C và K viết khác, nhưng phát âm giống nhau

Theo cô Moon Nguyen, chữ c có tên là "cờ", chữ k tên là "ca" nhưng khi đứng trong từ, hai chữ này đều được phát âm "cờ" là đúng.
Cô Moon Nguyen, giáo viên tiếng Anh, đang học thạc sĩ Ngôn ngữ học ở trường Grand Valley State University (Mỹ), chia sẻ về cách đánh vần được dạy theo cuốn Tiếng Việt Công nghệ Giáo dục lớp 1.

Ngày xưa mình đánh vần tiếng Việt rất tốt, cứ "bờ a ba huyền bà" hay "cờ a ca sắc cá"..., giờ dạy con trai vất vả quá. Dạy đi dạy lại, tưởng tiếng Việt là ngôn ngữ mẹ đẻ, dạy con phải có phản xạ ngay, thế nhưng mẹ cứ bảo "cờ a ca huyền gì?" là con ngớ người, luận mãi không ra.

Dạy đánh vần cho trẻ con không đơn giản, không phải là phản xạ như mình tưởng tượng, nhất là con mình lại học đánh vần tiếng Anh trước tiếng Việt.

Nói về vụ tranh cãi đánh vần, suy cho cùng mục tiêu của đánh vần để trẻ hiểu về âm, từ đó đọc từ và biết viết chữ. Cả ba chữ c, k, q trong cuốn Tiếng Việt Công nghệ Giáo dục, đều được đọc thành "cờ". Mình nghĩ nó có lý do riêng!

Ở đây cần phân biệt tên chữ và âm. Ví dụ, trong tiếng Anh, chữ “c” có tên là /si/, còn “k” có tên là /kei/ - đó là “tên” của chữ. Khi chữ “c” đứng trong từ “cat” và “k” đứng trong từ “king” thì phát âm giống nhau, là âm /k/.

Tương tự, trong tiếng Việt, chữ "c" có tên là “cờ”; chữ “k” tên là “ca”; và “q” tên là “quờ” - đó là “tên” của chữ. Còn về âm khi phát ra, bản chất chữ “c” khi đứng trong từ thì phát âm là "cờ", chữ "k" cũng phát âm là "cờ" (cách viết khác nhau là do mặc định về mặt quy tắc, chữ "k" luôn đứng trước các chữ i, y, e, ê; trong khi chữ “c” đứng trước các chữ a, ă, â, o, ô, u, ư).

Chẳng phải tự nhiên mà Chủ tịch Hồ Chí Minh viết “Đường Kách mệnh” thay vì “Đường cách mệnh”. Đó là cụ viết theo cách “phiên âm” chứ không theo quy tắc là chữ “a” phải đi cùng với chữ “c”.

Cách phát âm được chỉ ra trong cuốn Tiếng Việt - Công nghệ giáo dục của GS Hồ Ngọc Đại.


Kiểu đánh vần cổ điển nhiều người quen thuộc, ví dụ từ "kem" là "ca-em kem" chủ yếu để phục vụ viết chữ, tức là nghe đọc thế thì viết là “kem” chứ không phải “cem”. Nếu để đánh vần đơn thuần, "ca em" với một đứa trẻ mới đánh vần, thì khó mà ra “kem" lắm. Nhưng nếu đọc là “cờ em” thì dễ ra chữ “kem” ngay.

Cho nên đứng ở góc độ người học, đánh vần “cờ em kem” sẽ dễ hơn là “ka-em kem”. Các thầy cô chỉ cần nói quy tắc rõ ràng là "c" thì đứng trước các chữ cái (nguyên âm) này; "k" thì đứng trước các chữ cái (nguyên âm) kia thôi.

Tương tự, chữ “q” khi đứng một mình cũng phát âm giống “cờ”, vấn đề là trong tiếng Việt nó chẳng bao giờ đứng một mình cả. Để dễ tưởng tượng, hãy nghĩ đến U23 Việt Nam trên con đường chinh phục huy chương bạc đầu năm nay đã đánh bại đội Qatar - cách phát âm “Qatar” đọc hơi giống “Ca-ta” trong tiếng Việt vậy, khác là từ tiếng Anh có trọng âm thôi.

Về phiên âm, chữ “q” cũng đọc giống "cờ", nhưng vì nó đứng trước chữ u, u được phiên thành âm "ua", cho nên "qu" đọc thành "cờ-uờ - cwờ" (cách mọi người đọc chữ “qu”).

Nhiều người có thể ngạc nhiên, nếu “c” với “q” đọc giống nhau, sau “cua” với “qua” lại khác nhau? Sự khác biệt giữa “cua” và “qua” thực ra nằm ở cách phân chia nguyên âm và phụ âm. Với “cua” - nguyên âm là “ua” (nghe giống “uơ”), được ghép vào phụ âm “c”. Còn với “qua”, nguyên âm là “a” được ghép vào với phụ âm “qu” (nghe giống “cwờ”).

