Khủng hoảng tài xế ở Anh có thể tràn sang phần còn lại của châu Âu?

“Việc thiếu hụt tài xế xe tải không chỉ là vấn đề của riêng người Anh. Toàn châu Âu cũng đang đối mặt với tình trạng thiếu nhân sự và tiềm ẩn những khó khăn với chuỗi cung ứng”, CNBC viết.

Trong tuần qua, châu Âu đã không giấu giếm sự “hả hê” khi chứng kiến ​​những hành động thất bại của Vương quốc Anh. Hàng dài ô tô nối đuôi nhau xếp hàng tại các trạm xăng ở Anh và thậm chí đã xảy ra xô xát do thực tế nước này đang hoảng loạn trong bối cảnh thiếu tài xế xe tải.

Hệ quả tác động kép của việc Anh rời Liên minh châu Âu và đại dịch Covid-19 là một trong những nguyên nhân chính gây ra cuộc khủng hoảng tài xế. (Ảnh: Reuters)

Một số người cho rằng Brexit là một trong những nguyên nhân chính của cuộc khủng hoảng, nhưng vấn đề còn sâu xa hơn nhiều và được nhìn thấy trên khắp châu Âu. Ví dụ, theo một cuộc khảo sát vào tháng 6 của Hiệp hội Vận tải đường bộ Vương quốc Anh, liên kết với tình trạng thiếu tài xế với những thay đổi trong quy tắc làm việc, đại dịch Covid-19, mức lương thấp và dòng người ra khỏi ngành.

Phần còn lại của châu Âu đang theo dõi mối quan tâm của các vấn đề chuỗi cung ứng và tình trạng thiếu lao động ở Anh, đặc biệt là trong bối cảnh “cuộc ly hôn khó khăn” gần đây của nước này với Liên minh châu Âu (EU). Ví dụ, ông Olaf Scholz, ứng cử viên có khả năng cho chức thủ tướng Đức đã không bỏ lỡ cơ hội nhắc nhở người Anh rằng, nước này đã bỏ phiếu cho Brexit và do đó không thể nhận được lợi ích của tư cách thành viên trong khối.

“Di chuyển lao động tự do là một phần không thể thiếu của EU và chúng tôi đã làm việc rất chăm chỉ để thuyết phục người Anh không rời liên minh. Họ đã quyết định theo cách khác và tôi hy vọng họ có thể giải quyết các vấn đề đi kèm”, ông Scholz cho biết.

Đồng thời, ông nói thêm rằng, lương và điều kiện làm việc cũng có thể làm trầm trọng thêm các vấn đề của Vương quốc Anh.

Tuy nhiên, theo CNBC, Anh không đơn độc trong tình trạng thiếu tài xế. Các chuyên gia cảnh báo, các khu vực của châu Âu cũng có thể sớm đối mặt với tình trạng thiếu nhân viên vận tải.

Ông Frank Huster, Tổng Giám đốc tại Hiệp hội Giao nhận và Vận tải Liên bang Đức, thừa nhận với CNBC: “Chúng tôi vẫn chưa thấy mình ở trong tình huống bi đát và tuyệt vọng nhất, nhưng thời điểm đó có thể đến”.

Theo ông Huster, trong khi Brexit “chắc chắn có tác động tiêu cực đối với Vương quốc Anh và ngành giao thông vận tải châu Âu nói chung đang phải đối mặt với một vấn đề lâu dài là thiếu nhân lực.

“Lĩnh vực hậu cần không chỉ thiếu nhân lực có trình độ, bao gồm tài xế xe tải mà còn thiếu thợ máy được đào tạo, công nhân vận chuyển nội địa, điều hành bến cảng, cũng như các nhà quản lý... chúng tôi ngày càng có ít người làm việc tại các thị trường phương Tây”, ông Huster nói thêm.

Vào tháng 8, công ty phân tích Transport Intelligence đã công bố một nghiên cứu về mức độ nghiêm trọng của tình trạng thiếu tài xế xe tải ở nhiều nước châu Âu. Theo các tác giả, tổng sự thiếu hụt nhân sự trong ngành vượt quá 400 nghìn người, ảnh hưởng phần lớn đến Ba Lan, Anh và Đức. Các chuyên gia cũng lưu ý rằng, vấn đề này chỉ trở nên tồi tệ hơn trong những năm gần đây.

Không chỉ trong lĩnh vực nhiên liệu, việc chấm dứt quyền di chuyển tự do hậu Brexit cũng đã tạo ra tình trạng thiếu nhân viên trong các quán rượu, quán bar và nhà hàng, cũng như các cửa hàng trên phố. (Ảnh: Pixabay)

Theo Giám đốc điều hành của Transport Intelligence, John Manners-Bell, quan chức trong ngành đã nhiều lần cảnh báo các chính phủ về tình trạng thiếu nhân viên.

