Di tích đặc biệt Tháp Bà Ponagar, điểm đến hút khách

Tọa lạc tại TP Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa, Tháp Bà Ppnagar được xây dựng khoảng từ thế kỷ thứ VIII đến thế kỷ XIII để thờ Nữ thần Ponagar - Mẹ Xứ sở của người Chăm.
Trải qua hơn ngàn năm lịch sử, nơi đây không chỉ là trung tâm tín ngưỡng quan trọng mà còn lưu giữ những tinh hoa kiến trúc độc đáo của văn hóa Chămpa. Mỗi chi tiết chạm khắc đều kể những câu chuyện văn hóa.
Khu di tích là một quần thể kiến trúc được phân bố trên 3 mặt bằng: Tháp Cổng, Mandapa và khu đền tháp. Do biến động của lịch sử, hiện nay khu di tích còn lại 5 công trình kiến trúc cổ ở hai mặt bằng: Mandapa và khu đền Tháp.
Theo sử sách và những kết quả khảo sát thực địa, khu đền tháp này có tất cả 6 tháp. Ngoài 4 tháp hiện hữu, còn có 2 tháp ở khu vực phía sau, nhưng hiện nay chỉ còn nền móng của tháp cũ.
Nâng tầm vị thế di tích
Di tích Tháp Bà Ponagar không chỉ là nơi linh thiêng mà còn là điểm thu hút du khách trong và ngoài nước.

Du khách quốc tế mỗi khi đến ngôi tháp cổ này ai cũng mê mẩn với lối kiến trúc độc đáo cùng các điệu múa truyền thống của người Chăm được trình diễn ngay trong khuôn viên Tháp Bà Nagar (hay còn gọi là Tháp Thiên Y Thánh Mẫu).
Bên cạnh những giá trị kiến trúc độc đáo, nơi đây còn thu hút bởi các hoạt động văn hóa như biểu diễn nghệ thuật múa Chăm, dệt thổ cẩm và đặc biệt là lễ hội Tháp Bà Ponagar được đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2012.
Mới đây, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long đã ký quyết định công bố xếp hạng di tích đặc biệt đợt 17 năm 2025. Trong đó, Tháp Bà Ponagar (TP Nha Trang, Khánh Hòa) được công nhận trong đợt này.
Việc di tích Tháp Bà Ponagar được công nhận là di tích quốc gia đặc biệt đã nâng tầm vị thế của di tích không chỉ trong nước mà còn trên trường quốc tế.

Ông Trần Đức Hà, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn di tích tỉnh Khánh Hòa cho biết, trong những năm qua, công tác bảo tồn và phát huy giá trị di tích Tháp Bà Pô Nagar được Trung tâm Bảo tồn di tích quan tâm và thực hiện thường xuyên.
Nơi đây đã trở thành trung tâm sinh hoạt tín ngưỡng của người dân khu vực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên.
Việc được được công nhận di tích quốc gia đặc biệt sẽ tạo điều kiện thuận lợi để những người làm công tác quản lý di tích huy động thêm các nguồn lực, xây dựng kế hoạch bảo tồn dài hạn gắn với phát triển du lịch bền vững”.

Còn ông Lê Văn Hoa, Phó giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh cũng nhấn mạnh, di tích là niềm tự hào của người dân Khánh Hòa. Đây không chỉ là một công trình kiến trúc đặc sắc mà còn là biểu tượng của sự giao thoa văn hóa, tín ngưỡng của các dân tộc.
Việc di tích được công nhận di tích quốc gia đặc biệt là lời nhắc nhở về trách nhiệm bảo vệ di sản cho các thế hệ mai sau, là minh chứng cho sự trường tồn của giá trị văn hóa truyền thống”.