Lương thấp hơn mức giá sinh hoạt chung, áp lực lớn, nhân viên y tế nghỉ việc

Công việc nhiều, áp lực lớn nhưng mức lương nhân viên y tế nhận được trong suốt đợt dịch vừa qua lại thấp hơn nhiều so với mức giá sinh hoạt chung.

Đây là một trong những lý do kiến cán bộ ngành y tại các thành phố lớn, đặc biệt là TP Hồ Chí Minh xin nghỉ việc hàng loạt.

Áp lực lớn nhưng thu nhập lại giảm

Kết quả khảo sát trên 2.700 nhân viên y tế và tuyến đầu chống Covid-19 cho thấy mức lương bình quân năm 2020 họ nhận được là 7,36 triệu đồng/tháng, thấp hơn nhiều so với mức giá sinh hoạt trung bình ở Hà Nội và TP HCM.

Thông tin trên được PGS. TS Trần Xuân Bách, Phó Chủ tịch Hội thầy thuốc trẻ Việt Nam, giảng viên trừng ĐH Y Hà Nội cho biết tại hội thảo “Đánh giá tác động của đại dịch Covid-19 đến sức khoẻ và các điều kiện Kinh tế- xã hội - việc làm của cán bộ y tế Việt Nam” hôm 18/12.

Đại dịch Covid-19 không chỉ làm thay đổi các yêu cầu với công việc mà còn ảnh hưởng sâu sắc tới cuộc sống cũng như sức khỏe thể chất và tinh thần của các nhân viên y tế.

Một kết quả khảo sát từ tháng 7 và đến tháng 9 vừa qua trên 2.700 nhân viên y tế và tuyến đầu chống Covid-19 về "Tác động của đại dịch Covid-19 đến sức khỏe và các điều kiện kinh tế - xã hội - việc làm của cán bộ y tế Việt Nam", cho thấy mức lương bình quân của họ năm 2020 là 7,36 triệu đồng/tháng, trong khi giá sinh hoạt trung bình ở Hà Nội và TP HCM lần lượt là 10 triệu và 11 triệu đồng. Lương là lý do chính để nhân viên y tế công chuyển sang khu vực tư nhân.

Nghiên cứu mới này được thực hiện bởi của Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam, Viện Đào tạo Y học Dự phòng và Y tế công cộng, Trường Đại học Y Hà Nội và một số đơn vị liên quan thực hiện.

Tham gia sảo khát có 35,75% là nhân viên y tế cơ sở; 35,5% làm việc ở tuyến tỉnh và gần 20% ở tuyến Trung ương. Đối tượng nghiên cứu là bác sĩ chiếm gần 54%, điều dưỡng hơn 21,4% và những đối tượng khác. Trong số này, có hơn 70% nhân viên y tế thuộc diện biên chế và trên 66% có kinh nghiệm làm việc từ 5-20 năm. Đáng chú ý, tới 53% nhân viên y tế có tiếp xúc Covid-19 hàng ngày và 35,6% nguy cơ mắc Covid-19.

PGS Trần Xuân Bách, Trưởng nhóm nghiên cứu, cho biết thêm khoảng 60% nhân viên y tế được hỏi cho biết họ đã phải cáng đáng khối lượng công việc và thời gian làm việc tăng lên đáng kể trong thời gian diễn ra đại dịch Covid-19; 48% phải làm thêm giờ.

Mặc dù vậy, hơn 1/3 nhân viên y tế cho biết lương, thưởng và phụ cấp của họ đã bị giảm, bên cạnh hơn 62% nhân viên tham gia chống dịch được khảo sát đến nay chưa nhận được bất kỳ một khoản phụ cấp nào về dịch Covid-19.

Điều này làm giảm đáng kể động lực làm việc và mong muốn gắn bó với công việc ở các y bác sĩ và nhân viên y tế, gián tiếp ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khỏe – đối với người bệnh mắc Covid-19 cũng như những tình trạng bệnh lý khác đòi hỏi chăm sóc y tế chuyên sâu.

