Suýt chết chỉ vì việc triệu chị em hay làm

Bệnh viện TP.Thủ Đức (TP.HCM) cho biết, bệnh viện mới cấp cứu thành công nữ bệnh nhân (47 tuổi) bị thuyên tắc phổi cấp liên quan thuốc tránh thai.

Theo lời nữ bệnh nhân, chị tự mua thuốc tránh thai uống từ 4 năm nay. Ngày nhập viện cấp cứu, bệnh nhân đau ngực, khó thở và sưng to 1 bên chân.

Sau khi khám lâm sàng và đo điện tâm đồ, các bác sĩ khoa Cấp cứu nghi ngờ bệnh nhân thuyên tắc phổi cấp và chỉ định chụp CT scanner động mạch phổi. Kết quả cho thấy huyết khối rất lớn che lấp gần hoàn toàn động mạch phổi 2 bên.

Bất ngờ là khi chuyển lên khoa hồi sức tim mạch thì bệnh nhân khó thở, suy hô hấp, giảm oxy, nhịp tim nhanh và huyết áp thấp. Các bác sĩ đã phải khẩn trương chỉ định dùng tiêu sợi huyết truyền qua đường tĩnh mạch. Sau khi truyền tiêu sợi huyết 1 giờ, người bệnh hết khó thở, oxy và huyết áp cải thiện, được dùng chống đông và xuất viện sau 5 ngày.

Đây không phải là trường hợp đầu tiên tại nước ta phát hiện bị thuyên tắc phổi cấp do sử dụng thuốc tránh thai.

Trước đó, vào tháng 8, Bệnh viện Trung ương Quận đội cũng đã cấp cứu thành công cho nữ bệnh nhân 34 tuổi uống thuốc tránh thai khẩn cấp liên tiếp trong 10 năm liền.

Mỗi tháng trung bình chị này uống 12- 15 viên. Việc lạm dụng thuốc tránh thai khiến bệnh nhân bị tắc động mạch phổi.

Theo đó, bệnh nhân nhập viện do bị đau tức ngực, khó thở ngày thứ 2, đã cấp cứu và điều trị tại tuyến trước nhưng tình trạng khó thở ngày càng nặng lên.

Bác sĩ cấp cứu hướng chẩn đoán tới bệnh thuyên tắc động mạch phổi cấp và quyết định cho chụp CT ngực có tiêm thuốc cản quang, kết quả là hình ảnh huyết khối động mạch phổi 2 bên.

Thuyên tắc phổi do huyết khối là một bệnh lý cấp cứu thường gặp. Việc chẩn đoán xác định chỉ được thực hiện khi người thầy thuốc nghĩ đến nó, các trường hợp nặng nguy cơ tử vong lên tới 60%.

Theo thống kê, tỷ lệ thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch ở phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ chiếm tỷ lệ 1/10.000 trong 1 năm, tỷ lệ này tăng gấp 3-5 lần nếu uống thuốc ngừa thai có chứa estrogen.

Thuốc ngừa thai chứa estrogen làm tăng nồng độ huyết thanh các yếu tố đông máu, giảm yếu tố chống đông tự nhiên như protein S và giảm hoạt tính tiêu sợi huyết.

Ths. BS Phan Chí Thành, Chánh văn phòng Trung tâm đào tạo, Bệnh viện Phụ sản Trung ương cho biết, các loại thuốc tránh thai đều có nguy cơ gây tắc động mạch phổi.

Do đó với những phụ nữ mắc các bệnh tim mạch, người béo phì hay rối loạn mỡ máu phải tham vấn bác sĩ mà không nên tự ý sử dụng loại thuốc khá phổ biến, nhiều chị em coi là “cứu cánh” mỗi ngày cũng như lúc “khẩn cấp”.

Lý giải điều này, Ths. BS Chí Thành cho biết nếu các biện pháp tránh thai cơ học (đặt vòng, bao cao su…) chỉ tác động tại chỗ như ở tử cung, không đi vào tuần hoàn chung thì thuốc tránh thai đường uống lại ngược lại. Thuốc sẽ đi vào tuần hoàn chung, chuyển hoá qua gan do đó gây 2 yếu tố nguy cơ là tình trạng tăng đông máu và có những trường hợp thì gây tổn thương gan.

Từng tham gia nhiều buổi tuyên truyền về sức khoẻ sinh sản tình dục cho học sinh THPT trên địa bàn TP Hà Nội, Ths. BS Trần Anh Đức, BV Phụ sản Hà Nội ái ngại khi kiến thức về phòng tránh thai, quan hệ tình dục an toàn vẫn chưa thực sự đúng đắn của giới trẻ.

Hiện tại, có rất nhiều biện pháp tránh thai như dùng viên thuốc ngừa thai uống, đặt vòng, miếng dán tránh thai, cấy que triệt sản. Và thuốc ngừa thai (hàng tháng, khẩn cấp) được rất nhiều người lựa chọn bởi tính sẵn có (dễ mua) và dễ sử dụng.

Tuy nhiên, như các chuyên gia đã phân tích, không phải ai cũng có thể sử dụng thuốc tránh thai này.

“Phương pháp tránh thai cuối cùng mới sử dụng đến là dùng thuốc tránh thai (hàng ngày và khẩn cấp). Đây là biện pháp “bất đắc dĩ” vì các biện pháp dùng thuốc tránh thai về bản chất là thuốc nội tiết sẽ có nhiều nguy cơ trong đó có vấn đề về tim mạch – tắc mạch.

Gần đây nhất cũng có trường hợp dùng thuốc tránh thai khẩn cấp nhiều lần dẫn đến tình trạng tắc mạch phổi”, BS Anh Đức khuyến cáo.

Đồng tình với quan điểm này, BS Chí Thành cũng nhấn mạnh chị em muốn tránh thai an toàn, hiệu quả cần thăm khám và được tư vấn bởi các bác sĩ chuyên khoa.

Bác sĩ sẽ căn cứ vào điều kiện sức khoẻ, cơ địa bệnh nền xơ vữa động mạch, tài chính, sự yêu thích để tư vấn biện pháp tránh thai phù hợp nhất cho mỗi người.

N. Huyền