Học sinh VN xếp hạng cao: GS Văn Như Cương nói gì?

Kết quả xếp hạng PISA, điểm số của HS Việt Nam đạt được ở thứ hạng cao, vượt trội so với các quốc gia phát triển ở nhiều khu vực trên thế giới. Kết quả ở từng môn cho thấy, Việt Nam xếp thứ 8 về Khoa học (528 điểm), xếp thứ 17 về môn Toán (511 điểm) và xếp thứ 19 về môn Đọc hiểu (508 điểm).

Nhiều ý kiến so sánh nền giáo dục ở ta cao hơn các nước phát triển. Liệu kết quả đó có đáng mừng không khi chất lượng nguồn nhân lực của ta chưa cao? Xung quanh vấn đề này, PV Infonet đã trao đổi với GS. Văn Như Cương – Hiệu trưởng Trường THPT Lương Thế Vinh (Hà Nội).

GS có ý kiến gì về kết quả xếp hạng PISA khi theo kết quả đánh giá học sinh quốc tế 2012 (PISA) của Tổ chức Hợp tác và Phát triển quốc tế (OECD), Việt Nam xếp hạng 17 trong số 65 quốc gia và vùng lãnh thổ?

Chúng ta đạt được kết quả như vậy là điều đáng mừng. Và càng vui hơn vì đây không phải là kỳ thi mà là kỳ kiểm định chất lượng, không phải là lựa chọn ai, đậu cái gì, mà xem xét trình độ, mức độ của học sinh ta như thế nào với khu vực và thế giới.

Đúng là kết quả cao, nhưng vì sao lớp 10 thì kết quả khá tốt như thế nhưng lên đại học và tốt nghiệp đại học thì sinh viên ra trường chưa đáp ứng được yêu cầu của nhà tuyển dụng như than phiền của nhiều doanh nghiệp?

So sánh như vậy thì rất khó. Chúng ta chỉ so sánh ở khía cạnh này hoặc khía cạnh kia, đây là cuộc kiểm tra học sinh phổ thông. Đây là cuộc kiểm tra rất bình thường… Theo tôi được biết thì chất lượng giáo dục phổ thông ở ta vẫn tốt hơn chất lượng giáo dục đại học.

Có ý kiến cho rằng, vì sao Việt Nam hay Trung Quốc vẫn nằm ở gần đáy của các bậc thang giá trị trong cái chuỗi giá trị toàn cầu: Ví dụ một chiếc áo sơ mi bán với giá 20 đô-la thì Việt Nam chỉ thu chưa được 1 đô-la tiền công cắt may. Hay chiếc điện thoại Samsung vài trăm đô-la thì giá trị do công nhân Việt Nam tạo ra qua công đoạn lắp ráp chỉ là vài ba đô-la mà thôi. Như vậy có thể kết luận giáo dục Mỹ kém giáo dục Việt Nam hay phải nói ngược lại, họ khôn hơn dân Việt Nam nhiều?

Nói như vậy thì rất khó. Ở Mỹ chất lượng Đại học được người ta chú trọng hơn, còn chất lượng giáo dục phổ thông họ ít chú trọng. Nên so sánh chất lượng giáo dục phổ thông so với VN thì họ có thể kém hơn là điều bình thường. Chất lượng Đại học ở Mỹ ngoài việc giáo dục chuyên môn, chuyên ngành, còn quan tâm kỹ năng mềm, giao tiếp…  

Vì vậy, bạn sinh viên nào học bất cứ một trường đại học nào ở Mỹ cũng biết chơi bóng rổ, chơi đàn, múa, giao tiếp… Còn ở VN, nói đến các môn này, hầu hết sinh viên không biết. Hơn nữa tổ chức PISA không đánh giá toàn bộ kỹ năng mềm của học sinh, nên kết quả xếp hạng cao như vậy cũng chỉ để biết trình độ học  sinh của ta so với các nước mà thôi.

Theo GS Văn Như Cương chất lượng giáo dục phổ thông ở Việt Nam tốt hơn đại học

Như vậy giáo dục phải cải cách như thế nào để khắc phục hai điểm trên, thưa ông? 

Để theo kịp được các nước, chúng ta cần chú trọng giáo dục kỹ năng mềm cho học sinh, sinh viên… Đặc biệt là sinh viên. Khi ra trường kỹ năng mềm của sinh viên chúng ta còn rất kém như tin học, tiếng anh, giao tiếp xã hội… Điều này bị doanh nghiệp đánh giá thấp, không đáp ứng được yêu cầu công việc, nên xảy ra tình trạng sinh viên ra trường thất nghiệp khá nhiều hiện nay...

Xin cảm ơn GS!