Nhân viên y tế thôn bản, "cánh tay nối dài" của ngành y ở vùng sâu vùng xa

Những y tế thôn bản về tham gia chung kết y tế thôn bản giỏi tại Hà Nội

Hiệu quả từ y tế thôn bản 

Anh Đặng Quý Trình, dân tộc Dao, thôn Phia Chang, xã Sơn Phú, huyện Na Hàng, tỉnh Tuyên Quang tâm sự: Nhân viên y tế thôn, bản có vai trò quan trọng trong việc chăm sóc sức khỏe cho bà con trong thôn, bản.

Ở thôn, bản nếu nhà ai có người bị đau ốm đều đi gọi người phụ trách y tế đến để thăm khám, sau đó bà con được nhân viên y tế tư vấn về cách khám, chữa bệnh, cách phòng tránh bệnh hiệu quả. Nhờ vậy, nhiều bà con đã không còn tự ý chữa bệnh tại nhà.

Hơn nữa, các thông tin về tình hình dịch bệnh, phòng chống dịch bệnh, tiêm chủng, khám thai, kế hoạch hóa gia đình… đều được người dân tiếp thu từ nhân viên y tế thôn, bản. Điều này có ý nghĩa rất lớn bởi ở đây mạng lưới thông tin còn chưa phát triển, nhiều người còn hay chủ quan với tình hình dịch bệnh và sức khỏe của bản thân nên khi có cán bộ y tế thôn nhắc nhở, bà con yên tâm hơn rất nhiều.

Bên cạnh đó, tại các thôn, bản vùng sâu, vùng xa, nhân viên y tế còn phải nói được tiếng địa phương cũng như hiểu được phong tục, tập quán của từng dân tộc để công tác tuyên truyền, vận động được hiệu quả.

Anh Hoàng Văn Minh, dân tộc Mông, thôn Khau Phiêng, xã Khâu Tinh, huyện Na Han, Tuyên Quang cho biết anh đã làm y tế thôn, bản được gần 20 năm nay cho biết: Điều kiện sống của đồng bào còn nhiều khó khăn nên anh thường phải đến từng gia đình tuyên truyền về cách ăn uống hợp vệ sinh, cách phòng, chống dịch bệnh, vận động người dân xây các công trình phụ một cách hợp lý, khuyến khích các cặp vợ chồng thực hiện kế hoạch hóa gia đình..

Tuy không trực tiếp làm trong các bệnh viện, trạm y tế nhưng nhân viên y tế thôn, bản, khóm, ấp luôn bám sát địa bàn để tuyên truyền, giáo dục sức khoẻ, tham gia thực hiện các hoạt động chuyên môn về y tế, sơ cứu ban đầu, tham gia thực hiện các chương trình y tế quốc gia... góp phần thay đổi hành vi và ý thức chăm sóc, bảo vệ sức khỏe, phòng ngừa bệnh tật của người dân.

Ông Đào Duy Quyết, Giám đốc Sở Y tế Tuyên Quang cho biết, hiện Sở Y tế đang tiến hành rà soát, tổ chức lại đội ngũ nhân viên y tế thôn, bản; xây dựng đề án về chính sách y tế thôn, bản theo hướng nâng cao chất lượng đội ngũ, xây dựng thêm mạng lưới cô đỡ thôn, bản tại một số địa bàn khó khăn, vùng dân tộc thiểu số.

Đồng thời, đề xuất và kiến nghị với cấp có thẩm quyền về nâng cao chế độ đãi ngộ cho nhân viên y tế thôn, bản sao cho phù hợp với thực tế chức năng, nhiệm vụ được giao. Qua đó, góp phần đáp ứng tốt hơn nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe nhân dân trong tình hình mới.

Y tế thôn, bản có nhiệm vụ gì?

Theo quy định của Bộ Y tế tại Thông tư số 07/2013/TT-BYT về quy định tiêu chuẩn, chức năng nhiệm vụ của y tế thôn, bản như: Làm công tác chăm sóc sức khoẻ ban đầu (tuyên truyền, giáo dục sức khoẻ tại cộng đồng, thực hiện tuyên truyền, phổ biến kiến thức bảo vệ sức khoẻ, vệ sinh môi trường và an toàn thực phẩm), hướng dẫn một số biện pháp chăm sóc sức khoẻ ban đầu; phòng, chống dịch bệnh tại cộng đồng; tuyên truyền, giáo dục người dân về phòng, chống HIV/AIDS; vận động, cung cấp thông tin, tư vấn về công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình.

Ngoài ra, y tế thôn, bản còn tham gia thực hiện các hoạt động chuyên môn về y tế tại cộng đồng, phát hiện, tham gia giám sát và báo cáo tình hình dịch, bệnh truyền nhiễm, bệnh không lây nhiễm, bệnh xã hội, bệnh truyền qua thực phẩm tại thôn, bản; Tham gia giám sát chất lượng nước dùng cho ăn uống, sinh hoạt; công trình vệ sinh hộ gia đình, nơi công cộng tại thôn, bản. Y tế thôn bản tham gia triển khai thực hiện các phong trào vệ sinh phòng bệnh, an toàn thực phẩm, nâng cao sức khỏe cộng đồng, xây dựng làng văn hóa sức khỏe.

Y tế thôn, bản còn có nhiệm vụ chăm sóc sức khoẻ bà mẹ, trẻ em và kế hoạch hoá gia đình như tuyên truyền, vận động phụ nữ mang thai đến trạm y tế xã đăng ký quản lý thai, khám thai và đến cơ sở khám bệnh, chữa bệnh để sinh đẻ; xử trí đẻ rơi cho phụ nữ có thai không kịp đến cơ sở khám bệnh, chữa bệnh để sinh đẻ.

Hướng dẫn, theo dõi chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ sơ sinh tại nhà trong 06 tuần đầu sau khi sinh đẻ, hướng dẫn một số biện pháp đơn giản về theo dõi, chăm sóc sức khoẻ trẻ em và phòng, chống suy dinh dưỡng trẻ em dưới 05 tuổi, hướng dẫn thực hiện kế hoạch hoá gia đình, cung cấp và hướng dẫn sử dụng bao cao su, viên thuốc uống tránh thai theo quy định của Bộ Y tế.

Sơ cứu ban đầu và chăm sóc bệnh thông thường. Thực hiện sơ cứu ban đầu các cấp cứu và tai nạn; Chăm sóc một số bệnh thông thường tại cộng đồng; Tham gia hướng dẫn chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, người khuyết tật, người mắc bệnh xã hội, bệnh không lây nhiễm tại gia đình. Tham gia thực hiện các chương trình y tế tại thôn, bản.

Y tế thôn, bản còn phải vận động, hướng dẫn nhân dân nuôi trồng và sử dụng thuốc nam tại gia đình để phòng và chữa một số chứng, bệnh thông thường. Tham gia giao ban định kỳ với trạm y tế xã, phường, thị trấn  tham gia các khoá đào tạo, tập huấn, bồi dưỡng về chuyên môn do cơ quan y tế cấp trên tổ chức để nâng cao trình độ. Quản lý và sử dụng hiệu quả Túi y tế thôn, bản. Thực hiện ghi chép, báo cáo kịp thời, đầy đủ theo hướng dẫn của trạm y tế xã.