Phân loại các mức độ gây hại do rượu bia gây ra

Ảnh minh họa.

Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế khuyến cáo về tác hại của bia rượu, đặc biệt là dịp tết đến, xuân về, nhu cầu sử dụng bia rượu tăng lên đột biến và nguy cơ bệnh tật từ bia rượu cũng hết sức quan ngại.

Theo số liệu thống kê của WHO về ca tử vong do hậu quả của rượu bia, các bệnh không lây nhiễm như bệnh tim mạch, đái tháo đường và ung thư chiếm tới 46% tổng số ca tử vong. Tiếp theo là chấn thương (chủ yếu là tai nạn giao thông) và bệnh đường tiêu hóa (xơ gan). Vậy như thế nào là sử dụng rượu bia ở mức có hại?

Theo WHO, sử dụng rượu bia ở mức có hại (Harmful use of alcohol) là mức sử dụng rượu bia cũng như hình thức sử dụng rượu bia làm tăng nguy cơ hoặc gây ra hậu quả có hại về sức khoẻ và hậu quả xã hội cho người uống, cho những người xung quanh người uống và xã hội nói chung. 

Trên thực tế, không có một tiêu chuẩn cho mức độ tiêu thụ cồn bao nhiêu là có hại do nguy cơ và hậu quả do sử dụng rượu bia khác nhau phụ thuộc vào tuổi, giới tính và các đặc tính sinh học khác của từng người, cũng như hoàn cảnh và cách thức uống rượu bia khác nhau. 

Thậm chí một số nhóm đối tượng nguy cơ cao hoặc cá nhân dễ bị tổn thương còn bị tăng tính nhạy cảm đối với tính độc, kích thích tâm thần và gây nghiện của rượu bia. 

Nói một cách khác, không có mức độ uống rượu bia nào là an toàn. Các bằng chứng khoa học cho thấy uống một lượng rất nhỏ rượu bia cũng có thể gây ra các nguy cơ và hậu quả sức khỏe nhất định.

Tháng 1/2016, Cơ quan y tế của Vương quốc Anh đã ban hành Khuyến nghị mới về sử dụng đồ uống có cồn thay thế cho khuyến nghị cũ được ban hành từ năm 1995, trong đó cảnh báo rằng uống rượu bia với bất kỳ mức độ nào cũng làm tăng nguy cơ gây các bệnh ung thư, đồng thời khuyến cáo để phòng chống tác hại do rượu bia gây ra, nam giới không nên uống quá 14 đơn vị trong 1 tuần (1 đơn vị uống của Anh tương đương với 8 gram cồn nguyên chất).

Như vậy, việc phân loại các mức độ nguy cơ chỉ có tính chất tương đối, nhằm mục đích đưa ra các biện pháp can thiệp cộng đồng phù hợp để giảm tác hại do sử dụng rượu bia. Thông thường có thể chia các mức độ nguy cơ đối với sử dụng rượu bia như sau:

Hiện nay cũng có một số ý kiến cho rằng nếu uống bia thì ít gây hại cho sức khỏe hơn so với uống rượu. Đây là quan niệm không đúng bởi vì tác hại chủ yếu là do chất cồn (ethanol) trong đồ uống gây ra, vì vậy tác hại do rượu bia không phụ thuộc vào loại đồ uống (là bia hay rượu) mà phụ thuộc vào lượng uống (tiêu thụ bao nhiêu gam cồn) và cách thức uống (tần suất sử dụng). 

Một vấn đề đáng quan tâm khác đó là rượu bia gây lệ thuộc làm cho người uống không tự kiểm soát được hành vi uống của bản thân. Chất cồn là một chất hướng thần gây nghiện nếu uống thường xuyên sẽ làm cho người uống phải gia tăng liều dùng và tái sử dụng.