Xây dựng kế hoạch hành động hợp tác hải quan ASEM

Diễn đàn ASEM đối thoại trên 3 trụ cột nòng cốt gồm an ninh và chính trị; kinh tế và tài chính; văn hóa xã hội và giáo dục. Hợp tác hải quan nằm trong tiến trình đối thoại kinh tế và tài chính với ưu tiên chính là tăng cường đối thoại về các vấn đề liên quan của WTO bao gồm tạo thuận lợi thương mại, an ninh thương mại, thương mại và phát triển. Cơ chế làm việc trong diễn đàn hải quan ASEM bao gồm Nhóm công tác về hải quan họp thường niên và Hội nghị Tổng cục trưởng Hải quan được tổ chức 2 năm một lần luân phiên nghĩa vụ đăng cai giữa châu Á và châu Âu.

Hội nghị Tổng cục trưởng Hải quan ASEM đóng vai trò là diễn đàn định hướng, chỉ đạo và hướng dẫn các nhóm công tác triển khai kế hoạch hành động theo các giai đoạn được các Tổng cục trưởng Hải quan ASEM phê duyệt.

Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn tin tưởng “với sự có mặt đầy đủ của các vị Tổng cục trưởng và người đứng đầu các cơ quan hải quan của Châu Á và Châu Âu, Hội nghị Tổng cục trưởng Hải quan ASEM lần này chắc chắn sẽ mang lại kết quả tốt đẹp không chỉ cho từng thành viên và mà còn cho cả hai khu vực, thông qua việc trao đổi và xây dựng cụ thể các định hướng, biện pháp và kế hoạch hành động hợp tác hải quan ASEM về tạo thuận lợi thương mại, kiểm soát hải quan hiệu lực và hiệu quả”.

Thứ trưởng cũng khẳng định trong bối cảnh kinh tế thế giới có đan xen cả những yếu tố thuận lợi nhưng cũng không thiếu thách thức đòi hỏi thúc đẩy các cơ chế hợp tác quốc tế, trong đó hợp tác ASEM là một kênh hết sức quan trọng.

Đối với Việt Nam, Chính phủ và Bộ Tài chính Việt Nam luôn coi trọng hợp tác và trợ giúp lẫn nhau trong lĩnh vực hải quan cả song phương và đa phương nhằm tạo thuận lợi thương mại, kiến tạo môi trường kinh doanh bình đẳng minh bạch có tính dự đoán cho các doanh nghiệp, đồng thời quản lý hoạt động hải quan một cách hiệu lực, ngăn chặn các vi phạm pháp luật hải quan gây tác động xấu đến môi trường đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam.

Theo hướng đó, Bộ Tài chính Việt Nam đã quyết liệt chỉ đạo tổ chức triển khai cải cách hiện đại hóa hải quan theo các chuẩn mực quốc tế, ứng dụng tối đa thành tựu khoa học công nghệ vào quản lý hải quan và đảm bảo thực hiện đầy đủ các cam kết quốc tế về thuận lợi hóa thương mại.

Trong giai đoạn 2018 - 2019, hợp tác Hải quan ASEM gồm 4 ưu tiên chính đã được thông qua tại Hội nghị Tổng cục trưởng Hải quan ASEM lần thứ 12 được tổ chức vào năm 2017 tại Đức, đó là: Tạo thuận lợi thương mại và an ninh chuỗi cung ứng; đấu tranh chống hàng giả và thực thi quyền sở hữu trí tuệ; bảo vệ xã hội và môi trường và kết nối cộng đồng và tầm nhìn ASEM. Đây cũng là các ưu tiên xuyên suốt của hoạt động hợp tác hải quan ASEM.

Do vậy, các nội dung thảo luận của Hội nghị Tổng cục trưởng Hải quan ASEM lần thứ 13 tại Việt Nam cũng sẽ xoay quanh các ưu tiên này nhằm mục tiêu đề xuất, xây dựng và thống nhất các chương trình hoạt động cụ thể để đưa vào Kế hoạch hành động Hải quan ASEM cho giai đoạn 2020 - 2021.

Trên cơ sở các lĩnh vực ưu tiên nói trên, đồng thời nhằm thực hiện cam kết của các nhà lãnh đạo ASEM tại Hội nghị thượng đỉnh ASEM được tổ chức vào tháng 10/2018 tại Bỉ trong việc tăng cường kết nối ASEM, tăng cường an ninh và an toàn cho các công dân ASEM, thúc đẩy hệ thống thương mại đa phương, thúc đẩy cải cách WTO và thực thi các nghĩa vụ của các thành viên WTO trong đó có việc thực thi Hiệp định Tạo thuận lợi thương mại WTO, thúc đẩy hợp tác ASEM về thương mại qua biên giới, dự kiến, các chương trình hoạt động trong Kế hoạch hành động Hải quan ASEM giai đoạn 2020 -2021 sẽ bao gồm các lĩnh vực như quá cảnh, quản lý hải quan tại các cảng biển trung chuyển, cơ chế một cửa trong bối cảnh ứng dụng trí tuệ nhân tạo và công nghệ chuỗi khối (blockchain), kiểm soát hải quan hiệu quả sử dụng công nghệ mới nổi, thực hiện chiến dịch kiểm soát hải quan đối với các hàng hóa nguy hiểm và rác thải, thương mại điện tử qua biên giới, ngăn chặn vận chuyển trái phép ma túy qua đường chuyển phát nhanh, kết nối ASEM thông qua cơ chế chia sẻ và trao đổi thông tin…

Theo đó, Hội nghị Tổng cục trưởng Hải quan ASEM lần thứ 13 cũng sẽ thảo luận và thống nhất kế hoạch tổ chức các cuộc họp của Nhóm làm việc Hải quan ASEM trong 2 năm tiếp theo và Hội nghị Tổng cục trưởng Hải quan ASEM lần thứ 14 vào năm 2021.

Dự kiến trong phiên làm việc ngày 10/10- kết thúc hội nghị, các Tổng cục trưởng sẽ thông qua Kế hoạch hành động hải quan ASEM giai đoạn 2020 - 2021 với các chương trình hoạt động cụ thể và “Tuyên bố Hạ Long” thể hiện cam kết của các cơ quan Hải quan ASEM đối với các mục tiêu và ưu tiên hợp tác hải quan ASEM trong thời gian tới.