Gỡ khó cho hàng không – du lịch để kinh tế phục hồi

Chưa phục hồi như kỳ vọng

Hội nghị do Báo Nhân Dân phối hợp Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV) tổ chức chiều 16/12 tại Hà Nội.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, ông Lê Quốc Minh, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân nêu vấn đề: “Sau đại dịch Covid-19, Việt Nam mở cửa lại rất sớm, từ ngày 15/3/2022, thế nhưng vì nhiều lý do khách quan và chủ quan, ngành dịch vụ du lịch - hàng không chưa phục hồi như kỳ vọng, lượng khách quốc tế thấp hơn nhiều so với một số quốc gia trong khu vực”.

Theo thông tin tại hội nghị, năm 2022, nền kinh tế Việt Nam phục hồi nhanh hơn dự kiến trong nửa đầu năm và tiếp tục tăng trưởng trong bối cảnh môi trường toàn cầu có nhiều thách thức. Đà phục hồi kinh tế đến từ nền tảng ổn định kinh tế vĩ mô và được hỗ trợ bởi các trụ đỡ nông nghiệp, sự phục hồi nhanh của khu vực sản xuất, chế biến và tiêu dùng nội địa. Tuy nhiên, sự phục hồi kinh tế diễn ra không đồng đều giữa các lĩnh vực.

Du lịch Việt Nam đã có sự tăng trưởng mạnh hơn dự báo ở thị trường nội địa, gia tăng hơn 100 triệu lượt khách so với kế hoạch đề ra là 85 triệu khách, nhưng du lịch quốc tế không đạt tốc độ phục hồi như dự kiến. Ước tính cả năm, Việt Nam đón được khoảng 3,5 triệu lượt khách du lịch quốc tế, thấp hơn nhiều so với chỉ tiêu 5 triệu lượt khách đến vào năm 2022 và tạo doanh thu khoảng 4,5 tỷ USD. Dù là một trong những quốc gia có lợi thế về mở cửa sớm nhất, song Việt Nam lại đứng cuối bảng xếp hạng phục hồi du lịch quốc tế so với các nước trong khu vực. 

Cần lưu ý, khách du lịch quốc tế đến đóng vai trò quan trọng trong cơ cấu tổng doanh thu của ngành du lịch, đem lại nguồn thu lớn cho đất nước. Trong 3 năm trước đại dịch Covid-19, trung bình khách quốc tế đến Việt Nam chỉ bằng 1/5 khách nội địa nhưng đóng góp khoảng 58% tổng thu nhập từ khách du lịch. Năm 2019, tổng thu từ khách du lịch quốc tế chiếm 18,3 tỷ USD trong tổng doanh thu 32,8 tỷ USD mà toàn ngành du lịch tạo ra.

Trong khi du lịch Việt Nam chưa phục hồi như kỳ vọng thì các quốc gia láng giềng như Thái Lan, Singapore, Indonesia đều vượt mục tiêu về thu hút khách quốc tế, phục hồi ngành du lịch. Đơn cử, Thái Lan đã đạt mốc mục tiêu 10 triệu lượt khách du lịch quốc tế đặt ra cho cả năm 2022 ngay từ đầu tháng 12, mang lại tổng thu 14 tỷ USD. 

Hai tháng cuối năm 2022, một số thị trường chính của Thái Lan ở châu Âu đã trở lại đạt gần với mức trước Covid-19, trong khi không có thị trường trọng điểm nào của Việt Nam phục hồi đạt mức 50% so với thời điểm trước Covid-19.

Cần nhiều giải pháp cấp bách

Tại hội nghị, các chuyên gia, nhà quản lý, doanh nghiệp đã tập trung “mổ xẻ” những nguyên nhân dẫn tới hiện trạng nêu trên.

Ông Chris Farwell, đại diện Hội đồng Tư vấn Du lịch (TAB) lưu ý: Việt Nam chưa có Kế hoạch cấp quốc gia về phục hồi ngành du lịch và khách sạn; đang thiếu một tổ công tác bao gồm tất cả các bên liên quan chính gồm Chính phủ và khu vực tư nhân cùng phối hợp làm việc để xây dựng và triển khai kế hoạch quốc gia phục hồi ngành du lịch.

“Con đường để ngành du lịch phục hồi hoàn toàn và trở lại với mức đóng góp hơn 10% vào GDP đã được xác định rõ nhưng sẽ không dễ dàng hay nhanh chóng. Chính phủ cần khẩn cấp hỗ trợ ngành du lịch ngay thời điểm này”, đại diện của TAB nói.

Trong khuôn khổ hội nghị, nhiều giải pháp đã được các chuyên gia, doanh nghiệp, hiệp hội đề xuất để dịch vụ hàng không - du lịch thực sự phục hồi trong năm 2023 và những năm tiếp theo như: Mở rộng danh sách các nước miễn thị thực; kéo dài thời gian miễn thị thực; bỏ bảo hiểm Covid-19; xây dựng các sản phẩm du lịch đặc thù; thúc đẩy đầu tư du lịch tại địa phương; nâng cao trình độ nguồn nhân lực; tăng cường chuyển đổi số; thay đổi cách thức quảng bá du lịch Việt Nam trên toàn thế giới...

Đặc biệt, có ý kiến khuyến nghị Chính phủ xem xét đề xuất trước đây của TAB nhằm đảm bảo khoản vay vốn lưu động cho các hãng hàng không và các công ty du lịch lữ hành quốc tế, các khách sạn với mức vay tương đương với số tiền họ đã đóng góp cho nền kinh tế đất nước trong năm 2019. Qua đó sẽ giúp giải ngân một phần số tiền phân bổ làm vốn vay với lãi suất thấp được Quốc hội phê duyệt trong gói phục hồi phát triển kinh tế - xã hội.

Được biết, đây là lần đầu tiên sau đại dịch Covid-19, lãnh đạo cấp cao của hơn 30 tập đoàn, doanh nghiệp hàng đầu và các chuyên gia, cơ quan quản lý nhà nước cùng nhau ngồi lại để thảo luận những vấn đề cấp bách đang đặt ra cho ngành dịch vụ hàng không - du lịch trong chặng đường phục hồi đầy khó khăn phía trước.

Bình Minh