Kỳ thi THPT quốc gia: Đừng biến tự chủ đại học thành tự trị đại học

Trong hội nghị tổng kết năm học 2014-2015 và phương hướng nhiệm vụ năm học 2015-2016 khối đại học, cao đẳng được Bộ GD&ĐT tổ chức trực tuyến với 6 đầu cầu đó là: Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Thái Nguyên, Vinh, Đà Nẵng, Cần Thơ cùng với lãnh đạo các trường CĐ, ĐH trong cả nước.

Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phạm Vũ Luận phát biểu tại hội nghị.

Tại hội nghị, TS Lê Quốc Tiến, Phó Hiệu trưởng Đại học Hàng Hải Việt Nam cho biết: “Thời gian xét tuyển ĐH, CĐ đợt 1 diễn ra 20 ngày là quá dài, bời vì thí sinh được thay đổi 4 nguyện vọng của 4 trường dẫn đến rất mệt mỏi...”.

Để giải quyết vấn đề này, TS Lê Quốc Tiến kiến nghị: “Kỳ thi THPT Quốc gia được tổ chức vào mùa hè nên thay đổi thời gian thi sớm hơn trong buổi sáng, để tăng thời gian nghỉ ngơi trước ca thi chiều. Cuốn sách Những điều cần biết được phát thành mỗi năm nên tăng thêm thông tin đối với các ngành học con để học sinh có quyền lựa chọn nhiều hơn”.

Còn TS - Đàm Quang Minh – Hiệu trưởng ĐH FPT nhận định: “Kỳ thi THPT Quốc gia năm nay có nhiều thay đổi, đạt được những thành quả đáng kể, thay đổi hoàn toàn về cách thức tư duy tuyển sinh. Xu thế tự chủ tuyển sinh bắt đầu được thực hiện trong quá trình đổi mới giáo dục”.

Tuy nhiên, TS Quang Minh cũng thẳng thắn góp ý: “Tôi băn khoăn đến việc, kỳ thi tuyển sinh của Việt Nam năm nào cũng trở thành sự kiện nóng bỏng do kỳ thi còn nhiều nặng nề. Kỳ thi THPT Quốc gia nên giãn kỳ thi ra thành hai đợt, việc nhập học nên mở rộng trong thời gian cả năm.

Tôi thấy sinh viên Việt Nam khổ, sinh viên nước ngoài sau khi tốt nghiệp THPT có thời gian để nghỉ ngơi, trải nghiệm các hoạt động xã hội. Còn sinh viên Việt Nam hì hục thi và hì hục nhập học. Điều này tồn tại do quy chế của chúng ta còn chặt chẽ, nên có những thay đổi”.

Bộ GD&ĐT tiến hành tổ chức hội nghị tổng kết năm học 2014-2015 và phương hướng nhiệm vụ năm học 2015-2016 khối đại học, cao đẳng.

Trong khi đó, PGS.TS - Nguyễn Kim Sơn – Phó Giám đốc ĐH Quốc gia Hà Nội có kiến nghị rằng: “Bộ GD&ĐT nên tổ chức một buổi tổng kết chuyên sâu về kỳ thi THPT Quốc gia năm 2015-2016. Về kỳ thi trong năm tiếp theo nên đổi mới về cấu trúc đề thi để có sự phân hóa thí sinh cao. ĐH Quốc gia Hà Nội đã tiến hành thành công kỳ thi đánh giá năng lực, sẵn sàng chia sẻ kết quả nếu các trường khác có nhu cầu tuyển sinh”.

Cùng quan điểm, ông Phạm Văn Huyên – Phó giám đốc HV Tài chính nói: “Công tác tuyển sinh thắng lợi vì chúng ta đã thay đổi cả cơ chế tuyển sinh. Những phần chưa hoàn chỉnh, khiếm khuyết so với thành công chỉ là phần nhỏ.

Nếu Bộ GD&ĐT lắng nghe luồng ý kiến của xã hội sẽ thuận lợi hơn nhiều vào sang năm. 

Bộ GD&ĐT chỉ ra những hạn chế và nguyên nhân trong kỳ thi THPT Quốc gia: Những tồn tại chủ yếu về phương diện kỹ thuật, chủ yếu ở khâu xét tuyển sinh đợt 1.

Trong đó, công tác tuyên truyền, hướng dẫn chưa tốt, nhất là ở cấp cơ sở dẫn đến một số thí sinh, gia đình, nhà trường chưa hiểu hết các quy định mới về tuyển sinh, nên việc đăng ký dự tuyển, đăng ký xét tuyển còn có sai sót, chưa xác định đúng đối tượng tuyển sinh, đối tượng ưu tiên...

Chưa tuyên truyền, giải thích rõ cho thí sinh về những ưu điểm, thuận lợi của phương thức đăng ký xét tuyển và thay đổi đăng ký xét tuyển tại các trường THPT và sở Giáo dục Đào tạo nên đã xảy ra hiện tượng một số thí sinh và người nhà thí sinh phải đến trực tiếp tại các trường ĐH, CĐ để nộp và rút đăng ký xét tuyển (do tâm lý chưa tin tưởng vào việc thay đổi đăng ký xét tuyển và đăng ký lại tại địa phương) gây tốn kém, bức xúc trong dư luận”.

Theo ông Phạm Văn Huyên, thời gian xét tuyển 20 ngày và việc thay đổi nguyện vọng đăng ký xét tuyển đợt 1 chưa hợp lý, một số trường top trên chưa xác định điểm đăng ký xét tuyển hợp lý nên lượng thí sinh đăng ký xét tuyển lớn, gây xáo trộn do thí sinh phải rút, nộp hồ sơ trong những ngày cuối đợt 1.

Cơ sở dữ liệu và phần mềm xét tuyển dùng chung trong khi việc xét tuyển lại diễn ra ở các trường dẫn đến có sự bất cập cho cả nhà trường lẫn thí sinh khi thay đổi nguyện vọng đăng ký xét tuyển. Đây cũng là lý do để một số trường cho rằng Bộ GD&ĐT "ôm đồm" và hạn chế quyền tự chủ tuyển sinh của các trường.

Ở đầu cầu ĐH Vinh, GS. TS - Đinh Xuân Khoa – Hiệu trưởng ĐH Vinh đề xuất nên bỏ phần thi tự luận trong môn Tiếng Anh. Đồng tình với ý kiến này, TS Trần Vân Nam – Hiệu trưởng ĐH Đà Nẵng cho rằng, 2 điểm trong phần thi tự luận Tiếng Anh có thể dẫn đến việc thi tuyển không nghiêm túc, thiếu công bằng cho thí sinh. Ông Nam cũng đề nghị rút ngắn thời gian xét tuyển, các trường đại học top trên nên lấy mức điểm chuẩn cao hơn để phân tầng thí sinh được tốt.

Vấn đề điểm ưu tiên cũng được đầu cầu Đại học Đà Nẵng chú trọng và đề xuất nên có quy định cụ thể hơn để hướng dẫn các trường phổ thông, Sở GD&ĐT triển khai kỹ trong thời gian đầu, tránh ảnh hưởng tới thí sinh.

Đại diện đầu cầu TP HCM đề xuất: Trong kỳ thi tuyển sinh 2016 nên chỉ tổ chức một loại cụm thi do các trường đại học chủ trì, các trường top cao nên lấy điểm xét tuyển cao ngay từ đầu để tránh tình trạng nộp – rút hồ sơ nhiều, giảm lượng thí sinh ảo. Tránh việc tự chủ đại học thành tự trị đại học.