Giảm tác hại thuốc lá từ mô hình nhà hàng không khói thuốc

Đó là nội dung của buổi tọa đàm “nhà hàng không khói thuốc lá” do UBND quận Hoàn Kiếm phối hợp với tổ chức HelthBridge tổ chức sáng nay tại Hà Nội hưởng ứng Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá từ ngày 25/5 -31/5/2016.

Toạ đàm về mô hình nhà hàng không khói thuốc của quận Hoàn Kiếm hưởng ứng gày thế giới không hút thuốc 31/5

Khách hàng ủng hộ

Theo bà Lê Việt Hoa – tổ chức HealthBridge Canada ngày 18/6/2012, tại Kỳ họp thứ III của Quốc hội khóa XIII, Quốc hội đã thông qua Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá trong đó tại điều 11 quy định địa điểm cấm hút thuốc lá hoàn toàn trong nhà bao gồm nơi làm việc, trường cao đẳng, đại học, học viện; địa điểm công cộng (nhà hàng, bệnh viện…) đặc biệt là thực thi mô hình nhà hàng không khói thuốc. Hiện nay tại Hà Nội đã có rất nhiều nhà hàng, khách sạn thực hiện mô hình nhà hàng không khói thuốc.

Theo bà Hoa việc thực thi mô hình này đạt được nhiều thuận lợi, theo nghiên cứu thống kê có tới 84 % người không hút thuốc cảm thấy khó chịu khi đi ăn, đi uống nước ở nhà hàng quán bar phải hít khỏi thuốc từ người khác xả ra. Vì thế, việc cần thiết tuyên truyền để các nhà hàng thực hiện mô hình nhà hàng không khói thuốc.

Khảo sát tại 195 nhà hang và 970 khách hàng ở Hà Nội thì có tới 80 % chủ nhà hàng ủng hộ mô hình nhà hàng không khói thuốc, 82 % khách hàng ủng hộ chương trình này. 55,7% khách hàng hút thuốc ủng hộ thực thi nhà hàng không khói thuốc.

Theo đó, tiêu chuẩn của nhà hàng không khói thuốc là nhà hàng có nội quy hoặc biển báo cấm hút thuốc trong nhà hàng, không có gạt tàn, bật lửa trên bàn, không có hiện tượng hút thuốc lá trong nhà, không có đầu mẩu thuốc lá trong nhà hàng, không bán thuốc lá trong nhà hàng, không quảng cáo khuyến mại và tiếp thị thuốc lá trong nhà hàng, không nhận hỗ trợ trực tiếp hoặc gián tiếp của công ty thuốc lá hay các tổ chức lien quan đến công ty thuốc lá, thường xuyên nhắc nhờ khách hang không hút thuốc lá trong nhà hàng, có hình thức xử phạt với nhân viên hút thuốc lá trong nhà hàng.

Gánh nặng khói thuốc lá

Ông Nguyễn Tiến Cường – Phó Chủ tịch UBND phương Hàng Trống, Hoàn Kiếm, Hà Nội cho biết phường đã phối hợp nhà hang, khách sạn tập huấn nhân viên để có kỹ năng thuyết phục khách hàng không hút thuốc ở nhà hàng, mô hình không khói thuốc không làm giảm doanh thu mà còn tăng vì giảm được chi phí xử lý môi trường. Ông Cường cho biết việc thực hiện mô hình này thực sự cần thiết và được ủng hộ của các chủ nhà hàng, khách sạn.

Anh Đinh Thế Minh – đại diện nhà hàng Sen – Lý Thái Tổ, Hoàn Kiếm, Hà Nội tâm sự về kinh nghiệm thực hiện mô hình nhà hàng không khói thuốc của đơn vị mình. Anh Minh kể với nhân viên nhà hàng ra quy định cấm tuyệt đối nhân viên không hút thuốc lá trong nhà hàng nếu có bắt gặp sẽ phạt. Khi tuyển nhân viên đầu vào sẽ tuyển nhân viên không hút thuốc, còn nhân viên hút thuốc sẽ có cam kết không hút thuốc lá trong phạm vi nhà hàng.

