Rộn ràng Tết Nguyên tiêu ở Chợ Lớn

Hàng năm cứ vào rằm tháng giêng sau Tết Nguyên đán, khu vực Chợ Lớn thuộc các quận 5, 6, 11…náo nức chuẩn bị ăn Tết Nguyên tiêu.

Lồng đèn treo bán đỏ rực ở Chợ Lớn

Tương truyền các cung nữ sau Tết nguyên đán ăn chơi xong, hết cuộc vui trong cung đều nhớ nhà, nhớ cha mẹ, nhưng cung vua canh phòng cẩn mật, nội quy ngoại bất nhập, nội bất xuất, không thể̉ về gặp mặt cha mẹ.

Lúc đó, một đại thần nhà Hán là Đông Phương Sóc biết được nguyện vọng này của đám cung nữ đã tỏ ra thông cảm. Ông bày kế để giúp các cung nữ gặp mặt bố mẹ. Ông tung tin sắp tới đây Hỏa Thần sẽ cử người đến thiêu hủy thành Trường An, khiến mọi người trong cung hoang mang khiếp sợ.

Bắt đầu lễ diễu hành qua các đường phố

Sau đó, Đông Phương Sóc bày mưu hiến kế với vua Hán Vũ rằng, tối ngày rằm mọi người trong cung phải đi lánh nạn ra ngoài cùng bà vú, các đường to ngõ hẻm, trước nhà sau sân trong nội thành đều treo đèn lồng đỏ, tạo nên giả tượng là cả tòa thành Trường An lửa cháy hừng hực, nhờ đó để đánh lừa Hỏa Thần đang giám sát trên trời.

Vua Hán Vũ đã đồng ý phương án này của Đông Phương Sóc, thế là các cung nữ được đi ra ngoài và sẵn dịp gặp mặt người thân. Từ đó, cứ đến ngày rằm tháng giêng cả thành đều phải treo đèn lồng. Các nơi khác thấy hay cũng bắt chước làm theo, sau đó ngày rằm trở thành Tết Nguyên Tiêu.

Một cô gái Hoa trong vai cung nữ

Tết Nguyên Tiêu ở Chợ Lớn tổ chức rất chu đáo, có nhiều điểm cho bà con vui chơi, nào là múa lân sư rồng, nào là xe hoa và các diễn viên hóa trang cung nữ, hóa trang ông Phúc, ông Lộc ông Thọ diễu hành trên các đường phố.

Lễ hội còn có sự đóng góp của các đoàn múa dân gian của đồng bào Chăm, múa dân tộc Khmer. Tại Chợ Lớn có rất nhiều đoàn lân sư rồng hoạt động, thế nên trong dịp này nếu không múa rồng tại tâm điểm lễ hội thì cũng múa tại các tụ điểm khác như chùa ông Bổn, chùa Phúc Kiến...

Một Cảnh múa hát, diễn ca kịch Triều Châu trên sân khấu

Anh Trần Văn Hải, một họa sĩ gốc Hoa ngụ đường Tản Đà, quận 5 cho biết, năm nào ở Chợ Lớn người dân cũng ăn Tết Nguyên Tiêu vui vẻ. Nhà nhà đều cúng đúng nghi thức cổ truyền. Các lễ vật như bánh tổ, bánh trôi nước… đều được bày bán ở khu đường Phùng Hưng, Trần Hưng Đạo, còn đèn lồng thì bán ở khu vực gần Bệnh viện An Bình.

Ông Trương, chủ tiệm ở đường Triệu Quang Phục, quận 5 phấn khởi cho biết, năm nào tiệm ông cũng sản xuất mấy trăm đèn lồng để bán cho các Hội quán, chùa để họ tổ chức thi đố đèn.

Tết Nguyên Tiêu không thể thiếu múa Rồng

Thể lệ thi giống như trò hái hoa dân chủ của người Việt. Mỗi đèn lồng bên dưới có treo một tấm giấy có viết câu đố. Có tấm đố chữ, có giấy hỏi tác giả bài thơ, có giấy hỏi sự tích phong tục ngày lễ… Ai chọn đèn nào, lấy câu hỏi bên dưới đèn để trả lời. Nếu trả lời đúng thì được thưởng cái đèn lồng để đem về nhà treo lấy hên cả năm. Trả lời sai thì ban tổ chức đưa câu hỏi khác vào phần đuôi đèn lồng đó.

Có Hội quán không đố đèn mà làm đèn có ghi chữ Chúc Phúc. Các đèn lồng lớn đều được đưa ra đấu giá. Ai trả cao nhất sẽ sở hữu cái đèn lớn nhất. Giá trị của đèn lồng không là bao, nhưng người đoạt được đèn lồng lấy làm vinh dự vì đã vượt qua hàng chục “đại gia” để sở hữu được cái đèn có chữ Phúc đặc biệt này.

Mấy năm nay, đèn lồng Hội An chiếm ưu thế trong các lễ hội. Các đèn lồng truyền thống kiểu người Hoa được làm ít hơn và cũng vì vậy mà trở nên đắt tiền hơn.

Tthỉnh lồng đèn chữ Phúc cầu an cho gia đình

Sân khấu lễ hội Nguyên Tiêu thường đặt tại Trung Tâm văn hóa quận 5 (Đại Thế Giới cũ). Các đoàn ca nhạc như ca kịch Thống Nhất, đoàn kịch Hội quán Triều Châu… lên biễu diễn.

Xe hoa diễu hành bắt đầu từ cổng miếu Quan Âm (hội quán Ôn Lăng) trên đường Lão Tử và diễu hành qua các con phố chính như Triệu Quang Phục, Nguyễn Trãi, Trần Xuân Hòa và tụ hội về sân khấu chính của Trung tâm văn hóa quận 5 (cơ sở 1) vào lúc 18 giờ để chính thức tham gia vào lễ hội Nguyên Tiêu.

Người người tựu về đây để vui chơi những ngày cuối của chuỗi ngày vui xuân, Tết cổ truyền để bước vào cuộc sống mưu sinh, tất bật năm mới.

lương minh