"Chính quyền địa phương chưa thấy hết tác hại của tội phạm mua bán người"

Đối tượng mua bán người lợi dụng kẽ hở của luật pháp về vấn đề cho nhận con nuôi có yếu tố nước ngoài, tìm kiếm, tuyển chọn trẻ sơ sinh sau đó móc nối với các trung tâm núp dưới hình thức bảo trợ xã hội để làm giả hồ sơ...

Liên quan đến các phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm mua bán người đang diễn ra khá phức tạp, PV Infonet có cuộc trao đổi với Đại tá Trần Văn Toản, Phó Cục trưởng Cục CSHS C45 – Bộ Công an, để hiểu rõ hơn về vấn đề này.

BĐBP Lai Châu bắt giữ các đối tượng mua bán người qua biên giới. Ảnh: Hoàng Anh.

Đại tá Trần Văn Toản cho biết: “Đối tượng mua bán người tiếp cận những phụ nữ, trẻ em có hoàn cảnh kinh tế khó khăn, nhận thức, hiểu biết hạn chế, dùng mọi thủ đoạn tạo lòng tin, hứa hẹn giúp tìm việc làm ở thành phố, vùng biên giới hoặc ra nước ngoài có thu nhập cao để lừa gạt, thực hiện hành vi mua bán người.

Đối tượng mua bán người sử dụng tài khoản trên mạng xã hội như: Facebook, Zalo, Viber hoặc các Sim điện thoại rác...với tên giả, địa chỉ giả, kết bạn, làm quen, tán tỉnh, yêu đương nhất là học sinh, sinh viên, những em gái vị thành niên do ham chơi đua đòi, dễ dãi trong việc kết bạn làm quen rồi rủ đi chơi lên các tỉnh biên giới mua sắm, du lịch… hoặc tạo mối quan hệ phụ thuộc rồi cưỡng ép mua bán người.

Đối tượng mua bán người trong nước cấu kết với đối tượng người Trung Quốc lợi dụng địa bàn miền núi phía Bắc hiểm trở, dân cư thưa thớt, đêm tối, địa bàn vắng vẻ đột nhập vào nhà dân khống chế, tấn công người lớn để bắt cóc, chiếm đoạt trẻ em mang qua biên giới hoặc tổ chức bắt cóc phụ nữ khi đi làm trên nương, rẫy đưa qua biên giới.

Cơ quan chức năng giải cứu các nạn nhân trong đường đây buôn bán người.

Ngoài ra, đại tá Trần Văn Toản cũng phân tích về các nguyên nhân dẫn đến tình trạng phạm tội của đối tượng buôn bán người đó là tình hình kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân còn nhiều thiếu khó khăn, dân ố đông, thiếu việc làm, thất nghiệp dẫn đến chệnh lệnh về thu nhập, mức sống là những yếu tố tác động tội phạm mua bán người.

Do tác động từ mặt trái của kinh tế thị trường và xu thế hội nhập, mở cửa, dẫn đến sự chênh lệch về thu nhập giữa các giai tầng trong xã hội, phân hóa giàu nghèo, chênh lệch về kinh tế - xã hội giữa các vùng miền trong cả nước. Kinh tế mở kéo theo sự thâm nhập các yếu tố độc hại của văn hóa nước ngoài. Tác hại của các loại tệ nạn xã hội, ma túy ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống xã hội, đặc biệt thanh thiếu niên làm nảy sinh nhu cầu thích ăn chơi, chạy theo lối sống gấp, hưởng thụ.

Vì vậy nhiều người trong số họ đã trở thành tội phạm hoặc bị kẻ xấu lợi dụng, dụ dỗ lừa bán vào các ổ mại dâm hoặc bán ra nước ngoài… Ngoài ra sự mất cân bằng về giới, nhu cầu y học cấy ghép nội tạng trên cơ thể người cũng là những nguyên nhân tác động đến sự gia tăng của loại tội phạm này. Lợi nhuận của tội phạm mua bán người lớn dẫn đến động lực thực hiện hành vi mua bán người ngày càng cao.

Bên cạnh đó, đại tá Trần Văn Toản cũng thông tin: “Cấp ủy Đảng, chính quyền ở một số địa phương chưa nhận thức đầy đủ tính nguy hiểm, hậu quả tác hại do tội phạm mua bán người gây ra. Do đó, chưa chú trọng đến công tác phòng, chống tội phạm mua bán người.

Công tác truyền thông về phòng, chống mua bán người chưa được tiến hành thường xuyên, sâu rộng mà chỉ mới dừng lại ở một số địa bàn trọng điểm và vào các đợt cao điểm, đôi lúc còn dàn trải, chưa lồng ghép với việc thực hiện chương trình kinh tế, xã hội ở địa phương, chưa chú ý phổ biến kinh nghiệm, nhân rộng các mô hình, điển hình tiên tiến về phòng, chống mua bán người.

Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật còn yếu, chất lượng chưa cao, sức lan tỏa và tác động đến các nhóm đối tượng có nguy cơ cao còn thấp. Công tác quản lý Nhà nước, quản lý xã hội còn một số bất cập, sơ hở, dẫn đến tội phạm lợi dụng hoạt động, nhất là trong quản lý người nước ngoài, quản lý hộ khẩu, quản lý an ninh biên giới, xuất nhập cảnh, hôn nhân và con nuôi có yếu tố nước ngoài...

Công tác điều tra cơ bản nắm tình hình chưa thường xuyên, chưa kịp thời. Công tác phát hiện các vụ việc có liên quan còn mang tính thụ động, hầu như mới chỉ dựa vào đơn thư tố giác của bị hại hoặc gia đình. Công tác rà soát nắm tình hình và điều tra tội phạm mua bán người chưa được tiến hành thường xuyên, chưa đánh giá được đúng thực trạng tình hình và làm rõ nguyên nhân, điều kiện, quy luật hoạt động của bọn tội phạm

Theo đại tá Trần Văn Toản, năng lực, trình độ pháp luật, nghiệp vụ, kinh nghiệm phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm mua bán người của một số cán bộ Trinh sát viên, Điều tra viên, Kiểm sát viên và Thẩm phán còn hạn chế, chưa đáp ứng được thực tiễn công tác phòng ngừa và đấu tranh.

Trong thời gian tới tình hình tội phạm mua bán người tiếp tục diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều yếu tố gia tăng, với phương thức thủ đoạn hoạt động tinh vi, xảo quyệt, tính chất phức tạp hơn, xuất hiện các loại hình tội phạm mới như: mua bán người thông qua hình thức đưa người lao động ra nước ngoài, cưỡng bức lao động, mua bán người để lÊy nội tạng, đẻ thuê…

Tân Trường