Căn bệnh phổ biến sau Tết thường tiến triển âm thầm rất nguy hiểm

Thời gian ăn uống trong dịp Tết thường không điều độ, có thể gây rối loạn sự cân bằng trong quá trình chuyển hóa chất béo. Đó là điều kiện phát sinh béo phì và gan nhiễm mỡ.

Gan nhiễm mỡ tức là lượng mỡ chiếm tới hơn 5% trọng lượng gan. Trong giai đoạn đầu bệnh thường tiến triển âm thầm, các triệu chứng thoáng qua, đa số người bệnh phát hiện ra bệnh qua khám sức khỏe định kỳ.

Thạc sĩ - Bác sĩ Cao Ngọc Tuấn - Phó Trưởng Khoa Tiêu hóa Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM, cho biết 100 người thì có tới 30 người bị gan nhiễm mỡ. Thường vào dịp sau Tết số bệnh nhân đi khám rất hay phát hiện gan nhiễm mỡ. Gan nhiễm mỡ thường tiến triển âm thầm không có triệu chứng và có thể dẫn tới căn bệnh ung thư gan cực kỳ nguy hiểm.

Sau Tết, căn bệnh sau phổ biến nhưng âm thầm gây nguy hiểm. Ảnh minh hoạ

Bất cứ yếu tố nào làm tăng lượng thức ăn đi vào cơ thể và tăng mỡ tích tụ trong gan cũng có thể gây nên gan nhiễm mỡ. BS Tuấn nhấn mạnh những người sau dễ bị gan nhiễm mỡ:

Thứ nhất, uống rượu bia nhiều. Gan là cơ quan lọc và với lượng rượu bia vừa phải gan có thể chuyển hoá thành chất không độc. Nhưng uống nhiều, gan chuyển hoá không hết quay ra đầu độc lại tế bào gan. Uống rượu bia cũng ảnh hưởng tới quá trình chuyển hoá mỡ ngoài gan, các chất mỡ này tích tụ ở tạng và gan gây nên tình trạng gan nhiễm mỡ.

Thứ hai, béo phì dư cân. Những người béo phì thường ăn nhiều hơn người bình thường. Cơ quan gan phải chuyển hoá liên tục và chỉ 1 thời gian gan không chuyển hoá kịp tích tụ axit béo trong gan tạo ra các tế bào mỡ lưu trữ trong gan và ảnh hưởng tới chức năng và hoạt động của gan.

Thứ ba, người bị đái tháo đường. Đái tháo đường và bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu là những bệnh lý phổ biến, đặc biệt là ở các nước phát triển có thu nhập cao. Có khoảng 30% bệnh nhân đái tháo đường sẽ diễn tiến thành xơ gan và ngược lại 96% bệnh nhân mắc xơ gan có tình trạng rối loạn đường huyết. Vì gan là một cơ quan trực tiếp chuyển hóa đường và chất béo cho cơ thể nên hai bệnh lý này có cơ chế bệnh sinh chồng lấp với nhau.

Thứ tư, người bị rối loạn lipid máu. Gan nhiễm mỡ và máu nhiễm mỡ đều thuộc nhóm bệnh rối loạn chuyển hóa, chúng thường đi cạnh nhau và có cơ chế gây bệnh, biện pháp chữa trị giống nhau. Bình thường, gan có vai trò chuyển hóa lipid, do lipid trong máu qua gan quá nhiều nên hàm lượng cholesterol, triglycerid trong máu tăng cao, nó đi quá khả năng gan có thể chuyển hóa được nên làm mỡ trong máu tồn đọng trong gan và sinh ra mỡ gan. Mặt khác, các rối loạn mỡ máu cũng có liên quan đến sự hiện diện và mức độ trầm trọng của bệnh gan nhiễm mỡ.

Thứ năm, những người phải uống thuốc. Trường hợp này tuy không gặp nhiều nhưng có thể do chuyển hoá thuốc ở gan gây nên tình trạng tích mỡ trong gan.

Gan nhiễm mỡ thường không có triệu chứng, một số người thấy có dấu hiệu đầy bụng. Đến khi gan tích luỹ nhiều, ảnh hưởng tới thể tích của gan thì người bệnh có dấu hiệu đau ở hạ sườn phải, nặng hơn nữa thì thấy dấu hiệu vàng da.

Biểu hiện của bệnh gan nhìn chung toàn thân, ở giai đoạn trễ đó là vàng da. Những người bệnh không có cơ địa béo phì, uống rượu bia nhiều thì khó chẩn đoán trên lâm sàng mà cần có các xét nghiệm để tầm soát có bệnh gan nhiễm mỡ không.

Những người thuộc nhóm 5 trên cần thường xuyên kiểm tra sức khoẻ, dự phòng gan nhiễm mỡ. Những người không trong nhóm nguy cơ nếu xét nghiệm máu thấy men gan tăng vẫn cần tìm hiểu thêm các siêu âm gan để tìm xem gan có bị tổn thương không. BS Ngọc Tuấn cho biết siêu âm gan rất rẻ và dễ thực hiện.

Gan nhiễm mỡ nếu không phát hiện kịp thời, gan tích mỡ lâu ngày vượt qua khả năng chuyển hoá của gan thì sẽ bị viêm gan do thoái hoá mỡ và dẫn tới xơ gan. Hậu quả của xơ gan đó là ung thư gan. Trong 30% người bị gan nhiễm mỡ có khả năng chuyển hoá thành xơ gan và có khoảng 4% số người này sẽ chuyển sang ung thư gan.

Khánh Chi