Khó khăn trong xây dựng nông thôn mới tại huyện nghèo Tu Mơ Rông

Trung tâm hành chính huyện Tu Mơ Rông.

Những nút thắt khó tháo gỡ

Theo UBND huyện Tu Mơ Rông, hàng năm các cấp ủy, chính quyền của 11/11 xã đã phối hợp với các tổ chức đoàn thể tăng cường công tác tuyên truyền cơ chế, chính sách của Đảng, Nhà nước về xây dựng nông thôn (NTM); tổ chức tuyên truyền, lồng ghép vào các buổi hội họp xã, tuyên truyền bằng băng rôn, khẩu hiệu nhằm tạo không khí thi đua sôi nổi, kêu gọi các tổ chức, cá nhân trên địa bàn huyện cùng nhau tích cực tham gia chương trình xây dựng NTM góp phần cải thiện đời sống của nhân dân, thay đổi diện mạo nông thôn.

Trong thời gian qua, huyện Tu Mơ rông triển khai đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng liên kết chuỗi giá trị để nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững; tổ chức chỉ đạo các đơn vị chức năng chú trọng thay thế các giống cây trồng cũ cho năng suất thấp bằng các giống mới phù hợp với điều kiện tự nhiên và cho năng suất cao hơn.

Huyện tập trung phát triển các loại cây trồng có lợi thế và giá trị kinh tế cao như: cà phê xứ lạnh, bời lời, hồng sâm, sâm Ngọc Linh, đẳng sâm… gắn với việc hình thành phát triển vùng nguyên liệu sản xuất tập trung và bảo quản chế biến, tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị.

Đến năm 2019 thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn đạt 38 triệu đồng/người/năm, trong khi đó kế hoạch huyện chỉ đạt 21 triệu đồng/người/năm. Nguyên nhân tiêu chí thu nhập chưa đạt xuất phát từ sản xuất nông nghiệp trong thời gian qua tương đối thấp do giá cả các mặt hàng chủ yếu phụ thuộc vào giá thu mua của tư thương.

Tỷ lệ giảm hộ nghèo trong năm 2018 là 6,39% (439 hộ) theo chuẩn nghèo tiếp cận đa chiều áp dụng cho giai đoạn 2016-2020. Tuy nhiên, hiện nay tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn huyện Tu Mơ Rông vẫn còn ở mức khá cao, lên tới 52,27%. Từ các nguồn lực hỗ trợ phát triển sản xuất, việc cải thiện sinh kế và nâng cao chất lượng cuộc sống của người nghèo đã đáp ứng được phần nào khả năng tiếp cận của người nghèo đối với các dịch vụ y tế, giáo dục, thông tin, nhà ở, nước sạch, vệ sinh.

Trao đổi với phóng viên, ông Hoàng Xuân Thắng, Phó Chủ tịch UBND xã Đăk Tờ Kan (huyện Tu Mơ Rông) cho biết hiện nay, xã gặp rất nhiều khó khăn trong công tác xây dựng NTM, có nhiều tiêu chí đến năm 2020 khó đạt được, như tiêu chí thu nhập của người dân trung bình 14 triệu đồng/người/năm. Thứ hai là tiêu chí về chất lượng giáo dục vì con em trên địa bàn huyện sau khi học xong THCS thì hầu hết là đi học tại các trường trung cấp nghề, còn học lên nữa rất hạn chế, chỉ khoảng 16 đến 17%, trong khi chỉ tiêu đưa ra là 70%.

Khó khăn về nguồn vốn

Theo ông Vương Văn Mười, Phó Chủ tịch UBND huyện Tu Mơ Rông, "xuất phát điểm thấp, nguồn vốn đầu tư thực hiện các tiêu chí còn nhiều nhưng nguồn hỗ trợ của tỉnh, Trung ương có giới hạn, nguồn lực của địa phương không có nên dẫn đến việc triển khai thực hiện 19 tiêu chí còn nhiều khó khăn, nhất là tiêu chí về thu nhập, giao thông, tỷ lệ hộ nghèo, y tế và tiêu chí về giáo dục không triển khai kịp”.

Trong năm 2019, từ các nguồn kinh phí, UBND huyện đã phân bố 47.853 triệu đồng thực hiện các nhiệm vụ trong chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới.

Cụ thể, huyện bố trí công tác đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng 41.552 triệu đồng, trong đó 38.038 triệu đồng để đầu tư 70 công trình giao thông nông thôn; 418 triệu đồng để đầu tư 3 lớp học mầm non; 200 triệu đồng để đầu tư 2 cơ sở vật chất văn hóa; 2.896 triệu đồng để triển khai 5 công trình kênh mương thủy lợi và 1 công trình đào giếng, nguồn vốn sự nghiệp 6.301 triệu đồng. Kết quả thực hiện, giải ngân nguồn vốn với tổng kinh phí đã giải ngân đến 30/5/2019 là 10.848 triệu đồng.

Với nguồn vốn đầu tư thực hiện các tiêu chí còn nhiều nhưng nguồn hỗ trợ của tỉnh, Trung ương có giới hạn, nguồn lực của địa phương thì không có nên đến nay, huyện chỉ có 4 xã đạt 9 tiêu chí (Tu Mơ Rông, Văn Xuôi, Ngọc Lây, Đăk Rơ Ông), 4 xã đạt 8 tiêu chí (Ngọc Yêu, Măng Ri, Đăk Sao, Đăk Tờ Kan), 3 xã đạt 7 tiêu chí (Đăk Hà, Tê Xăng, Đăk Na).

Nếu phấn đấu thì đến năm 2020, xã được chọn làm xã điểm về NTM của huyện (Đăk Rơ Ông và xã Ngọc Lây) cũng chỉ có thể đạt được 14/19 tiêu chí, để đạt chuẩn NTM là bài toán rất khó đối với địa phương.

Trước những khó trong việc triển khai chương trình xây dựng NTM, UBND huyện Tu Mơ Rông đã kiến nghị UBND tỉnh Kon Tum quan tâm xem xét hỗ trợ thêm ngân sách để thực hiện phát triển sản xuất; giảm một cấp về trình độ văn hóa, chuyên môn đối với công chức làm việc tại các xã theo thông tư số 06/2012/TT-BNV ngày 30/10/2012 của Bộ Nội vụ hướng dẫn về chức trách, tiêu chuẩn cụ thể, nhiệm vụ và tuyển dụng công chức xã, phường, thị trấn để huyện đạt tiêu chí 18.1.

Ngoài ra UBND huyện Tu Mơ Rông đề nghị Sở Y tế hỗ trợ đầu tư trang thiết bị, nâng cấp cơ sở hạ tầng, tăng cường bác sỹ tại các trạm y tế đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe của nhân dân.