Việt Nam dẫn đầu khu vực về điều trị cai nghiện bằng Methadone

Phát biểut tại hội nghị, bà Deborah Chatsis khẳng định việc ban hành các luật mới trong xử lý vi phạm hành chính đối với các đối tượng tiêm chích ma tuý, mại dâm là "thành công lớn của Việt Nam" - Ảnh: HC

Thành công lớn của Việt Nam

Nghị định 96/2012/NĐ-CP của Chính phủ được ban hành ngày 15/11/2012 gồm 6 chương, 34 điều, quy định rõ về điều kiện, quy trình xét chọn đối tượng tham gia điều trị; việc tổ chức điều trị và điều kiện bảo đảm cho công tác điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện (gọi tắt là thuốc phiện) bằng thuốc thay thế.

Theo đó, người nghiện thuốc phiện được quyền lựa chọn tham gia điều trị theo quy định tại Nghị định 96/CP hoặc tự nguyện cai nghiện tại gia đình và cộng đồng; không áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc đối với người đang tham gia điều trị nghiện thuốc phiện, trừ các trường hợp xét nghiệm dương tính với thuốc phiện từ lần 2 trở lên (trừ thuốc điều trị thay thế) sau khi đã đạt liều điều trị duy trì từ 12 tháng trở lên.

Cùng với nghiêm cấm ép buộc người nghiện thuốc phiện tham gia điều trị nghiện dưới mọi hình thức, Nghị định 96/CP cũng nghiêm cấm thực hiện việc điều trị khi không đủ điều kiện hoặc chưa được cấp phép hoạt động; bán ra thị trường hoặc cung cấp thuốc điều trị thay thế cho cơ sở không được phép điều trị nghiện thuốc phiện; lợi dụng việc điều trị nghiện thuốc phiện để tổ chức, buôn bán và sử dụng trái phép chất ma tuý.

Bà Deborah Chatsis, Đại sứ Canada kiêm Chủ tịch Nhóm điều phối các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS tại Việt Nam nêu rõ, bài học kinh nghiệm từ nhiều năm tháng đương đầu với HIV đã cho thấy "trừng phạt" tệ nạn xã hội thường không đem lại kết quả mong muốn. Trừng phạt không làm giảm được nghiện ma tuý, trừng phạt không làm giảm được mại dâm và càng không làm giảm được lây nhiễm HIV trong cộng đồng.

Do vậy, bà Deborah Chatsis cho hay, cộng đồng quốc tế đánh giá rất cao việc Việt Nam ban hành các luật mới về xử lý vi phạm hành chính, như không quản lý gái mại dâm tại các trung tâm 05; đổi mới quản lý người nghiện tại các trung tâm 06 theo hướng tự nguyện, thân thiện, nhân văn; đẩy mạnh tổ chức cai nghiện tại cộng đồng và gia đình; dư luận xã hội giảm kỳ thị với người đồng giới...

"Thông qua việc ban hành luật các luật mới này, Việt Nam đã cung cấp nền móng vững chắc để cải thiện môi trường thuận lợi cho nhóm người bị ảnh hưởng chính bởi HIV, để họ được tiếp cận và sử dụng các dịch vụ y tế quan trọng phòng chống HIV và các dịch vụ liên quan. Đây là một thành công lớn của Việt Nam!" - bà Deborah Chatsis nói.

Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh với các nhà tài trợ những điểm mới nổi bật của Nghị định 96/CP về điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế - Ảnh: HC

Xã hội hoá mạnh mẽ việc điều trị cai nghiện bằng Methadone

Với việc ra đời Nghị định 96/CP, theo bà Deborah Chatsis, đã tăng cường vị thế của Việt Nam như một quốc gia dẫn đầu khu vực về cung cấp liệu pháp điều trị bằng thuốc thay thế cho những người nghiện heroin. Qua đó tạo cơ sở vững chắc để Việt Nam nhanh chóng mở rộng phương pháp điều trị nghiện đã được chứng minh có hiệu quả nhằm làm giảm tình trạng sử dụng ma tuý trái phép, giảm tội phạm và giảm lây nhiễm HIV.

Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, đây là văn bản quy phạm pháp luật đầu tiên ở Việt Nam về điều trị nghiện thuốc phiện bằng thuốc thay thế mà cụ thể là Methadone. Việt Nam vinh dự đã bắt kịp các nước phát triển trong việc tạo ra hành lang pháp lý cho việc điều trị cai nghiện thuốc phiện bằng Methadone, trong khi nhiều nước ở châu Á hiện vẫn chưa có hành lang pháp lý cho việc này.

"Việc công bố Nghị định 96/CP là dấu mốc rất quan trọng trên hành trình chúng ta hướng tới hoàn thành mục tiêu điều trị bằng Methadone cho 80.000 người tiêm chích ma tuý vào năm 2015. Đây là con số rất lớn bởi hiện cả nước mới có khoảng 20.000 người được điều trị cai nghiện bằng Methadone và cũng mới chỉ có vài mô hình tốt như quận Ngô Quyền (Hải Phòng), quận Hải Châu (Đà Nẵng)..." - Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho hay.

Ông cũng nêu rõ điểm mới nổi bật thứ 2 ở Nghị định 96/CP là thúc đẩy xã hội hoá mạnh mẽ việc điều trị cai nghiện thuốc phiện bằng Methadone, không phải chỉ nhà nước làm mà nếu đáp ứng đủ điều kiện thì tư nhân cũng có thể đảm nhận. Không chỉ có Bộ Y tế cấp giấy phép như trước mà sắp tới sẽ giao cho Chủ tịch UBND các địa phương cấp phép điều trị bằng Methadone để phù hợp với đặc điểm của từng địa phương và có sự quản lý của ngành y tế. Nguồn thuốc sẽ do Bộ Y tế chỉ định một số đơn vị có trách nhiệm cùng với các tổ chức quốc tế cung cấp Methadone cho các địa phương.

"Đây là vấn đề rất mới nên cần phải được tổ chức thực hiện một cách bài bản để không xảy ra bất cứ sự cố nào trong quá trình điều trị cai nghiện bằng Methadone gây ảnh hưởng đến sức khoẻ của người dân. Qua đó góp phần ngăn chặn tệ nạn ma tuý đang diễn ra ở nhiều vùng, nhiều khu vực!" - Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu.