Cần khắc phục chênh lệch mức sinh giữa các vùng miền

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn phát biểu tại hội thảo.

Ngày 26/11/2010, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 2161/QĐ-TTg về việc lấy tháng 12 hàng năm là Tháng hành động quốc gia về dân số. Kể từ đó, hàng năm, ngành Dân số đều tổ chức các hoạt động hưởng ứng Tháng hành động quốc gia về dân số và Ngày Dân số Việt Nam 26/12. Năm nay, Tháng hành động quốc gia về dân số được triển khai với chủ đề “Nâng cao chất lượng dân số để góp phần phát triển đất nước nhanh và bền vững”.

Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn cho biết, hiện nay quy mô dân số hiện nay khoảng gần 96,5 triệu người (2019), Tốc độ gia tăng dân số đã được khống chế thành công, tỉ lệ tăng dân số 10 năm qua (2009-2019) trong khoảng từ 1,05% – 1,15%/năm, mức sinh thay thế được duy trì suốt 14 năm qua.

Từ năm 2007, nước ta bước vào thời kỳ dân số vàng, cơ cấu dân số chuyển dịch tích cực, dân số trong độ tuổi lao động tăng mạnh chiếm 68%. Chất lượng dân số được cải thiện về nhiều mặt, tuổi thọ trung bình tăng nhanh, đạt 73,6 tuổi năm 2019, cao hơn nhiều nước có cùng mức thu nhập bình quân đầu người. Tình trạng suy dinh dưỡng, tử vong bà mẹ, trẻ em đều giảm mạnh. Tầm vóc, thể lực người Việt Nam có bước cải thiện. Dân số đã có sự phân bố hợp lý hơn, gắn với các quá trình đô thị hoá, công nghiệp hóa và yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh của các địa phương và đất nước.

Thành công của Chương trình Dân số Việt Nam trong thời gian qua thể hiện sự cố gắng, nỗ lực của những người làm công tác dân số cũng như sự nhiệt tình hưởng ứng của toàn xã hội.

Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Bộ Y tế, hiện nay công tác dân số đang gặp nhiều khó khăn, thách thức lớn. Từ việc chỉ tập trung giải quyết vấn đề kế hoạch hóa gia đình để ổn định quy mô dân số, nay công tác dân số phải đẩy mạnh việc giải quyết toàn diện các vấn đề cả về quy mô, cơ cấu, phân bố, nhất là nâng cao chất lượng dân số và phải đặt trong mối quan hệ tác động qua lại với phát triển kinh tế - xã hội và bảo về tổ quốc. Các thách thức mới đang đặt ra với ngành dân số.

Ông Nguyễn Trường Sơn cho biết, hiện nay mức sinh chênh lệch đáng kể giữa các vùng, miền, tỉnh, thành phố; Thậm chí có những nơi mức sinh đã xuống thấp như một số tỉnh, thành phố vùng Đông Nam bộ, Đồng bằng sông Cửu Long. Trong khi đó, các tỉnh miền núi phía Bắc, Bắc Trung bộ và Duyên hải miền Trung, Tây Nguyên mức sinh còn rất cao. Chính vì vậy, ông cho rằng cần nhiều giải pháp làm sao đảm bảo mức sinh thay thế phù hợp nhất là ở TP.HCM.

Công tác truyền thông, giáo dục, vận động về dân số ở một số khu vực, nhóm đối tượng hiệu quả chưa cao, vai trò nhà trường vẫn còn hạn chế. Đặc biệt, một số cơ chế, chính sách về dân số chậm đổi mới. Chưa nhiều chính sách tác động đến các lĩnh vực khác như kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh, nâng cao chất lượng dân số, tận dụng lợi thế cơ cấu dân số vàng và thích ứng với già hóa dân số.

Thứ trưởng Bộ Y tế đề nghị các đơn vị trong toàn ngành, bám sát chủ đề của Tháng hành động, tích cực tham mưu cho cấp ủy, chính quyền; Chủ động phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể triển khai đồng bộ các nội dung, giải pháp về công tác dân số và phát triển.

Các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương tăng cường sự quan tâm, chỉ đạo nhất là về công tác cán bộ, duy trì ổn định tổ chức bộ máy; Ưu tiên đầu tư, hỗ trợ nguồn lực kịp thời để công tác dân số triển khai đạt mục tiêu các nội dung mới; Trân trọng đề nghị các ban, ngành, đoàn thể tăng cường phối hợp, chia sẻ và đồng hành cùng ngành Dân số trong triển khai thực hiện thắng lợi các mục tiêu Nghị quyết 21/2017.

Kh.Chi