Bí mật về ngôi làng vùng núi nhiều cư dân sống thọ 100 tuổi
Quốc gia nam Caucasus nổi tiếng là nơi có một số khu vực nhiều người dân sống thọ trên 100 tuổi như Lankaran, Nagorno-Karabakh hay Lerik.
Trong đó, khu vực vùng núi cao Lerik với dãy Talysh hùng vĩ, phải đi hết vòng này đến vòng khác trên con đường ngoằn ngoèo, là nơi tập trung nhiều cư dân trường thọ hơn cả.
Lerik cũng là nơi có Bảo tàng Trường thọ duy nhất trên thế giới. Mọi người ở dây dường như đã khám phá ra bí mật để sở hữu cuộc sống lâu dài, khỏe mạnh.
Bảo tàng trường thọ
Bảo tàng độc đáo có một không hai trên thế giới lưu giữ hơn 2.000 hiện vật ghi lại cuộc sống, ký ức của những người sống thọ nhất trong vùng Lerik. Xây dựng năm 1991, bảo tàng có trưng bày nhiều đồ gia dụng cá nhân mà những người sống thọ nhất Lerik từng sử dụng như chiếc bàn là 3 thế hệ, khăn trùm đầu, áo sơ mi, bình bạc, bát bạc, thảm nhuộm thủ công vẫn sáng màu, những bức thư viết bằng tiếng Azerbaijan và tiếng Nga nhiều năm tuổi đến nỗi mực bắt đầu phai màu ...
Trong đó, hình ảnh ấn tượng nhất là chân dung những ông cụ, bà cụ sống trăm tuổi phủ kín các bức tường. Những bức ảnh này được chụp từ những năm 30 của thế kỷ trước, do nhiếp ảnh gia Pháp Frederic Lachop gửi tặng.
Năm 1991, Lerik có dân số 63.000 người, trong đó hơn 200 người trên 100 tuổi. Sau đó, số người thượng thọ giảm dần, hiện nay, dân số của Lerik là 83.800 người, trong đó 11 người thọ trên 100 tuổi.
Cư dân giữ kỷ lục thọ nhất ở Lerik là cụ ông Shirali Muslumov, qua đời ở tuổi 168. Trong số những kỷ vật gia đình ông lưu giữ có bưu thiếp của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi cho Shirali Muslumov.
Dinh dưỡng tốt, thảo dược tự nhiên
Halima Qanbarova, 95 tuổi, sinh ra trong gia đình nhiều người sống thọ. Ông của bà sống đến 150 tuổi, cha sống đến 168 tuổi và cô của bà là 130 tuổi.
Một ngày của bà Halima Qanbarova bắt đầu lúc bình minh, thức dậy ngay khi mở mắt. Sau đó, bà dành cả ngày để làm những công việc trong vườn, xung quanh nhà. Bữa ăn của bà gồm những thực phẩm từ trong trang trại của gia đình.
Căn phòng của bà được sắp xếp đơn giản nhất có thể, một tấm thảm dày mềm mại và những chiếc gối trên sàn. Cư dân ở Lerik thường ngủ trên sàn nhà, chỉ cần một tấm chăn mỏng và gối vì họ cho rằng đây chính là cách nghỉ ngơi thoải mái nhất dành cho bản thân và tốt cho phần lưng.
Dinh dưỡng tốt đóng góp một phần trong bí quyết sống thọ của người dân Lerik. Người lại với suy nghĩ của nhiều người là muốn sống lâu thì phải hạn chế ăn thịt, những người sống thọ ở Lerik vẫn ăn thịt. Ngày trước, do khó khăn về kinh tế, họ không ăn thịt nhiều, thay vào đó là các sản phẩm từ sữa như pho mát, bơ, sữa tươi và sữa chua. Sau này, nhiều người vẫn giữ thói quen ăn uống đó.
Theo hướng dẫn viên ở bảo tạng trường thọ, bí quyết sống lâu là dinh dưỡng tốt, khoáng chất trong nước suối và thảo dược thêm vào trà để phòng bệnh. Vì vậy, người dân nơi đây không phải uống thuốc tây, chỉ sử dụng các phương thuốc tự nhiên. Halima Qanbarova khẳng định bà chưa bao giờ dùng bất kỳ loại thuốc nào.
Gia đình sống chung nhiều thế hệ
Nhìn bên ngoài, Lerik trông khá tĩnh lặng nhưng công việc của những cư dân không hề nhẹ nhàng. Họ làm việc trong vườn, trên cánh đồng, xung quanh nhà từ bình minh tới hoàng hôn. Họ khâu vá, đan lát và chăm sóc đại gia đình 3 hay 4 thế hệ cùng chung sống.
Đó là phong cách sống của ông Mammadkhan Abbasov 103 tuổi cũng như nhiều người cao tuổi khác trong làng. Ông làm việc trên cánh đồng cả ngày trong gần một thế kỷ, và chỉ dừng làm việc từ 7 năm trước khi thị lực giảm dần và mù hẳn.
Ông Mammadkhan Abbasov cho rằng mình sống lâu là nhờ ăn thực phẩm từ tự nhiên, hoạt động thể chất thường xuyên, không đến mức kiệt sức nhưng vừa đủ để thách thức cơ thể. Ngoài thực phẩm bổ dưỡng từ nông sản địa phương, ông thường uống nước suối lạnh giàu khoáng chất.
Nghiên cứu của Đại học Navarra, Tây Ban Nha năm 2017 cho thấy sống ở vùng núi cao làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim, đột quỵ và đái tháo đường. Nghiên cứu của Đại học Colorado Denver, Mỹ năm 2011 cho thấy những người sống ở vùng núi cao thường sống thọ hơn.
Ở Lerik, bí quyết đơn giản giúp họ sống thọ hơn là duy trì hoạt động thể chất mỗi ngày, dinh dưỡng tốt, uống nhiều nước, tinh thần sống lạc quan, vui vẻ.
Hoàng Dung (lược dịch)