Một khảo sát bất ngờ về bạo lực học đường

Trước thực trạng những hành vi bạo lực học đường đi từ trêu chọc nhau, lấy đồ dùng của bạn đến bắt nạt, đánh đập, ức hiếp bạn đến bị thương hay hoảng loạn tinh thần… Trung tâm Nghiên cứu giáo dục phổ thông đã khảo sát gần 300 học sinh THCS và THPT tại TPHCM.

Với những câu hỏi cụ thể và rất thực tế, kết quả thu về có khá nhiều bất ngờ từ chính các em học sinh.

237/297 em cho biết đã từng chứng kiến hành vi bạo lực vì thói xấu trêu chọc nhau qua hình thức bên ngoài; kế đó là hành vi giấu hoặc lấy đồ dùng của bạn, hỏi mượn tiền bạn mà không trả, đánh bạn thay vì nói chuyện để giải quyết mâu thuẫn.

Nhóm nghiên cứu muốn tìm hiểu ý kiến những học sinh từng phải chịu đựng hành vi bạo lực học đường đã trải qua tâm trạng như thế nào, có 104 em cảm thấy tự ái, 94 em đau buồn và chỉ có 26 em lo sợ khi bị trêu chọc.

Với câu hỏi giả định, nếu bản thân là nạn nhân của bạo lực học đường, em sẽ có những phản ứng và hành động gì, kết quả cho thấy hành động mà học sinh thường làm nhất là báo với giáo viên. Phản ứng đánh lại bạn chỉ chiếm 29.6% nhưng cũng rất đáng quan tâm.

Có sự khác biệt tương đối lớn về giới tính và cấp học: Học sinh nam có khuynh hướng đánh lại nhiều hơn học sinh nữ; học sinh THPT có khuynh hướng dùng vũ lực đáp trả nhiều hơn học sinh THCS và học sinh THPT ít kể lại cho gia đình khi bị bạo lực học đường hơn học sinh THCS.

Tương tự như khi bản thân bị đối xử bạo lực, hành động thường làm nhất của học sinh khi thấy bạn khác trở thành nạn nhân bạo lực học đường là báo với giáo viên, đồng thời tham gia can ngăn bằng lời khuyên với bạn.

Về nguyên nhân của bạo lực học đường, có đến 245 em khẳng định vì tính hiếu thắng, muốn chứng tỏ bản thân; 214 em cho là vì hùa theo các bạn khác. Một tỉ lệ khá cao (118 em) cho rằng nguyên nhân vì chưa được cha mẹ quan tâm giáo dục về hành vi bạo lực. 31% học sinh được hỏi cho rằng do giáo viên không kiểm soát được các hoạt động của học sinh và tỉ lệ tương đương cho rằng nguyên nhân từ việc học sinh xem nhiều cảnh bạo lực trong phim ảnh, sách báo.

Hầu hết học sinh đều đánh giá cao tầm quan trọng của giáo viên chủ nhiệm trong việc kiểm soát nạn bạo lực học đường. Điều này là có ý nghĩa vì nạn bạo lực giữa các học sinh chủ yếu xảy ra ở trong và ngoài nhà trường, giáo viên có điều kiện trực tiếp tiếp xúc với các em để giải thích, phân giải khi có hành vi bạo lực học đường.

Điều đáng chú ý là các em không đánh giá cao vai trò của lớp trưởng và tổ trưởng trong việc ngăn chặn các hành vi bạo lực này.

Nhóm nghiên cứu nhận thấy rằng, bạo lực học đường xảy ra hàng ngày với học sinh ở các cấp học phổ thông, nhiều em học sinh đã và đang phải chịu đựng cảnh bạo lực học đường với các hình thức và mức độ khác nhau mà người lớn nhiều khi chưa quan tâm một cách thấu đáo.

Từ kết quả khảo sát nhanh cho thấy, học sinh đề cao vai trò của giáo viên và nhà trường khi có hành vi bạo lực xảy ra, vì vậy, nhà trường cần có chức năng quan trọng trong giáo dục cho học sinh cả về phương diện tâm lý và đạo đức, đó là giáo dục về các hành vi chuẩn mực, kiến thức pháp luật về sự xâm phạm tài sản và thân thể người khác, hành vi bạo lực học đường có thể dẫn đến việc gây rối trật tự an ninh xã hội và vi phạm pháp luật.

Bên cạnh đó là vai trò của gia đình không thể thiếu trong việc ngăn ngừa hành vi bạo lực học đường cho học sinh.