Chống rửa tiền: Ngân hàng cũng khó phát hiện

Sau một thời gian Việt Nam triển khai công tác PCRT, ý thức của các NHTM trong công tác này đã có nhiều tiến bộ rõ rệt. Nhiều ngân hàng đã ban hành các quy định riêng liên quan đến công tác PCRT và tổ chức các khóa đào tạo cho các cán bộ nhằm nâng cao ý thức của đội ngũ cán bộ trong công tác này. Cùng với sự phát triển của công nghệ thông tin, đã có rất nhiều trường hợp nghi ngờ rửa tiền.

Nhận diện rửa tiền qua ngân hàng vấp phải nhiều khó khăn

Tuy nhiên, hiện nay báo cáo các giao dịch đáng ngờ các bộ phận đang làm thủ công, chưa có hệ thống tự động hỗ trợ cho nhân viên trong việc xác định các giao dịch đáng ngờ. 

Mới có một số NHTM Việt Nam đã hoàn thiện Module CIF quản lý hồ sơ khách hàng là những tiền đề để bất kỳ lúc nào truy cập vào hệ thống sẽ có bức tranh toàn diện về khách hàng với những thông tin đầy đủ, chi tiết và thường xuyên được cập nhật.

Nhận diện được hành vi rửa tiền, song theo Phó tổng giám đốc một NHTM lớn thì để kết luận hành vi trên là rửa tiền khá khó khăn, bởi thực tế hoạt động rửa tiền diễn ra hết sức tinh vi, đa dạng, hoạt động trinh sát, điều tra của các cơ quan chức năng cũng gặp nhiều khó khăn do hệ thống văn bản pháp lý về xử lý hành vi này chưa thực sự hoàn thiện, chế tài chưa rõ ràng. Ngoài ra, công tác kiểm tra, xử lý các hoạt động rửa tiền thông qua hệ thống ngân hàng, đặc biệt là hoạt động rửa tiền quốc tế liên quan đến các ngân hàng nước ngoài rất khó khăn.

Phức tạp nhất, theo ông là do đặc thù giao dịch tài chính ở Việt Nam, chủ yếu tiền mặt trao tay, các giao dịch, thanh toán thông qua hệ thống ngân hàng vẫn chiếm tỷ lệ nhỏ. Thực tế này khiến việc kiểm tra hoạt động rửa tiền càng trở nên phức tạp tới mức gần như không thể thực hiện.

Để hoạt động PCRT của các ngân hàng có hiệu quả, vị này đề xuất, các cơ quan lập pháp cũng cần xây dựng và hoàn thiện khung pháp lý liên quan đến hệ thống pháp luật về chống rửa tiền theo tiêu chuẩn quốc tế. Đồng thời, cần tăng cường phối hợp, hợp tác, giúp đỡ các ngân hàng trong việc phát hiện, xử lý các hành vi rửa tiền. 

Ngân hàng Nhà nước với tư cách là cơ quan đầu mối cần có thêm những hướng dẫn, hỗ trợ các NHTM phát triển các hoạt động PCRT hiệu quả thông qua các hoạt động, như phát triển phương pháp PCRT dựa trên rủi ro, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về rửa tiền, tiếp tục tăng cường hợp tác và hỗ trợ quốc tế về PCRT….