Trung Quốc tiếp tục xây dựng ở Biển Đông mặc sự phản đối của Obama

Phát biểu trong buổi lễ tiếp đón tại Nhà Trắng, ông Obama nói rằng “Hoa Kỳ chào đón một đất nước Trung Quốc đang phát triển ổn định, thịnh vượng và hòa bình”. Ông lấy thỏa thuận hạt nhân với Iran cũng như tình hình thế giới nói chung làm ví dụ cho sự hợp tác Trung – Mỹ trước khi đề cập đến những bất đồng.

Tổng thống Mỹ Barack Obama (trái) sánh bước cùng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Nhà Trắng.

“Cho dù hai nước đang có quan hệ hợp tác, tôi tin rằng chúng ta phải nhận diện những vấn đề giữa hai bên một cách thẳng thắn”, Tổng thống Mỹ cho biết.

“Hoa Kỳ luôn phát biểu dựa trên những thông tin thực tế. Chúng tôi tin rằng các quốc gia có thể tiếp tục phát triển hơn nữa nếu các doanh nghiệp trên thế giới cạnh tranh một cách sòng phẳng, khi xung đột được giải quyết trong hòa bình, và quyền con người của tất cả mọi người trên thế giới được tôn trọng”, ông Obama nói.

Khi đến phiên phát biểu của mình, ông Tập cho biết chuyến thăm lần này “là nhằm thúc đẩy hòa bình và hợp tác”. Trung Quốc và Mỹ phải có được “một hình mẫu quan hệ mới giữa các nước lớn”. “Để có thể phát triển quan hệ hơn nữa, cả hai nước sẽ phải có sự hợp tác đôi bên cùng có lợi”, Chủ tịch Trung Quốc nói.

“Hình mẫu mới” mà ông Tập Cận Bình đề cập đến không phải là đối đầu giống như thời Chiến tranh Lạnh trước đây mà là hợp tác trên cơ sở tôn trọng những sự khác biệt giữa hai bên. Ông Tập nói rằng Mỹ nên công nhận Trung Quốc là một quốc gia ngang hàng và không được can dự vào những vấn đề nội bộ ở nước này, cho dù là về sự phát triển của hải quân hay những vấn đề nhân quyền.

“Một lần nữa tôi muốn bày tỏ sự lo ngại rất lớn đối với những mối đe dọa từ những cuộc tấn công mạng đối với các công ty và người dân Mỹ. Tôi nhấn mạnh rằng tình trạng này phải dừng lại”, ông Obama lên tiếng.

Chính quyền Obama đã từng úp mở về khả năng áp đặt lệnh trừng phạt kinh tế để đáp trả Trung Quốc, nhưng ông Tập khẳng định nước này vô tội và cũng là nạn nhân của tấn công mạng.

“Về vấn đề an ninh trong khu vực Châu Á – Thái Bình Dương, chúng tôi đã đồng ý mở các kênh đối thoại mới để giảm bớt nguy cơ hiểu lầm giữa quân đội hai nước”, ông Obama phát biểu về các biện pháp nhằm tránh việc máy bay chiến đấu của Mỹ và Trung Quốc chạm trán nhau.

Ngoài ra, ông Obama cũng đưa ra vấn đề Trung Quốc đang xây dựng đảo nhân tạo trên Biển Đông và yêu cầu chính phủ ông Tập hãy hành động theo luật pháp quốc tế.

Hoạt động cải tạo và xây dựng trên các đảo tranh chấp ở Biển Đông của Trung Quốc khiến Mỹ lo ngại.

“Tôi muốn Chủ tịch Tập Cận Bình biết những lo ngại của chúng tôi về các hoạt động cải tạo đảo, xây dựng và quân sự hóa tại các vùng tranh chấp, khiến các nước trong khu vực khó có thể giải quyết những bất đồng một cách hòa bình”, ông Obama nói.

Về phần mình, ông Tập Cận Bình vẫn cho rằng “các đảo ở Biển Đông kể từ thời cổ đại đã là lãnh thổ của Trung Quốc. Chúng tôi có quyền bảo vệ sự toàn vẹn lãnh thổ và khẳng định lợi ích của mình một cách hợp pháp. Chúng tôi mong muốn gìn giữ hòa bình và ổn định ở Biển Đông, kiểm soát và giải quyết những bất đồng này bằng đàm phán và đối thoại, đồng thời hợp tác đi tìm những cách để đat được những lợi ích chung giữa các nước”.

“Chúng tôi tôn trọng và tuân thủ quyền tự do đi lại trên biển ở Biển Đông theo luật pháp quốc tế. Các hoạt động xây dựng mà Trung Quốc đang tiến hành ở đảo Nam Sa (tức quần đảo Trường Sa của Việt Nam) không nhằm vào bất kỳ nước nào, và Trung Quốc không có ý định đẩy mạnh các hoạt động quân sự trong khu vực”.

Nội dung được thực hiện qua tham khảo nguồn tin Nikkei Asian Review, ấn bản tiếng Anh chuyên về kinh tế - chính trị của tập đoàn truyền thông Nikkei của Nhật, ra đời từ năm 2013.