Cần nghiêm khắc với tàu cá vi phạm khai thác thủy sản bất hợp pháp

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Kiên Giang vừa công bố trên thông tin đại chúng và công khai tại địa phương, trong tháng 8/2018, đã có một số tàu cá, chủ tàu cá của Kiên Giang vi phạm vùng biển nước ngoài khai thác hải sản trái phép.

Trước thực trạng trên, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Kiên Giang đề nghị các sở, ngành, UBND các huyện, thị xã, thành phố ven biển, đảo chỉ đạo đơn vị chức năng, các xã, phường, thị trấn trực thuộc công bố công khai danh sách tàu cá vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài bị bắt giữ trên thông tin đại chúng và tại địa phương; đồng thời, tiến hành điều tra, xác minh và xử lý vi phạm theo đúng quy định của pháp luật hiện hành. 

Ảnh minh họa.

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Kiên Giang, ông Quảng Trọng Thao cho biết, tỉnh sẽ triển khai thực hiện đồng bộ các giải pháp quyết liệt để ngăn chặn, giảm thiểu và loại bỏ hoạt động khai thác bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (khai thác IUU), góp phần cùng cả nước gỡ bỏ “thẻ vàng” của Uỷ ban Châu Âu đối với thủy sản Việt Nam. 

Bên cạnh đó, tỉnh sẽ tập trung triển khai thực hiện có hiệu quả các chỉ thị, công điện của Thủ tướng Chính phủ và của tỉnh về những giải pháp cấp bách để khắc phục cảnh báo của Uỷ ban Châu Âu về chống khai thác IUU; kiểm soát chặt chẽ tàu cá công suất lớn đánh bắt xa bờ, nhất là kịp thời ngăn chặn những phương tiện có dấu hiệu vi phạm vùng biển nước ngoài trái phép đánh bắt thủy sản; thanh tra, kiểm tra, kiểm soát nghề cá theo hướng dẫn của Uỷ ban Châu Âu; đồng thời công bố công khai những tàu cá và chủ tàu cá trong tỉnh vi phạm hoạt động IUU...

Tính từ ngày 23.10.2017 đến nay, cả nước đã xảy ra 44 vụ/75 tàu/482 ngư dân vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển ngoài bị bắt giữ, xử lý: Cụ thể, Kiên Giang 15 vụ/26 tàu/133 ngư dân; Cà Mau 12 vụ/15 tàu/87 ngư dân; Bình Định 5 vụ/8 tàu/70 ngư dân. Ngoài ra, còn có 48 vụ/77 tàu/589 ngư dân bị nước ngoài bắt giữ, xử lý tại khu vực chồng lấn, tranh chấp.

Theo kiến nghị của các địa phương, một trong những lý do khiến hoạt động khai thác hải sản còn nhiều bất cập, vi phạm vùng biển nước ngoài, không có báo cáo là do chế tài xử phạt của chúng ta chưa đủ mạnh, chưa đủ sức răn đe.

Theo ông Mai Anh Nhịn- Phó Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang, việc tuyên truyền và xử phạt các tàu vi phạm trên địa bàn đang gặp nhiều khó khăn, do các thuyền trưởng, thuyền viên thường xuyên trên biển, còn gắn trách nhiệm cho chủ tàu cũng khó thực hiện.

Qua khảo sát thực tế, đại diện Bộ Quốc phòng cũng chỉ rõ một tồn tại, một bộ phận ngư dân biết rất rõ nơi nào là ngư trường được phép đánh bắt, nơi nào không nhưng vẫn cố tình vi phạm vì nguồn lợi thủy sản ở đó tương đối lớn. Ông Nhịn cũng thừa nhận, thực trạng này vẫn tồn tại ở một số tàu cá trên địa bàn tỉnh Kiên Giang.

Liên quan đến vấn đề này, Bộ trưởng Bộ NNPTNT Nguyễn Xuân Cường khẳng định, theo quy định của Luật Thủy sản 2017, mức xử phạt tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài sẽ tăng gấp 10 lần so với hiện nay, từ 100 triệu đồng lên 1 tỷ đồng và cương quyết rút giấy phép đối với những tàu vi phạm.

Bên cạnh đó, Bộ NNPTNT cũng sẽ thực hiện tốt cơ chế phối hợp và xử lý ngay khi phát hiện tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài như không cấp giấy phép mới đối với chủ tàu có tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài bị bắt giữ hoặc bị phát hiện trên hệ thống giám sát hành trình; cập nhật thường xuyên danh sách tàu cá được xác định có khả năng tham gia vào hoạt động khai thác bất hợp pháp để áp dụng biện pháp bổ sung nhằm kiểm soát chặt chẽ nhóm tàu này.

Cũng theo Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường, việc nỗ lực gỡ “thẻ vàng” của EC chỉ là một phần nhiệm vụ trong chiến lược hướng đến một nghề cá phát triển bền vững, có trách nhiệm, vì vậy, rất cần sự phối hợp chặt chẽ của các địa phương trong việc tuyên truyền, giám sát chặt chẽ các hoạt động đánh bắt hải sản trên biển.

Trước đó, ngày 23/10/2017, Ủy ban châu Âu (EC) thông báo áp dụng biện pháp cảnh báo bằng thẻ vàng đối với sản phẩm hải sản xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường của Liên minh châu Âu (EU). Đồng thời, EC đưa ra 9 khuyến nghị Việt Nam cần phải thực hiện ngay trong 6 tháng (từ 23/10/2017 đến 23/4/2018) bao gồm: Đảm bảo thực hiện và thực thi có hiệu quả của pháp luật quốc gia sửa đổi; tăng cường việc thực hiện có hiệu quả các quy tắc quốc tế và các biện pháp quản lý thông qua một chế độ xử phạt đầy đủ được thực thi và theo dõi.

Khắc phục những thiếu sót đã được xác định trong thanh tra, kiểm soát và giám sát (MCS) liên quan đến các yêu cầu đặt ra của các quy định quốc tế và khu vực cũng như trong khuôn khổ hệ thống chứng nhận khai thác; tăng cường quản lý và cải tiến hệ thống đăng ký và cấp phép khai thác.

Cân bằng năng lực khai thác và chính sách đội tàu cá; tăng cường truy xuất nguồn gốc sản phẩm thủy sản và thực hiện tất cả các bước cần thiết, phù hợp với luật pháp quốc tế, để ngăn chặn các sản phẩm thủy sản đánh bắt bất hợp pháp được buôn bán và NK vào lãnh thổ.

Tăng cường và đẩy mạnh hợp tác với các quốc gia khác (đặc biệt là các quốc gia ven biển trong vùng biển mà tàu thuyền treo cờ Việt Nam có thể hoạt động) phù hợp với các nghĩa vụ quốc tế; đảm bảo tuân thủ các nghĩa vụ báo cáo và lưu giữ trong RFMOs (các tổ chức quản lý nghề cá khu vực).