bị buông lỏng, thiếu kiểm tra, giám sát thường xuyên.

Ông Hòa cũng bày tỏ sự đồng tình với nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu đã được đề ra trong dự thảo nghị quyết của Quốc hội về nhiệm vụ này nhằm tạo khung pháp lý đồng bộ, thống nhất để Chính phủ đề ra giải pháp thực hiện có hiệu quả, nhằm từng bước ngăn chặn, giải quyết có hiệu quả mặt hạn chế, yếu kém này trong thực hiện kế hoạch năm 2018 và những năm tiếp theo.

Qua nghiên cứu Báo cáo của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế Quốc hội về kết quả thực hiện kế hoạch kinh tế - xã hội năm 2017. Có thể khẳng định trong điều kiện gặp nhiều khó khăn, nhất là thiên tai, bão lũ, gây thiệt hại nặng nề ở một số tỉnh phía Bắc và khu vực miền Trung gần 26 nghìn tỷ đồng.

Để góp phần tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy nông nghiệp phát triển hiệu quả và bền vững, Đại biểu Huỳnh Thanh Cảnh, đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Thuận đề nghị Chính phủ cần có chính sách thực tế hỗ trợ để thực hiện tái cơ cấu trong từng lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản nhằm thích ứng với biến đổi khí hậu hạn chế thấp nhất mức thiệt hại do thiên tai gây ra.

Bổ sung các chính sách khuyến khích các hình thức hợp tác liên kết theo chuỗi giá trị trong nông nghiệp từ sản xuất chế biến tiêu thụ. Qua đó kiểm soát chất lượng nâng cao giá trị gia tăng, tăng khả năng cạnh tranh và tạo đầu ra ổn định cho sản phẩm nông nghiệp kể cả xuất khẩu. Đồng thời, đề nghị sửa đổi, bổ sung Nghị định 210 của Chính phủ theo hướng tập trung vào các chính sách phù hợp với điều kiện nguồn lực ngân sách có hạn và thủ tục thì đơn giản hơn, bớt rườm rà để thực sự khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn nhằm hỗ trợ nông dân phát triển sản xuất có hiệu quả, nhất là trong thời kỳ cạnh tranh và hội nhập.

Trước hậu quả nghiêm trọng và tính cấp bách do tác động xấu của biến đổi khí hậu, ông Huỳnh Thanh Cảnh đề nghị Chính phủ ưu tiên bố trí vốn dự phòng cho các địa phương chịu thiệt hại nặng do ảnh hưởng thiên tai và biến đổi khí hậu, trong đó có Bình Thuận để đầu tư các công trình bức xúc, hạng mục xung yếu về thủy lợi phục vụ sản xuất, đồng thời xây dựng đê kè chống sạt lở bờ biển, bờ sông và chống xâm nhập mặn.