Lương thấp hơn mức giá sinh hoạt chung, áp lực lớn nhân viên y tế nghỉ việc

Theo nghiên cứu, có đến 80,9% nhân viên y tế nhận thấy họ có thể chi trả một phần hoặc không thể chi trả các chi phí sinh hoạt. Trong đó chỉ có 19,1% có thể chi trả hoàn toàn, 60% chi trả một phần và 20,9% không thể chi trả.

"Chúng tôi sẵn sàng nhận nhiệm vụ này và tự hào được phục vụ cộng đồng. Tuy nhiên, chúng tôi không biết khi nào đại dịch sẽ kết thúc. Nếu quá lâu, chúng tôi không chắc mình có thể thực hiện được nhiệm vụ này không vì gia đình chúng tôi cũng đang cần chúng tôi”- PGS Bách dẫn ý kiến một nhân viên y tế trong nghiên cứu.

Chỉ nghỉ việc …tạm thời

Chia sẻ những tác động của Covid-19 đối với yêu cầu công việc của nhân viên y tế, PGS-TS Hoàng Bùi Hải – Phó Giám đốc Bệnh viện điều trị Covid-19 Hà Nội – Trưởng Khoa cấp cứu Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cho biết dịch Covid-19 không chỉ tác động đến các hoạt động của cơ sở y tế mà còn ảnh hưởng rất lớn đến đời sống của nhân viên y tế.

"Đó là khối lượng công việc nhiều hơn, nghỉ ngơi ít hơn, stress nhiều hơn, thu nhập giảm, đào tạo hạn chế, ít được chia sẻ, chăm sóc gia đình, thậm chí còn bị cộng đồng kỳ thị…", PGS Hải nói.

Từ đầu năm 2021 đến nay, TP HCM có gần 1.000 nhân viên y tế nghỉ việc và xu hướng nghỉ việc trong lĩnh vực y tế tiếp tục gia tăng. Rất nhiều yếu tố khác nhau đã tác động đến quyết định thôi việc của những người nơi tuyến đầu chống dịch, trong đó có áp lực công việc, thu nhập, khủng hoảng tâm lý.

Ông Tăng Chí Thượng, Giám đốc Sở Y tế TP HCM, cho biết các năm trước, bình quân tại thành phố có khoảng 400- 500 nhân viên y tế xin nghỉ việc mỗi năm. Trong đó, chỉ tính riêng năm nay có khoảng 1.000 người xin nghỉ. Nguyên nhân được Giám đốc Sở Y tế TP Hồ Chí Minh cho rằng “là do kiệt sức sau gần 8 tháng chống dịch".

Nói về thực trạng nhiều nhân viên y tế xin nghỉ việc thời gian qua, PGS Hoàng Bùi Hải cho rằng thực tế việc dịch chuyển công việc ở nhân viên y tế là thường xuyên, kể cả trước thời điểm có dịch Covid-19. Với nhân viên y tế dù làm việc ở môi trường nào thì mục đích cuối cùng vẫn là phục vụ người bệnh.

"Lý do nghỉ việc không hẳn là do thu nhập giảm mà áp lực công việc kéo dài, vượt qua sức chịu đựng thì họ cần được nghỉ ngơi. Tôi nghĩ các đồng nghiệp của tôi có thể chỉ nghỉ việc tạm thời và một vài tháng sau đó họ sẽ quay trở lại công việc", PGS Hải chia sẻ.

Trước thực trạng nhiều nhân viên y tế xin nghỉ việc, Văn phòng Chính phủ đã phải ra công văn truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ giao Bộ trưởng Bộ Y tế phải có giải pháp phù hợp để kịp thời khắc phục tình trạng này.

Theo văn bản này, Thủ tướng giao Bộ trưởng Bộ Y tế rút kinh nghiệm để chủ động chủ trì hoặc phối hợp với các cơ quan liên quan làm tốt hơn công tác truyền thông trong phòng chống dịch Covid-19.

Thủ tướng giao Bộ trưởng Bộ Y tế phải có giải pháp phù hợp để kịp thời khắc phục tình trạng không ít nhân viên y tế đang nghỉ việc, nhất là ở các thành phố lớn như Hà Nội và TP HCM.

N. Huyền