Làm gì để tăng “chất xám” cho sản phẩm chế biến gỗ và lâm sản xuất khẩu?

Lợi thế của sản phẩm có bản quyền thiết kế

Đây là vấn đề được nhiều doanh nghiệp trong ngành sản xuất, chế biến gỗ quan tâm tại lễ phát động cuộc thi thiết kế mẫu nội thất gỗ 2018 – 2019, còn được biết đến là giải Hoa Mai, tại TP.HCM vào chiều 8/10. Đây là hoạt động thường niên do Hội Mỹ nghệ và Chế biến gỗ TP.HCM (Hawa) tổ chức, thu hút đông đảo nhà thiết kế trẻ cũng như doanh nghiệp trong ngành chế biến gỗ nhiều năm qua.

Chia sẻ về thị trường xuất khẩu của ngành chế biến gỗ, ông Nguyễn Quốc Khanh, Chủ tịch Hawa cho biết, năm 2017 kim ngạch xuất khẩu ngành chế biến gỗ và lâm sản Việt Nam lần đầu tiên cán mốc 8 tỷ USD. Năm 2018, mục tiêu là 9 tỷ USD và trở thành 1 trong 7 ngành có giá trị kim ngạch xuất khẩu lớn nhất.

ÔngNguyễn Quốc Khanh chia sẻ về thị trường xuất khẩu của ngành chế biến gỗ và lâm sản Việt Nam.

Về định hướng phát triển ngành này, theo ông Khanh, các ngành chức năng hướng tới việc đưa Việt Nam trở thành trung tâm sản xuất đồ gỗ hợp pháp và uy tín của thế giới. Trong khi đó, Hawa có chiến lược nâng cao năng lực cạnh tranh thông qua thiết kế, đổi mới mẫu mã sản phẩm gỗ, đào tạo nguồn nhân lực trẻ và sáng tạo.

Ngành chế biến gỗ đặt mục tiêu đến năm 2025, kim ngạch xuất khẩu đạt 20 tỷ USD, chuyển từ 80% sản xuất gia công sang 80% sản xuất có bản quyền thiết kế. Nếu các doanh nghiệp cứ tiếp tục sản xuất gia công thì lợi nhuận thu về rất ít.  

“Trước đây ngành chế biến gỗ và nội thất cạnh tranh nhau về giá, hiện tại chạy đua về chất lượng nhưng tương lai sẽ tồn tại nhờ thiết kế. Trong khuôn khổ cuộc thi này, chúng tôi không kỳ vọng tìm ra những sản phẩm độc đáo để đưa vào sản xuất kiếm lợi nhuận mà tạo môi trường cho thí sinh tự do thiết kế, thể hiện bản thân”, Chủ tịch Hawa nói.

Về giải pháp để chuyển dịch từ sản xuất gia công sang sản xuất có bản quyền, ông Khanh cho rằng, vai trò của doanh nghiệp rất quan trọng, phải có lực lượng nhà thiết kế giỏi. Hiện nhiều doanh nghiệp trong nước đã sử dụng nhà thiết kế ngoại nhưng ngoài ưu điểm là có sản phẩm nhanh thì nhược điểm là họ không gắn bó lâu với doanh nghiệp.

Thiết kế phải đáp ứng nhu cầu thực tế

Đối với nhà thiết kế nội thất gỗ, ông Nguyễn Quốc Khanh cho rằng ngoài kiến thức về thiết kế thì nhà thiết kế phải có kiến thức về thị trường, thị hiếu người tiêu dùng. Bởi tiêu chí quan trọng nhất của một sản phẩm là được thị trường đón nhận, sử dụng trong thực tế. Nói nôm na là phải có "cái đầu" của người làm công nghiệp. 

Dưới góc độ doanh nghiệp, ông Lý Quý Trung, Tổng giám đốc Công ty Aka, đơn vị sở hữu chuỗi nội thất Nhà Xinh, cho rằng: Doanh nghiệp sản xuất, chế biến gỗ trong nước cần xây dựng được “ngôn ngữ” thiết kế cho sản phẩm. Nhìn vào sản phẩm đó, khách hàng có thể nhận ra của doanh nghiệp nào. Nhà thiết kế cũng phải xây dựng được thương hiệu cá nhân. 

“Theo tôi không cần phải xây dựng bản sắc cho đồ nội thất Việt Nam bởi là người Việt thì những thiết kế sẽ tự động mang hơi hướng Việt rồi, không phải gượng ép. Quan trọng là người thiết kế phải nắm thị hiếu của khách hàng, biết họ cần gì, muốn gì để đáp ứng”, ông Lý Quý Trung chia sẻ.

Ông Lý Quý Trung cho rằng không nên gượng ép thiết kế để xây dựng bản sắc đồ nội thất Việt.

Với kinh nghiệm 12 năm làm việc trong ngành chế biến gỗ Việt Nam, Ông Micheal Buckley, Chuyên gia Hội đồng xuất khẩu gỗ cứng Hoa Kỳ (AHEC), cho biết, cách đây 12 năm chưa có gỗ cứng từ Hoa Kỳ nhập về Việt Nam. Nhưng hiện nay, Việt Nam là khách hàng lớn thứ hai về nhập khẩu mặt hàng này từ Hoa Kỳ, kim ngạch nhập khẩu năm 2018 dự kiến đạt 200 triệu USD.

Với nguồn nguyên liệu dồi dào này, ông Micheal Buckley kỳ vọng ngành chế biến gỗ và lâm sản Việt Nam ngày càng phát triển, có nhiều sản phẩm độc đáo cạnh tranh không chỉ trong nước mà trên trường thế giới.