Biến chủng mới Omicron vẫn lây qua giọt bắn, người dân phòng ngừa bằng cách nào?

Đây là quan điểm của PGS. TS Trần Đắc Phu nhận định về biến chủng Omicron. Chuyên gia nhận định “lúc này điều chúng ta cần làm là nâng cao cảnh giác, chuẩn bị sẵn các tình huống đối phó”.

Nam Phi đang chứng kiến sự gia tăng các ca tái mắc Covid-19. Những người từng mắc đã được bảo vệ trước biến thể Delta, song hiện giờ sự bảo vệ này trước biến thể Omicron dường như không có tác dụng.

Trước nguy cơ biến thể Omicron có thể trở thành chủng virus phổ biến trong các ca nhiễm mới tại châu Âu trong vòng vài tháng tới, Giám đốc Trung tâm Phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh châu Âu (ECDC) đưa ra khuyến nghị về cách "tiếp cận đa tầng", bao gồm vắc xin, giữ khoảng cách và thông gió đầy đủ cùng với việc xét nghiệm Covid-19 và cách ly những người trở về từ các nước đã ghi nhận trường hợp nhiễm biến thể này.

Omicron là biến chủng mới dù lây nhanh nhưng đường lây vẫn qua giọt bắn, người dân phòng ngừa bằng cách nào?

ECDC ước tính với dữ liệu ban đầu thu thập được ở Nam Phi, biến thể Omicron có thể chiếm khoảng 50% tổng số ca mắc tại châu Âu trong vài tháng tới.

Tại Việt Nam, Bộ Y tế nhận định nhiều địa phương vẫn ghi nhận số mắc hàng ngày trong cộng đồng, số mắc mới đang có xu hướng gia tăng những ngày gần đây.

Dịch bệnh lưu hành rộng, luôn tiềm ẩn nguy cơ xuất hiện các ổ dịch mới trong cộng đồng, có khả năng bùng phát bất cứ lúc nào. Sự lây lan nhanh của biến thể mới trên thế giới cũng làm tăng nguy cơ xâm nhập của biến chủng mới vào nước ta.

Vì vậy Bộ Y tế đã  yêu cầu các địa phương cần chủ động giám sát chặt chẽ người nhập cảnh, xây dựng kịch bản đáp ứng với tình huống dịch Covid-19 trước biến chủng mới.

Trước đó vào ngày 28/11, Bộ Y tế đã đề Chính phủ xuất xem xét chỉ đạo tạm dừng tổ chức các chuyến bay quốc tế đến và đi từ các quốc gia: Nam Phi, Botswana, Namibia, Zimbabwe, Eswatini, Lesotho, Mozambique và tạm dừng cấp phép nhập cảnh với hành khách đến/đi về từ các quốc gia trên.

Bộ Y tế cũng đã chỉ đạo hệ thống giám sát tăng cường giám sát dịch Covid-19 nhằm phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường của các ổ dịch Covid-19; Yêu cầu các Viện Vệ sinh dịch tễ/ Pasteur chủ động thực hiện giải trình tự gien các trường hợp nghi ngờ nhiễm biến chủng mới, đặc biệt là những trường hợp có tiền sử dịch tễ về từ các quốc gia khu vực Nam Phi.

Trao đổi với phóng viên về biến chủng mới này, PGS.TS Trần Đắc Phu, Cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam cho biết nếu biến chủng mới lây lan nhanh thì việc xâm nhập vào nước là ta không cản được. Biến thể Delta chỉ mất vài tuần để lây lan ra 200 quốc gia, vùng lãnh thổ. Nếu đúng biến chủng mới này lây lan nhanh gấp 500 lần Delta thì sẽ như thế nào.

Theo ông, để ứng phó với biến thể này, Việt Nam nên tạm dừng các chuyến bay từ một số nước châu Phi về, chú ý người đi qua nước thứ 2 về. Đồng thời, làm tốt kiểm dịch y tế biên giới - khách nhập cảnh vào cần được xét nghiệm, cần thiết làm giải trình tự gen ca nghi ngờ.

Ở trong nước thì cần căn cứ theo yếu tố dịch tễ, điều tra lấy mẫu, xét nghiệm giải trình tự gen xem liệu biến thể đã vào Việt Nam hay chưa. Hệ thống giám sát cần nâng cao cảnh giác vì biến chủng mới lây lan nhanh. Bên cạnh đó, vẫn cần tiếp tục đẩy nhanh tiến độ tiêm vắc xin phòng Covid-19.

"Với người dân cần thực hiện tốt 5K vì 5K giúp cản trở lây nhiễm. Omicron là biến chủng mới nhưng vẫn là bệnh lây qua đường hô hấp dù lây nhanh, vẫn là giọt bắn. Virus chưa có biến đổi về đường lây. Lúc này điều chúng ta cần làm là nâng cao cảnh giác, chuẩn bị sẵn các tình huống đối phó vì tất cả những thông tin về biến chủng này chưa có gì rõ ràng, đang nghiên cứu", TS Phu nhấn mạnh. 

Có ý kiến cho rằng biến chủng này gây triệu chứng bệnh nhẹ hơn. Tuy nhiên, theo ông điều này cũng chưa rõ vì mới nghiên cứu được ít đối tượng nhiễm, người nhiễm cũng chủ yếu là người trẻ, chưa nghiên cứu được các đối tượng dễ tổn thương, chưa gây bệnh nặng và tử vong nhiều nên chưa đánh giá được mức độ nặng nhẹ của biến chủng.  

"Đến nay chúng ta vẫn có rất ít thông về biến chủng mới này: tốc độ lây lan, mức độ gây bệnh nặng hay nhẹ, có "thoát" vắc xin, tất cả còn ở phía trước. Việt Nam cần phối hợp chặt chẽ với quốc tế để nghiên cứu cũng như có biện pháp ngăn ngừa trước khi dịch xâm nhập vào", TS Phu nói.

N. Huyền