Hành động để giảm thiểu những rào cản trong xã hội

CTXH được xem là một nghề chuyên hỗ trợ, giúp đỡ những người gặp khó khăn hoặc những người bị đẩy ra ngoài xã hội (người nghèo, người khuyết tật, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, phụ nữ, người già ...). Vì vậy, sứ mệnh của ngành CTXH là nỗ lực hành động nhằm giảm thiểu những rào cản trong xã hội, sự bất công và sự bất bình đẳng.

Đối với nhiều quốc gia trên thế giới, CTXH đã phát triển trở thành một nghề chuyên nghiệp. Tuy nhiên, ở Việt Nam nghề CTXH mới chỉ ở bước đầu hình thành, chưa được phát triển theo đúng ý nghĩa của nó trên tất cả các khía cạnh. Thực tế cho thấy, đa phần nhân viên làm CTXH chưa được đào tạo cơ bản. Đội ngũ nhân viên này phát triển có tính tự phát chủ yếu là của các tổ chức đoàn thể như Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ, Hội Người cao tuổi, Hội Cựu chiến binh, cán bộ phường, xã, đôi khi là những người dân tự nguyện. Họ làm việc chủ yếu theo kinh nghiệm, chưa được đào tạo kỹ năng khoa học xã hội, kỹ năng nghề cần thiết về CTXH. Do vậy, hiệu quả giải quyết các vấn đề xã hội, vấn đề của cá nhân, gia đình, nhóm và cộng đồng dân cư không cao, thiếu tính bền vững.

Sứ mệnh của ngành CTXH là nỗ lực hành động nhằm giảm thiểu những rào cản trong xã hội, sự bất công và sự bất bình đẳng.

Đặt mục tiêu phát triển CTXH thành một nghề ở Việt Nam, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định dành kinh phí 2.347,4 tỉ đồng để thực hiện Đề án phát triển nghề CTXH giai đoạn 2010-2020 (Quyết định 32/2010/QĐ-TTg), còn gọi là Đề án 32. Sau hơn 4 năm thực hiện, Đề án phát triển nghề CTXH giai đoạn 2010 - 2014, với sự nỗ lực của các Bộ, ngành, địa phương, các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội nghề nghiệp, CTXH đã đạt được những kết quả bước đầu khá ấn tượng. Các Bộ, ngành, địa phương đã chủ động xây dựng, triển khai kế hoạch thực hiện Đề án phát triển nghề CTXH. Hầu hết các tỉnh, thành phố trong cả nước đã có chương trình, kế hoạch thực hiện Đề án.

Cần sự vào cuộc của nhiều ngành

 Để CTXH trở thành một nghề chuyên nghiệp thật sự và hoạt động có hiệu quả, chúng ta cần có bước đi và lộ trình thích hợp nhằm góp phần thúc đẩy phát triển nhanh về số lượng và chất lượng nghề CTXH.  

Tại Lễ kỷ niệm ngày CTXH thế giới lần thứ 17 được tổ chức tại Thủ đô Hà Nội, ôngVũ Trọng Kim, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký UBTƯMTTQ Việt Nam đã kiến nghị: Điều kiện đầu tiên là cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp cần quan tâm hơn nữa đến CTXH, những người làm CTXH, nghề CTXH để có đầu tư thích đáng cho công tác này, nghề này.

Theo ông Kim, để nghề CTXH phát triển bền vững, Bộ Thông tin và Truyền thông và các báo, đài có nhiều các hoạt động truyền thông, giáo dục, vận động cộng đồng nhằm nâng cao nhận thức của toàn xã hội về vai trò, nhu cầu, cũng như ý nghĩa chiến lược về phát triển CTXH và nghề CTXH đối với sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá của đất nước. Chúng ta không thể giải quyết các vấn đề xã hội, các vấn nạn xã hội đa dạng và phức tạp giữa con người với con người chỉ bằng kinh nghiệm vốn có, bằng ý chí mà phải bằng phương pháp tiếp cận khoa học, sự hiểu biết sâu sắc về cội nguồn, về nguyên nhân nảy sinh dựa trên cơ sở phát huy truyền thống văn hoá dân tộc, hướng tới sự bình đẳng tiến bộ xã hội... đó mới là cách giải quyết cơ bản và hiệu quả nhất.

 Bộ LĐTB&XH, Bộ Nội vụ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư quy hoạch, phát triển mạng lưới các tổ chức cung cấp dịch vụ CTXH công lập và ngoài công lập, phát triển mô hình doanh nghiệp xã hội và đội ngũ cán bộ cung cấp dịch vụ, từ hướng dẫn, tư vấn, tham vấn cho các đối tượng xã hội có nhu cầu. Trong đó, tập trung phát triển các dịch vụ CTXH đối với trẻ em, người khuyết tật, người già, cá nhân, cộng đồng có vấn đề xã hội.

Bộ Tài chính, Bộ LĐTB&XH nghiên cứu, xây dựng khung giá dịch vụ trợ giúp xã hội làm cơ sở cho Nhà nước, các nhà tài trợ và gia đình đối tượng thanh toán cho cơ sở cung cấp dịch vụ công lập, ngoài công lập và doanh nghiệp xã hội chăm sóc và trợ giúp đối tượng; chuyển chức năng chi trả trợ cấp xã hội sang doanh nghiệp xã hội thực hiện; cơ quan Lao động-Thương binh và Xã hội các cấp tập trung vào chức năng quản lý Nhà nước và kiểm tra, giám sát.

CTXH là công việc thường làm nhưng chưa được chuẩn bị bài bản; nếu xem đây là nghề thì còn rất mới mẻ. Do đó, chúng ta cần tăng cường hợp tác, trao đổi kinh nghiệm về đào tạo, nghiên cứu và phát triển nghề CTXH với các tổ chức quốc tế trong khu vực và trên thế giới.