Tập huấn nhân viên cách thuyết phục khách hàng không hút thuốc, không hợp tác với các đơn vị bán thuốc lá nào. Để biển cấm hút thuốc lá quanh khu vực nhà hàng, để ở bàn ăn. Khi khách muốn hút sẽ mời khách ra ngoài trời để họ không hút thuốc trong phạm vi nhà hàng. Loại bỏ gạt tàn thuốc lá nhất là ở nơi công cộng.

Khó khăn gặp phải anh Minh cho sẻ do tỷ lệ nam giới vào nhà hàng hút thuốc lá nhiều, khi nhắc nhở khách hàng cảm thấy bị làm phiền khi đến dùng bữa. Khi khách uống bia, rượu hay có thói quen dùng thuốc lá, để thuyết phục họ không dùng thuốc rất là khó khăn.

Khi gặp khách dữ dằn việc thuyết phục họ không hút thuốc lá cũng chẳng dễ dàng. Trong trường hợp đó chỉ tiêu nhà hàng đặt ra mềm mỏng, khéo ăn nói, cử nhân viên ưu tú thuyết phục khách, gặp khách khó tính thì phải nhờ người đi cùng nhắc nhở nếu nhân viên không nhắc nhở được.

Anh Minh cho biết để duy trì nhà hàng không khói thuốc thì không chỉ riêng nhà hàng anh quản lý mà là tâm tư chung của hầu hết các chủ nhà hàng.

Nỗi lo ảnh hưởng tới khách hàng giảm doanh thu, bà Hoa cho rằng điều này không đúng, theo kinh nghiệm từ năm 2009 Cơ quan quốc tế nghiên cứu về ung thư của WHO công bố tổng hợp 165 nghiên cứu cho thấy các quy định về nhà hàng, khách sạn không khói thuốc không có tác động bất lợi về kinh tế tới hoạt động kinh doanh của nhà hàng, quán bar, hay các cơ sở sản xuất nấu ăn cho khách du lịch, trong đó nhiều phát hiện cho thấy các chính sách này còn có ảnh hưởng nhỏ tích cực tới kinh doanh của nhà hàng, khách sạn, bar, ...  

Năm 2005 tổng hợp 115 nghiên cứu từ Australia, Canada, và Mỹ cho thấy khi thực hiện các quy định về nhà hàng, khách sạn không khói thuốc không có ảnh hưởng tiêu cực tới doanh số, doanh thu, lợi nhuận và việc làm của các nhà hàng, quán bar, khách sạn, sòng bài về lâu dài.  

Thuốc lá đang là gánh nặng chi phí y tế cho người dân và xã hội khi gây ra cái chết của 6 triệu người mỗi năm trên thế giới, ở Việt Nam là 40 nghìn người. Con số này đáng báo động khi nó là nguyên nhân gây ra các bệnh không lây nhiễm từ tim mạch đến ung thư, tiểu đường. Đặc biệt là ung thư phổi, có tới 90 % người ung thư phổi có liên quan tới thuốc lá. Hút thuốc chủ động và thụ động đều bị hại như nhau chính vì thế việc kêu gọi mô hình nhà hàng không khói thuốc để giảm tác hại của thuốc lá.

Giáo sư Lương Ngọc Khuê – Cục trưởng Cục Quản lý Khám Chữa bệnh, Bộ Y tế cho biết qua báo cáo của 1200 bệnh viện gửi về thì hiện nay là 70 % người bệnh nằm ở các bệnh viện là người bệnh của các bệnh không lây nhiễm như tim mạch, ung thư, tiểu đường nguyên nhân chính của những căn bệnh này đã được WHO và các nhà khoa học đưa ra đó là hút thuốc lá.

Ông Khuê cho biết nếu ai đó có người nhà bị ung thư phổi thì chỉ sống được 6 tháng đến 1 năm là tối đa. Bệnh ung thư như án tử hình nó không chỉ là nỗi đau của người bệnh mà còn là của cả người nhà đau khổ, các thầy thuốc cũng day dứt. Chi phí y tế của xã hội dành cho họ rất lớn và thuốc lá là đầu bảng dẫn đến các loại bệnh ung thư.

Phương Thuý