Tóm lại, đánh vần là một phương tiện giúp các cháu học đọc và học viết. Về cách tập đọc to, theo quan điểm của mình, phương pháp mới có lẽ giúp trẻ dễ tưởng tượng hơn (mình đang dạy con theo cách này).

Hạn chế của phương pháp này là trẻ có thể lẫn lộn khi viết, ví dụ, chữ “kia” viết thành “cia” hoặc “qia”, nếu không được hướng dẫn cụ thể các nguyên tắc. Còn phương pháp truyền thống sẽ giúp trẻ dễ tưởng tượng về cách viết hơn, nhưng có thể sẽ cản trở về cách đánh vần. Ví dụ, “ka-ia” thì đọc nhanh vẫn là “ka-ia”, tương đối khó cho trẻ tưởng tượng, và có thể gây khó khăn cho việc học đánh vần của trẻ.

Giáo viên có thể lựa chọn phương pháp trẻ thấy phù hợp nhất, cần lưu ý về những điểm mạnh và hạn chế của mỗi cách để đạt được hiệu quả cao nhất.

Theo VNE

Giao lưu văn hóa sưu tập tem nhân dịp kỷ niệm Ngày sinh Bác Hồ

Chương trình Giao lưu văn hóa sưu tập tem sẽ giúp học sinh Trường THCS Thái Thịnh (Đống Đa, Hà Nội) thêm yêu quê hương đất nước, góp phần phát triển phong trào sưu tập tem trong trường học.

Nữ sinh Trường Newton và hành trình giành học bổng toàn phần đại học top đầu thế giới

Tháng Tư luôn là giai đoạn sôi động nhất của việc apply học bổng của các học sinh có khát vọng tìm kiếm những môi trường giáo dục lý tưởng trên phạm vi toàn cầu.

Kỷ nguyên chuyển đổi số và những định hướng cho con khi chuyển cấp

Vừa qua, Trường THCS- THPT Newton đã tổ chức hội thảo “Kỷ nguyên chuyển đổi số và những định hướng cho con khi chuyển cấp”.

Tuyển sinh 2022: Thí sinh trúng tuyển đại học xác nhận nhập học từ hôm nay

Từ hôm nay (18/9), Bộ GD&ĐT sẽ mở hệ thống để thí sinh xác nhận nhập học trực tuyến; hạn cuối xác nhận nhập học là 17h ngày 30/9/2022.

Sở GD-ĐT Hà Tĩnh triển khai phương án phòng, chống virut Corona

Sở GD-ĐT Hà Tĩnh vừa ban hành văn bản số 132/SGDĐT-CTTT gửi Trưởng phòng GD-ĐT các huyện, thị, thành phố; Thủ trưởng các đơn vị trực thuộc Sở; Giám đốc Trung tâm GDNN-GDTX cấp huyện về việc triển khai phòng, chống dịch bệnh do virut Corona gây ra.

Hải Phòng: Nhiều trường học "nhắc nhở" phụ huynh phòng chống vi rút Corona

Trong ngày 30, 31/1, nhiều trường học tại thành phố Hải Phòng đã có thông báo gửi đến phụ huynh, học sinh về việc triển khai các biện pháp phòng chống dịch viêm đường hô hấp cấp do vi rút Corona.

Dọn phòng, bố ngỡ ngàng phát hiện Bộ luật “phải tuân chỉ” của con trai lớp 5

Một học sinh lớp 5 (ở Thanh Hóa) đã tự đề ra bộ luật 21 điều “phải tuân chỉ” riêng cho bản thân khiến cha mẹ vô cùng ngỡ ngàng.

Diễn biến mới nhất vụ hàng chục học sinh ở Đắk Lắk mang "hàng nóng" đi hỗn chiến

Vụ hàng chục học sinh tham gia chuẩn bị đánh nhau tại Buôn Ma Thuột – Đắk Lắk đang khiến dư luận hết sức quan tâm. Tuy nhiên, các số liệu của nhà trường cung cấp cho báo chí và cơ quan chức năng đã "vênh" nhau một cách khó hiểu.

"Đề thi học sinh giỏi Văn lớp 9 của Hà Nội đưa ra yêu cầu hoàn toàn phi lí"

Đó là chia sẻ của TS. Trịnh Thu Tuyết – nguyên giáo viên trườn THPT Chu Văn An (Hà Nội) về đề thi học sinh giỏi môn Văn lớp 9 của Hà Nội.

Xã hội càng "trí tuệ nhân tạo" sẽ càng cần "nhân văn số"

Ở Việt Nam, rô-bốt đã làm thay chức năng của nhân viên trong thư viện. Như vậy, để thấy viễn cảnh rô-bốt thay thế hoàn toàn con người trong một số lĩnh vực kỹ thuật không còn xa nữa. Nhưng nói như vậy, không có nghĩa là rô-bốt có thể thay thế mọi lĩnh vực...