Những thách thức chờ đón kinh tế năm Đinh Dậu

Dự báo lạm phát sẽ tăng

Theo nhận định của TS. Nguyễn Đức Thành – Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chính sách kinh tế - Nguy cơ lạm phát vượt mức 5% là hoàn toàn có thể, khi các đợt điều chỉnh giá các dịch vụ công là không thể tránh khỏi trong năm 2017. Ngoài ra, nhu cầu hàng hóa theo chu kỳ sẽ tăng trong những tháng giáp Tết Nguyên đán có thể đẩy chỉ số giá tăng, đặc biệt đối với nhóm hàng lương thực, thực phẩm.

Theo ông Trương Đình Tuyển, nguyên Bộ trưởng Bộ Thương mại, lạm phát năm 2017 chắc chắn sẽ cao hơn năm 2016 do giá dầu sẽ tăng kéo theo giá nguyên liệu đầu vào tăng lên. Sức ép về việc hạ giá VND là rất lớn vì đồng USD tăng giá buộc các nước phải hạ giá đồng nội tệ để cạnh tranh xuất khẩu, như vậy tỷ giá và lạm phát sẽ “ép” lên lãi suất khiến cho chi phí vốn của doanh nghiệp tăng theo.

Trong báo cáo vĩ mô mới đây của Công ty Chứng khoán Bảo Việt (BVSC), công ty này nhận định giá dầu sẽ hồi phục trong năm 2017 sau quyết định cắt giảm sản lượng của các nước trong và ngoài OPEC từ ngày 01/01/2017. Đây sẽ là yếu tố gây áp lực không nhỏ lên giá nhóm hàng giao thông trong năm 2017. Chi phí vận chuyển tăng cũng có thể kích hoạt đẩy giá các mặt hàng tiêu dùng khác tăng lên, đặc biệt là nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống.

Ngoài ra,  giá dịch vụ y tế dự kiến sẽ điều chỉnh từ đầu năm 2017 với mức tăng thêm ước tính hơn 10%, tương đương mức đóng góp vào chỉ số CPI chung trong năm 2017 khoảng 0,5-0,6%. Đối với nhóm hàng giáo dục, ước tính lộ trình tăng giá nhóm hàng giáo dục theo Nghị định 86 sẽ khiến chỉ số CPI chung mỗi năm tăng thêm khoảng 0,3% từ nay đến năm 2021.

Như vậy, lộ trình điều chỉnh giá hai nhóm hàng giáo dục và y tế sẽ tiếp tục đóng góp khoảng 0,9% vào mức tăng CPI chung trong năm 2017.

GDP được dự báo tăng 6,5%-6,7%

TS. Nguyễn Đức Thành cho rằng, khi lạm phát vượt 5%, lãi suất danh nghĩa sẽ phải điều chỉnh tăng, có thể gây ảnh hưởng tới sản xuất kinh doanh và thị trường tài chính, tác động bất lợi đến tăng trưởng kinh tế nói chung. Trong khi đó, theo ông Trương Đình Tuyển, những tín hiệu từ việc cải thiện môi trường kinh doanh đã tạo động lực mới cho khu vực kinh tế tư nhân. Kinh tế tư nhân phát triển sẽ là động lực cho tăng trưởng trong năm 2017 và các năm tiếp theo.

Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng trong năm 2017 ở mức 6,7%. Theo BVSC, để đạt được mục tiêu này, ba khu vực chính trong GDP đều cần đạt mức tăng trưởng cao hơn so với năm ngoái. Cụ thể, khu vực nông –lâm- thủy sản cần tăng trưởng từ 2%-2,5%; khu vực công nghiệp và xây dựng cần tăng trưởng 9,5%-10%; khu vực dịch vụ cần tăng trưởng 6,5%-7%.

Để đảm bảo mục tiêu tăng trưởng, khu vực dịch vụ trong đó có du lịch phải tăng trưởng 6,5%-7%. Ảnh: HC.