“Với sự gián đoạn nguồn cung, giá cả tăng cao, báo cáo về các kệ hàng trống và gần đây là cuộc khủng hoảng nhiên liệu, ngành công nghiệp này đã trở thành tâm điểm chú ý. Các vấn đề cơ cấu dài hạn đã bộc lộ bởi cơn bão của sự biến động nhu cầu kỳ lạ, gián đoạn cơ sở hạ tầng, quan liêu, Brexit và mức lương cũng như điều kiện làm việc giảm sút”, ông Manners-Bell nói nhận định.

Theo ông Manners-Bell, lực lượng lao động đang già hóa, số lượng nhân viên mới không đủ do điều kiện làm việc và các vấn đề về nhận thức công việc đã gây khó khăn cho ngành công nghiệp này trong nhiều năm.

Trong khi đó, kinh nghiệm của Vương quốc Anh trong những tuần gần đây cho thấy người dân rất nhanh chóng bắt đầu mua nhiên liệu trong hoảng sợ khi có những dấu hiệu đầu tiên của sự thiếu hụt tiềm ẩn. Hơn nữa, những lời kêu gọi của chính phủ ông Johnson đối với người dân có tác dụng ngược lại.

Theo CNBC, các nhà chức trách Anh đã thực hiện một số biện pháp để đối phó với cuộc khủng hoảng như triển khai quân đội để vận chuyển nhiên liệu và thông báo nới lỏng các quy tắc nhập cư với hy vọng thu hút các tài xế nước ngoài để củng cố ngành công nghiệp trước mùa Giáng sinh bận rộn.

Kallum Pickering, nhà kinh tế cấp cao tại Ngân hàng Berenberg có trụ sở tại Hamburg (Đức) cho rằng, cuộc khủng hoảng nhiên liệu ở Anh là hồi chuông cảnh tỉnh không chỉ cho Vương quốc Anh, mà cho tất cả các quốc gia.

“Cuộc khủng hoảng nhiên liệu dường như không phải do thiếu xăng hoặc dầu diesel, mà là do không đủ số lượng tài xế xe tải so với nhu cầu vận tải hàng hóa rất cao. Dữ liệu hàng ngày về việc sử dụng xe hạng nặng cho thấy hoạt động gần đây nhìn chung phù hợp với mức độ trước đại dịch. Tuy nhiên, việc mua bán gây hoảng loạn đã bắt đầu ngay sau khi một số trạm xăng thông báo lượng tồn kho thấp do nguồn cung cấp nhiên liệu bị chậm trễ”, chuyên gia kinh tế cho biết.

“Thiếu hụt tài xế không chỉ là vấn đề của Anh. Các quốc gia lớn khác của châu Âu và Mỹ cũng phải đối mặt với thâm hụt cơ cấu, mặc dù ở quy mô nhỏ hơn, vì họ không phải chịu những gián đoạn do Brexit gây ra”, ông Pickering kết luận.

Tại Anh, các bài kiểm tra tay lái ngặt nghèo, chi phí đào tạo lái xe tốn kém, mức lương thấp, điều kiện sinh hoạt tồi tệ... là những yếu tố góp phần tạo nên rào cản khiến ngành vận tải đường bộ này không thu hút được lực lượng lao động trẻ, nhất là phụ nữ.

Độ tuổi trung bình của tài xế xe tải ở Anh là 55. Lái xe tải đường dài thường phải nghỉ đêm tại các trạm dừng xe, nhiều nơi đã xuống cấp trầm trọng, thiếu nhà vệ sinh, mất an ninh, thậm chí khó có thể tìm được một bữa ăn tươm tất.

Năm 2021, một khảo sát của Liên đoàn công nhân vận tải châu Âu (ETF) cho thấy: 60% tài xế xe tải thường xuyên phải lái xe trong tình trạng mệt mỏi, một phần ba từng ngủ gật khi lái xe và 57% cho biết họ thường xuyên muốn tấp vào lề để nghỉ ngơi dù không được phép. Và nguyên nhân chính dẫn đến sự mệt mỏi này là điều kiện làm việc khắt khe, giờ làm việc bị kéo dài, khu vực nghỉ ngơi kém chất lượng.

Năm nước EU đề nghị điều tra nguyên nhân khiến giá khí đốt tăng kỷ lục

Một nhóm các nước Liên minh châu Âu (EU) bao gồm Pháp, Tây Ban Nha, Czech, Romania và Hy Lạp đã đề nghị điều tra nguyên nhân khiến giá khí đốt ở châu Âu tăng kỷ lục.

Thanh Bình (lược dịch)