Cần chú trọng quyền tự chủ của cơ sở dạy nghề

Ngày 25/4, tại Hà Nội, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội đã đã nghe Báo cáo giám sát việc thực hiện chính sách pháp luật về dạy nghề; thẩm tra Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dạy nghề.

Theo dự thảo báo cáo kết quả giám sát việc thực hiện Luật Dạy nghề, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về dạy nghề được ban hành tương đối đầy đủ với phạm vi điều chỉnh bao quát hầu hết các vấn đề chủ yếu của hoạt động dạy nghề. Tuy nhiên, chất lượng một số văn bản còn hạn chế. Việc rà soát, bổ sung, sửa đổi các văn bản hướng dẫn thi hành Luật được thực hiện thường xuyên đã góp phần thúc đẩy hoạt động dạy nghề, tạo điều kiện thuận lợi giúp người học có nhiều cơ hội học nghề và tạo việc làm. Song, việc điều chỉnh liên tục các quy phạm pháp luật cũng tạo ra sự thiếu ổn định, hạn chế hiệu quả thi hành Luật. Công tác tuyên truyền, phổ biến Luật Dạy nghề và hệ thống văn bản hướng dẫn thi hành được quan tâm, nhưng chưa được tiến hành một cách thường xuyên, hiệu quả.

Về triển khai thực hiện chính sách, pháp luật về dạy nghề, qua giám sát cho thấy mạng lưới cơ sở dạy nghề phát triển nhanh, đa dạng về loại hình, trình độ đào tạo và mô hình hoạt động, song phân bố chưa hợp lý, cơ cấu nghề đào tạo còn bất cập, loại hình sở hữu của một số cơ sở dạy nghề chưa rõ ràng. Điều kiện bảo đảm chất lượng dạy nghề từng bước được cải thiện. Tuy nhiên, chất lượng dạy nghề còn chưa đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của thị trường lao động. Chế độ, chính sách đối với người học nghề đã được cải thiện, song còn tồn tại nhiều bất cập...

Theo dự thảo báo cáo thẩm tra của Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, Luật Dạy nghề được ban hành từ năm 2006 đã tạo cơ sở pháp lý thuận lợi cho sự phục hồi và phát triển mạnh mẽ của hoạt động dạy nghề, góp phần thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động. Mặc dù vậy, hoạt động dạy nghề thời gian qua cũng bộc lộ nhiều hạn chế. Một số quy định của Luật Dạy nghề hiện hành đến nay đã bộc lộ nhiều bất cập, không còn phù hợp với thực tiễn.

Các thành viên Ủy ban cho rằng việc ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dạy nghề là cần thiết nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện lĩnh vực dạy nghề theo tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XI và Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 (khóa XI).

Tán thành với những đề xuất, sửa đổi, bổ sung như Tờ trình của Chính phủ về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dạy nghề, các thành viên Ủy ban cho rằng, nội dung dự thảo Luật đã bước đầu cụ thể hóa một số yêu cầu đổi mới dạy nghề theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 8 (khóa XI), khắc phục được một số bất cập của Luật hiện hành cũng như đã rà soát, chỉnh sửa các quy định cho phù hợp, thống nhất với hệ thống pháp luật hiện hành.

Về chính sách của Nhà nước với phát triển dạy nghề, các thành viên Ủy ban cho rằng, nhà nước giữ vai trò chủ đạo trong đầu tư phát triển hệ thống nghề là nhằm đảm bảo cơ cấu nguồn nhân lực phục vụ phát triển kinh tế-xã hội của đất nước và để nâng cao chất lượng dạy nghề như quy định tại Luật hiện hành. Vì vậy, Ủy ban đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu thể hiện lại nội dung này; đồng thời cụ thể hóa chính sách đầu tư cho một số cơ sở dạy nghề trọng điểm chất lượng cao, làm nòng cốt cho phát triển nhanh, bền vững của hệ thống dạy nghề.

Dự thảo Luật quy định các cơ sở dạy nghề thuộc 3 loại hình là công lập, tư thục và có vốn đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên hiện nay, có nhiều cơ sở dạy nghề thuộc các doanh nghiệp nhà nước đã cổ phần hóa. Ủy ban đề nghị dự thảo Luật cần quy định tiêu chí để xác định loại hình và hình thức sở hữu của các cơ sở dạy nghề này và giải quyết mối quan hệ giữa mục tiêu phục vụ cộng đồng với mục tiêu lợi nhuận tối đa trong sản xuất, kinh doanh. Ủy ban cũng đề nghị bổ sung thêm 1 chương trong Luật, quy định về cơ sở doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài từ việc quyết định thành lập, cho phép hoạt động đến tổ chức, quản lý đào tạo và công nhận văn bằng, chứng chỉ tốt nghiệp.

Đề cập đến quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của cơ sở dạy nghề, các thành viên Ủy ban nhận thấy, dự thảo Luật đã bước đầu chú trọng tới quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của cơ sở dạy nghề thông qua việc bổ sung 1 điều quy định về các hoạt động được tự chủ của cơ sở dạy nghề. Tuy nhiên, nhiều quy phạm pháp luật cụ thể tại một số điều, khoản trong dự thảo Luật chưa thể hiện rõ tinh thần tự chủ, tự chịu trách nhiệm của cơ sở dạy nghề.

Dự thảo Luật cũng chưa làm rõ nguyên tắc và các điều kiện để cơ sở dạy nghề thực hiện quyền tự chủ và việc xử lý các cơ sở dạy nghề lợi dụng quyền tự chủ để thực hiện hành vi vi phạm. Ủy ban đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu, bổ sung, chi tiết hóa bằng các quy phạm pháp luật cụ thể, nhằm bảo đảm việc thực hiện quyền tự chủ của các cơ sở dạy nghề...