Ngân hàng máu sống trên đảo cứu sống nhiều bệnh nhân

Khám sàng lọc cho các thanh niên để tuyển chọn vào ngân hàng máu sống.

Hữu ích từ ngân hàng máu sống 

Giáo sư Nguyễn Anh Trí – viện trưởng Viện Huyết học và truyền máu trung ương cho biết việc bảo quản máu là một vấn đề phức tạp, không thể xây dựng ngân hàng máu ở tất cả các đảo và vùng sâu, vùng xa vì chi phí quá cao.

Nếu khi mổ gặp sự cố mới đưa máu từ đất liền ra rất khó đáp ứng kịp, kể cả đi bằng trực thăng. Chỉ có lực lượng hiến máu dự bị tại chỗ mới là phương án tối ưu nhất.

Cứ có sự cố cần đến máu, huy động là mọi người có mặt ngay, đảm bảo yêu cầu cấp cứu mà lại không tốn kinh phí duy trì hoạt động như ngân hàng máu ở các bệnh viện. Chính vì thế, ngân hàng máu sống đã giúp các bệnh viện, trung tâm y tế nơi hải đảo, vùng núi có thể cứu được bệnh nhân thông qua các thành viên của ngân hàng.

Theo GS Trí, mô hình hiến máu dự bị thực chất, hiệu quả, bền vững tại nhiều địa phương vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo như: Phú Quốc (Kiên Giang), Lý Sơn (Quảng Ngãi), Cồn Cỏ (Quảng Trị), Si Ma Cai (Lào Cai), Đồng Văn (Hà Giang)… và cả huyện đảo Trường Sa. Thực tiễn đã chứng minh đây là phương án tối ưu nhất để có được nguồn máu an toàn khi cần huy động khẩn cấp ở những nơi có địa hình phức tạp, không thể cung cấp máu kịp thời hoặc vận chuyển bệnh nhân lên tuyến trên.

 Giáo sư Trí tâm sự câu hỏi tại sao chính cơ sở y tế đó không dự trữ máu? “Mọi người hãy hình dung, ở nơi không có điện hay điện chỉ được cấp đến 10 giờ đêm thì lấy máu về bảo quản ở đâu?” - GS Trí giải thích và kể một kỷ niệm khó quên trong quá trình triển khai mô hình ngân hàng máu sống.

Kỷ niệm ông nhớ nhất đó là lần đoàn của ông ra đảo Lý Sơn, Quảng Ngãi, đến bàn giao danh sách 31 bạn trẻ trong đội hiến máu dự bị cho trung tâm y tế. Giám đốc ở đây ứa nước mắt nói với ông: “Thầy ơi, bệnh viện em trang thiết bị không thiếu gì, điều kiện phẫu thuật tốt. Bác sỹ có, thạc sỹ cũng có nhưng lâu nay không dám mổ vì sợ hạ dao mổ khi không có máu. Bây giờ có danh sách này rồi, em sẽ triển khai sớm và tiến hành phẫu thuật được”.

Nói đến ngân hàng máu sống trên đảo, bác sĩ Phạm Công Danh - Trung tâm Y tế quân dân y huyện Lý Sơn, Quảng Ngãi taam sự phần lớn các ca chuyển viện trước giờ ở đảo đều có thể can thiệp được. Khổ một nỗi thiếu nguồn máu tiếp ứng cho bệnh nhân nên các bác sĩ không dám liều lĩnh.

Nếu giữ lại mà bệnh nhân có chuyện gì là ân hận cả đời. Chỉ có máu mới giải quyết được việc mất máu nhưng không biết lấy máu từ đâu. Từ khi khi mô hình này, các bác sĩ cũng bớt áp lực hơn khi cấp cứu cho bệnh nhân và nỗi lo về thiếu máu.

Ngân hàng máu sống là các đoàn viên thanh niên trên đảo được tuyển chọn và khám xét trước rồi chọn ra 30 người khỏe mạnh có nhóm máu: O, B, A, AB tham gia vào Câu lạc bộ Ngân hàng máu sống trên đảo.

Nhiều bệnh nhân được cứu sống 

Ví dụ như trường hợp của ngư dân Nguyễn Thành C. (33 tuổi, quê Tư Nghĩa, Quảng Ngãi) bị tai nạn với vết thương sâu vùng cổ gáy được đưa vào cấp cứu tại Trung tâm Y tế quân dân y Bạch Long Vĩ lúc 2h30 phút trong tình trạng huyết áp tụt, mạch nhanh nhỏ, sốc do mất máu, vết thương chéo ngang gần đốt sống cổ 7 dài 15 cm, máu chảy thành tia; ước tính mất khoảng 1,5 lít máu.

Trước tình trạng nguy kịch đó, Trung tâm Y tế quân dân y Bạch Long Vĩ đã tiến hành hồi sức chống sốc, gây mê đặt nội khí quản, kiểm tra đáy vết thương để xử lý kẹp, thắt mạch máu đồng thời khâu bảo tồn vết thương 2 lớp. Bệnh nhân đang trong tình trạng nguy hiểm nên Trung tâm Y tế đã báo cáo, xin ý kiến Lãnh đạo Huyện ủy, UBND huyện về việc huy động máu từ ngân hàng máu sống của huyện đảo để truyền máu kịp thời cho bệnh nhân”.

Chỉ 15 phút sau, nhiều thành viên của ngân hàng máu sống đã có mặt để sẵn sàng hiến máu cho bệnh nhân. Nhờ truyền máu, bệnh nhân đã qua cơn nguy kịch thoát khỏi cửa tử.

Mới đây nhất, Trung tâm y tế quân dân y huyện Bạch Long Vĩ đã huy động khẩn cấp 3 đơn vị máu từ các thành viên Ngân hàng máu sống huyện để truyền, cấp cứu bệnh nhân bị chửa ngoài tử cung vỡ trong đêm 15/12/2016.

Bệnh nhân Hà T. N. nhập viện vào khoảng 21h ngày 15/12/2016 trong tình trạng sốc do đau, mất máu, da niêm trắng nhợt, không đo được mạch, huyết áp, siêu âm có nhiều dịch nghi do máu. Bệnh nhân được chẩn đoán chửa ngoài tử cung vỡ thể ngập máu ổ bụng, nhóm máu O. Trong khi đó, tình hình trên đảo rất khó khăn phức tạp gió mùa cấp 8, cấp 9, biển động không thể di chuyển được.

Giám đốc Trung tâm đã nhờ tới ngân hàng máu sống và chỉ vài phút sau đã huy động được 3 đơn vị máu truyền cho chị N. Nhờ đó, chị N đã qua cơn nguy kịch.