Huyết áp cao: Triệu chứng, nguyên nhân, cách phòng chống

Huyết áp (HA) cao là một bệnh mạn tính, có thể gây ra biến chứng ở nhiều cơ quan như tim mạch, não, thận và mắt. HA cao có 2 loại: Loại nguyên phát và loại thứ phát. Cao HA không được điều trị dẫn đến một số bệnh nghiêm trọng, bao gồm đột quỵ, bệnh tim, suy thận và vấn đề về mắt.

Triệu chứng

• Nhức đầu dữ dội.

• Mệt mỏi hay rối loạn chức năng.

• Có vấn đề về thị lực.

• Đau ngực, khó thở.

• Nhịp tim không đều.

• Có máu trong nước tiểu.

Nguyên nhân

• Tuổi tác: Tuổi càng cao tỷ lệ bị HA cao càng tăng.

• Giới tính: Nam > 55 tuổi; nữ > 65 tuổi.

• Béo phì.

• Tiểu đường, hút thuốc lá.

• Lười vận động.

• Thói quen ăn quá mặn.

• Rối loạn lipid máu và tiểu đường.

• Ở người cao tuổi, hẹp tắc động mạch thận là nguyên nhân chủ yếu gây tăng HA thứ phát.

Cách phòng chống

• Không ăn quá một muỗng cà phê muối mỗi ngày, bao gồm cả lượng muối được nêm trong thức ăn và nước chấm.

• Giảm cân. Ăn nhiều trái cây, rau, sữa. Ăn ít mỡ bão hòa.

• Đi bộ mỗi ngày với các bài tập thể lực vừa sức.

• Không dùng đồ uống kích thích, tuyệt đối không hút thuốc lá.

• Sắp xếp thời gian nghỉ ngơi, thư giãn hợp lý.

• Nên sử dụng nước uống như hoa hòe, chè sen, vông, chè thanh nhiệt, nước ngô luộc...

• Với bệnh nhân HA cao phải dùng thuốc đều đặn trong suốt cuộc đời, không được tự ý bỏ thuốc. HA có thể tăng trở lại dẫn đến tai biến mạch máu não, thậm chí tử vong...

Tự đo huyết áp

Thực tế, gần 1/3 dân số thế giới mang bệnh cao HA mà không biết. Cách duy nhất để tìm ra bệnh trước khi gặp phải những biến chứng đáng tiếc là kiểm tra HA đều đặn. Điều này đặc biệt quan trọng nếu bạn có người thân bị chứng cao HA.

Bạn có thể áp dụng đo HA tại nhà hoặc tại phòng khám bằng HA kế như sau:

• Cánh tay đo để ngang mức tim. Để túi hơi phải bao trọn chu vi cánh tay và 2/3 chiều dài cánh tay.

• Bơm nhanh túi hơi vượt quá trị số tâm thu 20 – 30mmHg (nhận biết bằng mất mạch quay) và xả túi hơi chậm 3mmHg/giây. Chỉ số HA tâm thu là khi xuất hiện tiếng đập đầu tiên. Chỉ số tâm trương là khi mất hẳn tiếng mạch đập.

Lưu ý: không hút thuốc lá hoặc uống cà phê 15-30 phút trước khi đo.

Nguồn Nhà Xuất bản y học