Amphetamine - ma túy thế hệ mới bủa vây giới trẻ

Trường hợp của bệnh nhân Trần Văn C. trú tại Hải Phòng được gia đình đưa lên viện trong tình trạng tự tử bất thành. Trước đó, C. đã tự chặt đứt một ngón tay của mình. C. từng nghiện đá và đã được gia đình đưa đi cai nghiện. Sau khi cai nghiện trở về, C. thấy cuộc sống của mình chán nản, không có ý nghĩ gì cả. Cậu lại thấy thèm cảm giác phê phê, bay lắc cùng ma túy. Nhưng bị giam lỏng, cảm giác bí bích khiến C. càng trở nên cau có, gắt gỏng và mất ngủ dẫn đến trầm cảm.

Khi bố mẹ đưa em đến bệnh viện, C. quả quyết mình rất khỏe, không đau đớn nhưng lại muốn tìm đến cái chết. Bác sĩ hỏi em có muốn đập đá nữa không, ánh mắt em sáng lên. Có lẽ, em thực sự thèm ma túy đá.

Mẹ C. kể gia đình của họ không khá giả nhưng con cái đua đòi theo bạn bè nên họ đành chịu. Bố mẹ bận bịu buôn bán ngoài chợ. Đến khi thấy con bị ngáo đá vác dao đuổi đánh người đi đường, được công an bắt và đưa vào còng tay, đến khi thử máu phát hiện dương tính với amphetamine một dạng ma túy kiểu mới. Gia đình mới biết và đưa cậu đi cai nghiện. Đã cai nghiện thành công được mấy tháng nhưng C. lại thấy chán nản, có nguy cơ tái nghiện. Cậu sống trầm cảm nhưng rất dễ kích động, cáu gắt nếu không hợp với ý cậu muốn.

Trường hợp của Bùi Thị V. trú tại Hà Nội cũng tương tự. V. bị nghiện amphetamine dẫn đến chứng thích đàn ông. Cứ nhìn thấy đàn ông là V. lao vào để có cảm giác cái đụng chạm. Gia đình phát hiện con gái bị lạm dụng tình dục nên đưa đi khám bệnh. Thật đau lòng, thử máu V. bị dương tính với ma túy đây là một ma túy gây ảo giác, kích thích mạnh. Bố mẹ đưa con vào bệnh viện cai nghiện nhưng chẳng dễ dàng tý nào vì mỗi khi cơn nghiện lên em đập phá, co rúm người, muốn trút bỏ hết quần áo. Mẹ em chỉ còn biết khóc còn bố em bất lực vì cô con gái của mình. Sau 1 tháng điều trị tích cực cắt cơn nghiện, V. đã hồi tỉnh nhưng sức khỏe tâm thần của em vẫn chưa thể về như trước. Bác sĩ cho biết em còn phải điều trị duy trì thêm ít nhất 6 tháng. Các chi phí điều trị cai nghiện rất đắt nên gia đình của V. cảm thấy chật vật, khánh kiệt vì cô con gái tuổi mới lớn của mình.

Bác sĩ Nguyễn Văn Dũng - Viện sức khỏe Tâm thần trung ương cho biết trường hợp bị sa ngã như của V và C. không phải hiếm ở bệnh viện này. Nhiều em chỉ dùng thử cho biết nhưng rồi lại lệ thuộc vào nó không thể sống xa nó được. Đến khi lệ thuộc bắt buộc phải cai nghiện vì amphetamine gây ảo giác kích thích thần kinh, hoang tưởng, dễ dẫn đến những ảo giác gây ra hành vi tội ác.

Tại Khoa Điều trị nghiện chất Viện Sức khỏe tâm thần các bác sĩ cho biết phần lớn người nghiện ma túy nhập viện với các biểu hiện của hội chứng tâm thần cấp tính như bị ảo giác, kích động, hoang tưởng, sợ bị người khác tấn công, hằn học, tức giận, thậm chí có những hành động chán sống. 

Các rối loạn tâm thần rất thường gặp ở những người sử dụng chất dạng amphetamine (ma túy tổng hợp ATS). Nghiên cứu tại Viện Sức khỏe tâm thần cho thấy bệnh nhân chủ yếu là nam giới (91%), nhóm tuổi sử dụng phổ biến là 20-29 (70,5%). Triệu chứng loạn thần chủ yếu là hoang tưởng (68,2%), trong đó hoang tưởng bị hại là 90%, hoang tưởng bị theo dõi 83,3%. Ảo giác hay gặp nhất là ảo thanh (56,8%), ảo thị (22,5%) và ảo xúc (5%). Tình trạng căng thẳng do hoang tưởng có thể dẫn tới kích động bạo lực, gồm cả khuynh hướng giết người và tự sát. Ngoài ra, tỉ lệ người nghiện sử dụng heroin đang có xu hướng giảm dần nhưng số người dùng các chất dạng ATS lại có xu hướng tăng.

Tại Viện Sức khỏe tâm thần, các trường hợp rối loạn tâm thần do sử dụng ma túy tổng hợp đến khám và điều trị ngày càng tăng. Do tỉ lệ người nghiện ATS tăng, cách đây không lâu, Bộ Y tế đã phải ban hành “Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị các rối loạn tâm thần thường gặp do sử dụng ma túy tổng hợp dạng ATS”.