Bộ trưởng QP Mỹ gặp Bộ trưởng QP Việt Nam bên lề ADMM+

Lần trước, khi ông Hagel tới Đông Nam Á, Việt Nam đã từng cảnh cáo rằng bất cứ sự tính toán sai lầm nào trong vấn đề chủ quyền trên Biển Đông có thể làm ảnh hưởng tới tuyến đường hàng hải “huyết mạch” này của thế giới và gây ra hậu quả trên qui mô toàn cầu.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel sẽ gặp người đồng cấp Việt Nam Phùng Quang Thanh ngày hôm nay.

Gần 3 tháng sau, hôm nay ông Hagel lại ngồi xuống bàn đàm phán cùng với các bộ trưởng quốc phòng khu vực trước khi tất cả cùng nhóm họp ngày mai với sự tham gia của các quan chức thuộc Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á cùng với  các nước khác, trong đó có Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc (ADDM+). Đề tài nổi bật của diễn đàn vẫn là vấn đề tranh chấp trên Biển Đông.

Bloomberg cho rằng trong cuộc đua giành quyền tiếp cận các nguồn tài nguyên và lớn hơn là tranh giành tầm ảnh hưởng trong khu vực, các cường quốc lớn đang tìm cách thúc đẩy mối quan hệ với các nước nhỏ hơn. Kể từ năm 2010 khi ADDM + được tổ chức tại Hà Nội, vai trò của Việt Nam dần trở nên nổi bật trong lúc Mỹ thực hiện chiến lược “Trục châu Á” và Trung Quốc tìm mọi cách mở rộng tầm ảnh hưởng của mình.

Ralf Emmers, giáo sư tại Trường đại học nghiên cứu quốc tế S. Rajaratnam ở Singapore, cho rằng “Việt Nam đang ngày càng được coi là quốc gia có vai trò quan trọng trong khu vực” do vị trí địa lí, nền kinh tế đang phát triển và dân số trẻ. 

Tại diễn đàn Đối thoại Shangri – La diễn ra ở Singapore từ 31/5-2/6 vừa qua, ông Hagel và các quan chức quốc phòng Trung Quốc đã ngồi dưới hàng ghế khán giả trong lúc Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng cảnh báo về những nguy cơ trên Biển Đông. Vài tuần sau đó, Chủ tịch Việt Nam Trương Tấn Sang gặp gỡ Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ở Bắc Kinh và hai ông đã nhất trí lập đường dây nóng để giảm nhiệt tranh chấp chủ quyền đồng thời gia hạn thỏa thuận khai thác chung trên vịnh Bắc Bộ.

Hồi tháng Bảy, Chủ tịch Trương Tấn Sang đã công du tới Mỹ, gặp gỡ Tổng thống Barack Obama, thảo luận về mục tiêu thúc đẩy an ninh hàng hải. 

Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng phát biểu tại diễn đàn Đối thoại Shangri- La diễn ra ở Singapore từ 31/5-2/6.

Trong tháng Bảy, kim ngạch thương mại Việt Nam – Trung Quốc tăng trưởng với tốc độ cao nhất trong vòng 6 tháng. Mặc dù đôi lúc hai nước “hục hặc” với nhau và Việt nam cáo buộc tàu Trung Quốc cắt cáp tàu thăm dò của Việt Nam trên Biển Đông nhưng hiện tại, tình hình đã bớt căng thẳng hơn.

Trung Quốc đã nhất trí đàm phán về Bộ qui tắc ứng xử trên Biển Đông. Theo giáo sư Carlyle Thayer thuộc Học viện lực lượng quốc phòng Australia ở Canberra, Việt Nam và Trung Quốc đã tổ chức các cuộc tập trận chung và điều các chuyến tàu hải quân tới cảng của hai nước trong khi Mỹ chỉ mới được điều các tàu hải quân phi quân sự tới Việt Nam.

Dự kiến ông Hagel sẽ đảm bảo với các đồng minh trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương rằng Mỹ vẫn duy trì chiến lược dịch chuyển quân sự và kinh tế sang châu Á ngay trong lúc ngân sách quốc phòng của nước này sẽ bị cắt giảm khoảng 500 tỷ USD trong vòng 9 năm tới.

Phát biểu tại Kuala Lumpur, Malaysia hôm 25/8, ông Hagel khẳng định: “Không nên hiểu sai chiến lược tái cân bằng của Mỹ”. Ông Hagel cho rằng từ trước tới nay Mỹ vẫn có mối quan hệ đồng minh thân thiết với Nhật Bản và Hàn Quốc và trong bối cảnh “các xu hướng về chính trị, kinh tế và an ninh ở Đông Nam Á đang tiến triển từng ngày, chính quyền Obama sẽ tăng cường hợp tác an ninh với khu vực, theo nguyện vọng của các nhà lãnh đạo và công dân Mỹ”.

Bộ Quốc phòng Brunei cho hay tại hội nghị ADMM + năm 2010, các đại biểu đã nhất trí hợp tác về các vấn đê như chống khủng bố, đối phó thiên tai và hoạt động hòa bình. Trong cuộc họp lần này, các bộ trưởng sẽ nhìn nhận lại về những thành quả đã đạt được theo các mục tiêu đó.

“Đó là những chủ đề mà mọi đại biểu đều hoan nghênh vì không ai cảm thấy lo ngại khi hợp tác về những vấn đề đó. Xét cho cùng mục tiêu của ADMM + chủ yếu là về việc xây dựng niềm tin”, giáo sư Emmers nhận định.