Năm 2016 tuy là năm đầu tiên Việt Nam thực hiện kế hoạch tái cơ cấu nền kinh tế giai đoạn 2016-2020 nhưng cũng đã đạt được những thành quả nhất định như: tỷ lệ nợ xấu của hệ thống ngân hàng giảm, luật đầu tư công chính thức có hiệu lực, tiến trình IPO và niêm yết của các doanh nghiệp Nhà nước có nhiều chuyển biến... Sự kế thừa từ những thành quả này cùng những giải pháp tiếp tục tháo gỡ khó khăn cho tiền trình tái cơ cấu kinh tế sẽ góp phần hỗ trợ cho tăng trưởng GDP.

Năm 2016, Việt Nam đã ký kết khá nhiều các hiệp định FTA với các đối tác quan trọng khác như EVFTA với EU, VKFTA với Hàn Quốc, VN-EAEU FTA với Liên minh kinh tế Á Âu... Những hiệp định này đã và sẽ tiếp tục phát huy những tác động tích cực đối với tăng trưởng, đặc biệt ở khía cạnh thúc đẩy xuất khẩu. BVSC đưa ra dự báo GDP của Việt Nam sẽ tăng 6,5%-6,7% trong năm 2017.

Áp lực lên lãi suất và tỷ giá

Theo Chuyên gia kinh tế - TS. Lê Đăng Doanh, lãi suất của các ngân hàng thương mại đang quá cao, điều này liên quan đến nợ xấu và việc Chính phủ phải mua trái phiếu. Với lãi suất hấp dẫn, các ngân hàng bỏ ra vài nghìn tỷ đồng mua trái phiếu Chính phủ, điều này nhẹ nhàng hơn rất nhiều so với việc phải đem tiền cho vay.

BVSC dự báo mặt bằng lãi suất huy động và cho vay sẽ tăng thêm 0,5%-1%/năm trong năm 2017. Có ba lý do giải thích cho áp lực gia tăng lãi suất này. Thứ nhất, tăng trưởng tín dụng được dự báo sẽ vẫn duy trì ở mức cao (17%-18%) nhằm mục tiêu hỗ trợ cho tăng trưởng. Thứ hai, lạm phát sẽ tiếp tục chịu áp lực gia tăng và đây sẽ là cơ sở để tăng lãi suất danh nghĩa. Thứ ba, NHNN cần duy trì một độ rộng hợp lý cho lãi suất VND so với USD, và việc FED dự kiến có thêm ba lần điều chỉnh lãi suất nữa trong năm 2017 sẽ gây áp lực tăng lãi suất VND.

Trong khi đó, tỷ giá trong năm 2017 sẽ phụ thuộc vào những cân đối lớn của nền kinh tế, trong đó có cán cân thanh toán, mục tiêu của chính sách tiền tệ, và những diễn biến chính có thể chi phối thị trường ngoại hối và thị trường tài chính thể giới. Cán cân thanh toán rất khó có thể tiếp tục thăng dư do khả năng quay lại chính sách bảo hộ của Mỹ và một số nước khác.

Chính sách tiền tệ có khả năng sẽ tiếp tục được nới lỏng với xu hướng gia tăng trong tăng trưởng tín dụng và tăng trưởng tổng phương tiện thanh toán trong mấy năm gần đây. Hơn nữa, lần đầu tiên Quốc hội cho phép áp dụng chỉ tiêu lạm phát trung bình các tháng trong năm, không quá 4%, sẽ tạo dư địa nhiều hơn cho NHNN thực hiện nới lỏng tiền tệ.

BVSC cho rằng nhiều khả năng NHNN sẽ có những thay đổi mạnh hơn đối với tỷ giá trung tâm trong năm 2017, hướng tới mục tiêu hỗ trợ cho hoạt động xuất khẩu, mà không gây ảnh hưởng quá lớn đến lạm phát. 

Theo nhận định của ông Trương Đình Tuyển, năm 2017 tính bất định là rất cao khi ông Donald Trump trở thành Tổng thống thứ 45 của Hoa Kỳ, bởi đây là nhân vật dám chấp nhận rủi ro và sẽ không ai biết ông sẽ làm những gì. Do vậy, năm 2017 chúng ta vừa có động lực, nhưng lại vừa có lực cản. Trong khi đó, TS. Lê Đăng Doanh cho rằng chúng ta phải chuẩn bị hai phương án cho năm 2017, một tích cực và một có nhiều biến động.