Hoạt động rửa tiền: Lĩnh vực nào cũng có thể diễn ra!

Ảnh minh họa

Rửa tiền có thể xảy ra ở rất nhiều lĩnh vực thuộc nhiều loại hình doanh nghiệp khác nhau. Tuy nhiên, không phải cơ quan, đơn vị nào cũng chú trọng đến việc nâng cao nghiệp vụ phòng, chống rửa tiền cho các đối tượng cần được trang bị.

Đối với lĩnh vực bảo hiểm, các chuyên gia về phòng, chống rửa tiền đã chỉ ra rằng đây là lĩnh vực có khả năng bị lợi dụng để rửa tiền. Tuy nhiên, theo ông Khúc Hoàng Duy, Chuyên viên pháp chế Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam, cho đến nay Hiệp hội Bảo hiểm cũng chưa từng tổ chức các lớp tập huấn về phòng, chống rửa tiền cho các thành viên của Hiệp hội cũng như không quản lý về lĩnh vực này.

“Trên thực tế, rửa tiền có thể diễn ra đối với lĩnh vực bảo hiểm, tuy nhiên Hiệp hội không can thiệp sâu vào dòng tiền của các doanh nghiệp bảo hiểm mà  chỉ quản lý về nghiệp vụ bảo hiểm mà thôi,” ông Khúc Hoàng Duy cho biết.

Theo khảo sát tại một số cơ sở đạo tạo đại học, kể cả đối với ngành học tài chính, ngân hàng cũng chưa chú trọng đến việc này. PGS – TS. Nguyễn Hồng Sơn, Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội, cho biết, từ trước đến nay nhà trường cũng chưa từng giảng dạy cho các sinh viên, kể cả sinh viên ngành Tài chính – Ngân hàng các kiến thức về phòng, chống rửa tiền.

Ông Trần Hữu Huỳnh, Chủ tịch Trung tâm trọng tài quốc tế, Nguyên Trưởng ban Pháp chế Phòng thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết, trước đây VCCI cũng từng một lần tập huấn cho một số ngân hàng về phòng, chống rửa tiền.

“Tuy nhiên, khi Hiệp hội Ngân hàng đã đủ mạnh rồi thì VCCI không còn mở lớp tập huấn đó nữa,” ông Trần Hữu Huỳnh nói.

Trao đổi với Bà Trần Thị Hồng Hạnh, Tổng Thư ký Hiệp hội ngân hàng, bà Hạnh cho biết lĩnh vực phòng, chống rửa tiền trong hệ thống các tổ chức tín dụng là nhiệm vụ của Cục Phòng, chống rửa tiền (Ngân hàng Nhà nước), Hiệp hội Ngân hàng không đảm trách việc này.

Luật sư Nguyễn Bích Ngọc - Luật sư thành viên Công ty Luật Freshfield, đơn vị chuyên tư vấn các giao dịch M&A cho các đối tác nước ngoài tại Việt Nam –  cho biết, trong quá trình thực hiện tư vấn các giao dịch M&A, Công ty Luật Freshfield cũng mới chỉ duy nhất một lần phát hiện một giao dịch đáng ngờ.

Đó là việc một Việt kiều đề nghị công ty kết nối đầu tư một dự án về hạ tầng với trị giá rất lớn. Tuy nhiên, ngay khi phát hiện sự mập mờ về nguồn tiền cũng như đường đi của việc chuyển tiền không được rõ ràng của vị đại gia này, chi nhánh công ty Luật Freshfield đã ngay lập tức báo cho công ty mẹ ở nước ngoài và thương vụ này bị từ chối tiếp nhận.

Theo bà Nguyễn Bích Ngọc, ngoài giao dịch đáng ngờ kể trên, đến nay Freshfield tại Việt Nam chưa phát hiện ra một nghi vấn rửa tiền nào đối với các thương vụ M&A trong nước. Tuy nhiên, việc tập huấn cho các luật sư về nghiệp vụ phòng, chống rửa tiền vẫn được Freshfiled thực hiện hàng năm.

“Các khách hàng thực hiện giao dịch M&A thông qua chúng tôi đều là những khách hàng lớn nên mức độ rủi ro trong vi phạm quy tắc phòng, chống rửa tiền là không nhiều. Trước khi thực hiện một giao dịch M&A cho khách hàng, chúng tôi cũng đã điều tra rất kỹ thông tin khách hàng, nên nếu có dấu hiệu đáng ngờ là chúng tôi sẽ từ chối tiếp nhận. Đối với các giao dịch trong nước, thực tế việc minh bạch thông tin là chưa cao nên rất khó để có thể xác định có hoạt động rửa tiền,” bà Nguyễn Bích Ngọc nói.

Theo bà Hương Vũ, Phó Tổng Giám đốc Công ty Kiểm toán Ernst & Young Việt Nam,  tại Việt Nam hiện nay, hoạt động rửa tiền có thể diễn ra tại các doanh nghiệp có vốn nước ngoài bởi họ có quan hệ công ty mẹ - con cũng như quan hệ bao tiêu sản phẩm. Thậm chí, công ty mẹ bán nguyên vật liệu cho công ty con, công ty con lại bán sản phẩm cho công ty mẹ.