Phó đô đốc Anup Signh: Nếu bị đe dọa, Ấn Độ sẽ cử tàu chiến sang Biển Đông

Ngày 25/7 tại TP.HCM đã diễn ra Hội thảo quốc tế về “Xây dựng công trình nhân tạo trên Biển Đông và tác động đối với hòa bình, an ninh, kinh tế, thương mại của khu vực”. Tham gia hội thảo có hơn 30 chuyên gia về luật biển đến từ nhiều nước trên thế giới.

Bên lề hội thảo này, Giáo sư Erik Franckx – Thành viên Tài trọng tài thường trực La Haye, Hà Lan đã có cuộc trao đổi với các PV tham dự.

Giáo sư Erik Franckx.

Trước câu hỏi của các phóng viên về ý kiến của ông về việc hiện nhiều lãnh đạo trên thế giới như Tổng thống Mỹ, Ấn Độ, Nhật, Philippines… đều lên tiếng thể hiện sự quan tâm và phản đối hành vi bồi đắp trái phép các đảo trên biển Đông, GS. Erik Franckx cho rằng: “Hiện nay cộng đồng quốc tế có khoảng 200 thành viên và tôi cho rằng không có nước nào muốn đứng bên ngoài và vi phạm luật pháp quốc tế. Với quan điểm đấy tôi cho rằng Trung Quốc cũng phải tôn trọng quy định của quốc tế”.

Cũng theo ông thì không thể nói chính xác việc Trung Quốc xây đảo nhân tạo tại Biển Đông trong một, hai phút [phạm vi cuộc phỏng vấn]. Nhưng theo ông các vấn đề cần được giải quyết trên cơ sở Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS 1982).

“Nguyên tắc quan trọng là không được biến đổi thực trạng thiên nhiên. Chúng ta không thể đưa một thực thể ở dạng này sang dạng khác bằng các hoạt động nhân tạo vì điều đó ảnh hưởng đến quyền lợi của nhiều nước”. – ông nói.

GS Erik Franckx cho rằng, quyền của các nước khi làm đảo nhân tạo rất hạn chế và trong UNCLOS 1982 các nước chỉ yêu cầu một “vùng nước an toàn” xung quanh các hòn đảo đó [tối đa 500m].

“Trong trường hợp xảy ra tranh chấp thì việc đầu tiên các quốc gia phải làm là ngồi lại với nhau để đưa ra những quy định về các hành vi ứng xử trong quá trình giải quyết. Trên cơ sở đó các vấn đề sẽ được xử lý. Đó mới là quá trình giải quyết mà luật quốc tế tôn trọng”. – ông nhấn mạnh.

Công trình Trung Quốc xây dựng trái phép tại đá Huy Gơ (đá Tư Nghĩa).

Tiếp tục trả lời câu hỏi của các PV về trường hợp Trung Quốc đang cố tình vi phạm các thỏa thuận và nguyên tắc của Công ước về Luật Biển để xây dựng các đảo nhân tạo thì ASEAN và cộng đồng quốc tế cần ứng xử ra sao, GS. Erik Franckx nói: “Vai trò của ASEAN trong giải quyết tranh chấp trên biển Đông rất quan trọng. Chính vì vậy mà Trung Quốc đang cố tình chia rẽ ASEAN để khối không có tiếng nói chung. Hiện ASEAN đang cố gắng tạo ra một khung thỏa thuận về các hành vi ứng xử. Nếu các bên thống nhất và áp dụng được thì tôi nghĩ vai trò ASEAN rất mạnh”.

Trong phần đánh giá về vụ kiện của Philippines đối với Trung Quốc sau đó, GS. Erik Franckx cũng nhận định rằng đây là việc rất quan trọng bởi lần đầu tiên trong lịch sử vấn đề Biển Đông được đưa ra giải quyết bằng biện pháp tư pháp.

Theo ông, trong vụ kiện này cơ quan tài phán có thể không giải quyết vấn đề chủ quyền trực tiếp nhưng vẫn có thể giải quyết phần nào đó.

“Tôi nghĩ rằng trong vụ kiện này, điều quan trọng là mặc dù Trung Quốc từ chối tham gia nhưng quyết định của cơ quan tài phán vẫn có tác động đến các quốc gia liên quan và thông thường các quốc gia đều phải tuân thủ”. – ông tiếp tục.

“Vấn đề không đơn thuần chỉ là pháp lý mà còn là chính trị nữa. Đưa ra cơ quan tài phán quốc tế hay không là quyết định của Chính phủ Việt Nam. Tuy nhiên tôi nghĩ rằng Việt Nam nên cân nhắc, xem xét hướng giải quyết của Philippines nhưng phải thật kỹ càng bởi sẽ có cả những tác động tích cực và tiêu cực”. – GS Erik Franckx trả lời khi nhận được câu hỏi trong tương lai, Việt Nam có nên theo con đường của Philippines khởi kiện Trung Quốc?

Phó đô đốc Anup Signh.

Cũng trong khuôn khổ buổi hội thảo, Phó đô đốc Anup Signh – nguyên Tổng tư lệnh lực lượng Hải quân miền Đông Ấn Độ cũng cho ý kiến về các hành động gần đây của Trung Quốc.

Ông đã nhấn mạnh về việc Trung Quốc có thể nhanh chóng sử dụng các đảo nhân tạo thành căn cứ quân sự và biến các tàu hải giám thành tàu chiến khi xảy ra xung đột tại Biển Đông. Ông cũng cho rằng trung Quốc đang cố tình diễn giải sai các điều khoản trong UNCLOS để đòi chủ quyền quanh các đảo nhân tạo vừa được xây dựng phi pháp.

Ông cũng khẳng định: “Dù Ấn Độ không khai thác dầu khí ở Biển Đông, nhưng vẫn sẵn sàng bảo vệ tự do hàng hải ở khu vực này. Với những quyền lợi của Việt Nam và Ấn Độ bị đe dọa, xâm phạm, chắc chắn Ấn Độ sẽ cử tàu chiến sang Biển Đông”.