4 vấn đề cần làm khi triến khai tự chủ đại học

Về tự chủ đại học, nhận định các trao đổi tại hội nghị toát lên một ý là tăng tự chủ gắn với thay đổi quản lý của Bộ GD&ĐT và quản trị của nhà trường, ông Nguyễn Huy Bằng - Chánh thanh tra Bộ GD&ĐT cho biết, vế thứ nhất về tăng cường quản lý, Bộ GD&ĐT sẽ tăng cường quản lý nhà nước, tập trung xây dựng cơ bản về thanh tra, kiểm tra…

Về tăng cường quản trị nhà trường, theo ông Nguyễn Huy Bằng, tự chủ không chỉ là giảm can thiệp trực tiếp về chuyên môn của trường mà còn tăng quản trị nhà trường và phân cấp đến các khoa/bộ môn. Gắn với đó là phải ban hành hệ thống văn bản rất đầy đủ, trước hết là văn bản, quy chế tổ chức hoạt động mới cho Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học.

Ông Nguyễn Huy Bằng -Chánh thanh tra Bộ GD&ĐT.

Luật Giáo dục đại học có quy định trách nhiệm của Hiệu trưởng nhà trường trong tổ chức hoạt động thanh tra nội bộ. Bộ GD&ĐT cũng đã ban hành Thông tư số 51/2012/TT-BGDĐT quy định về tổ chức và hoạt động thanh tra của cơ sở giáo dục ĐH, trường trung cấp chuyên nghiệp.

Về vấn đề triển khai Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật GDĐH, bà Nguyễn Thu Thủy - Phó Vụ trưởng Vụ GDĐH (Bộ GD&ĐT) - cho rằng có 4 nội dung thuộc về trách nhiệm của các cơ sở GDĐH cần chú trọng triển khai, đó là: Xây dựng đề án/kế hoạch thực hiện tự chủ; thành lập/kiện toàn HĐT; nâng cao năng lực quản trị; tổ chức truyền thông. Thời hạn các trường thành lập/kiện toàn Hội đồng trường (HĐT) là ngày 31/12/2019.

Về xây dựng đề án/kế hoạch thực hiện tự chủ, các trường cần rà soát các điều kiện thực hiện quyền tự chủ theo quy định của luật để xây dựng đề án/kế hoạch bảo đảm phù hợp năng lực, sứ mệnh của cơ sở GDĐH; đồng thời, xây dựng kế hoạch về tự chủ, xác định lộ trình thực hiện tự chủ hoàn toàn trên các phương diện: Hoạt động chuyên môn, tài chính, nhân sự.

Với việc thành lập mới HĐT (trường ĐH công lập): Hiệu trưởng thống nhất với đại diện cơ quan trực tiếp quản lý về số lượng, thành phần, cơ cấu của HĐT; tổ chức quy trình bầu Chủ tịch HĐT và các thành viên HĐT; trình cơ quan trực tiếp quản lý ra quyết định công nhận HĐT, Chủ tịch HĐT. Hiệu trưởng đang đương nhiệm được tiếp tục đến hết nhiệm kỳ.

Về kiện toàn HĐT (trường ĐH công lập): Chỉnh sửa quy chế tổ chức và hoạt động của trường theo quy định của luật, trong đó quy định số lượng, thành phần, cơ cấu của HĐT. Chủ tịch HĐT tổ chức kiện toàn HĐT theo quy định của luật và trình cơ quan trực tiếp quản lý ra quyết định công nhận HĐT, Chủ tịch HĐT. Hiệu trưởng đương nhiệm được tiếp tục đến hết nhiệm kỳ.

Thành lập HĐT ở trường ĐH tư thục: Hội nghị nhà đầu tư (NĐT) hoặc chủ sở hữu (CSH) xác định số lượng, cơ cấu HĐT; cử hoặc bầu theo tỷ lệ vốn góp đối với đại diện NĐT, thành viên trong và ngoài trường ĐH. Người có tỷ lệ vốn góp cao nhất trong số các thành viên tham gia HĐT chủ trì việc bầu chủ tịch HĐT, đề nghị hội nghị NĐT hoặc CSH ra quyết định công nhận HĐT và chủ tịch HĐT. NĐT có thể trực tiếp hoặc ủy quyền cho HĐT tổ chức thực hiện quy trình thành lập HĐT, bầu chủ tịch HĐT của nhiệm kỳ kế tiếp.

Thành lập HĐT ở trường ĐH tư thục hoạt động không vì lợi nhuận: Hội nghị NĐT hoặc CSH xác định số lượng, cơ cấu HĐT; cử hoặc bầu đại diện NĐT tham gia HĐT, trong đó, xác định người chủ trì thực hiện quy trình thành lập HĐT, bầu chủ tịch hội HĐT. Người chủ trì đề nghị hội nghị NĐT hoặc CSH trường ĐH công nhận HĐT và chủ tịch HĐT trước khi đề nghị cho phép hoạt động đào tạo. Thời hạn các trường thành lập/kiện toàn HĐT là ngày 31/12/2019.

Với nội dung nâng cao năng lực quản trị ĐH, bà Nguyễn Thu Thủy cho rằng, nhà trường cần tổ chức phổ biến về luật cho các cán bộ chủ chốt và toàn thể cán bộ, giảng viên trong trường. Bồi dưỡng, tập huấn năng lực lãnh đạo, quản trị hiện đại cho các cán bộ chủ chốt.

Cùng với đó, xây dựng, hoàn thiện hệ thống thông tin quản trị nội bộ, kết nối với cổng thông tin của Bộ và cung cấp đầy đủ thông tin, số liệu cho hệ thống thống kê của Bộ GD&ĐT. Bên cạnh đó, nâng cao năng lực quản trị thông qua tăng cường công tác, vai trò giám sát của HĐT; tăng cường thông tin và hướng dẫn cho các thành viên HĐT; quan tâm cơ chế phối hợp giữa Đảng ủy, Ban Giám hiệu và HĐT; ban hành quy chế tổ chức và hoạt động, các quy định nội bộ của trường.

Các trường cũng cần thực hiện công khai minh bạch thông tin và trách nhiệm giải trình theo quy định. Giám sát việc thực hiện quyết định của HĐT, việc tuân thủ pháp luật, thực hiện quy chế dân chủ trong hoạt động của trường ĐH và trách nhiệm giải trình của hiệu trưởng trường ĐH; giám sát việc quản lý, sử dụng tài chính, tài sản của trường ĐH; báo cáo hàng năm trước hội nghị toàn thể của trường ĐH về kết quả giám sát và kết quả hoạt động của HĐT.