Vai trò của ‘kẻ hủy diệt’ Kedr trong kho tên lửa xuyên lục địa của Nga

Nga đang âm thầm phát triển hệ thống tên lửa xuyên lục địa thế hệ mới, nhằm nâng cao hơn nữa vị thế số một trong lĩnh vực này.

Theo báo cáo của TASS, Tổ hợp công nghiệp quốc phòng Nga đã bắt đầu phát triển hệ thống tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM) thế hệ mới Kedr. Dự án hiện đang trong giai đoạn phác thảo kế hoạch và quá trình phát triển thực tế dự kiến sẽ được thực hiện vào cuối năm 2023. Dự án này có vai trò quan trọng trong lĩnh vực tên lửa xuyên lục địa của Nga.

Tên lửa xuyên lục địa của Nga có sức mạnh hàng đầu thế giới. Nguồn: people.com.cn.

Nga sở hữu nhiều loại tên lửa chiến lược phóng từ mặt đất

Quân đội Nga hiện đang triển khai khoảng 310 tên lửa chiến lược trên đất liền, có khả năng mang theo 1.189 đầu đạn hạt nhân. Số lượng này ít hơn nhiều so với 400 tên lửa của Mỹ, nhưng số lượng đầu đạn hạt nhân mang theo lại gấp 1,5 lần so với tên lửa Mỹ.

Về tổng thể, Quân đội Nga sở hữu nhiều loại tên lửa chiến lược đất đối đất, hiện đang trong giai đoạn nâng cấp, trong tương lai số lượng mẫu sẽ giảm hơn nữa để hướng tới hiện đại hóa toàn diện.

Các lực lượng chiến lược trên đất liền đang hoạt động của Quân đội Nga chủ yếu bao gồm ba bộ phận sau đây:

Tên lửa xuyên lục địa động cơ đẩy bằng nhiên liệu lỏng: Đại diện của dòng này là tên lửa liên lục địa Satan. Đây là loại tên lửa liên lục địa hạng nặng được đưa vào trang bị vào cuối những năm 1980, với tổng số 46 quả, được triển khai tại các căn cứ tên lửa Dombarovsky và Uzhur.

Tên lửa này có tầm bắn 11.000 km, trọng lượng khi bay khoảng 211 tấn, độ chính xác khi tấn công khoảng 400 m, có thể mang theo 10 đầu đạn hạt nhân dẫn đường, đây là tên lửa chiến lược mạnh nhất của Nga.

Tuy nhiên, do thời gian phục vụ đã lâu nên hiện nay nó đã bắt đầu nghỉ hưu. Tên lửa kế nhiệm là tên lửa xuyên lục địa Sarmat, có tầm bắn 18.000 km, trọng lượng khi bay khoảng 208 tấn.

Ngoài việc mang đầu đạn hạt nhân dẫn đường, nó có thể cũng mang theo tên lửa siêu thanh Avangard với vai trò là tải trọng đầu, điều này giúp cải thiện hơn nữa hiệu suất tấn công của tên lửa. Trong tương lai, tên lửa liên lục địa Sarmat sẽ hoàn toàn thay thế tên lửa liên lục địa Satan.

Tên lửa xuyên lục địa sử dụng động cơ rắn. Hiện chủ lực trang bị của quân đội Nga là tên lửa liên lục địa Topol-M, được triển khai từ năm 2012, với tổng số 78 quả. Trên cơ sở đó, Nga tiếp tục cho ra đời tên lửa xuyên lục địa Yars, chủ yếu là cải tiến thiết kế đầu đạn, tăng số lượng đầu đạn hạt nhân dẫn đường và thiết bị xuyên phá.

Cả hai đều có tầm bắn khoảng 10.000 đến 12.000 km, trọng lượng bay từ 47 đến 49 tấn. Chúng có thể được triển khai ở cả giếng phóng cố định và cơ động. Hiện tại, 155 tên lửa liên lục địa Yars đã được đưa vào biên chế và đã được triển khai kết hợp với tên lửa liên lục địa Topol-M.

Tên lửa vượt siêu thanh. Nga rất coi trọng việc phát triển vũ khí vượt siêu thanh. Tháng 3/2018, Tổng thống Putin đã công bố tên lửa vượt siêu thanh Avangard. Tên lửa đã được thử nghiệm thành công vào ngày 26/12 năm đó và được triển khai từ năm 2019. Tên lửa có tốc độ bay Mach 20 trong khí quyển và tầm bắn hơn 10.000 km, hiện đang được triển khai tại căn cứ tên lửa Dombarovsky, trong tương lai, nó sẽ được trang bị cho ít nhất hai trung đoàn tên lửa.

Tên lửa đạn đạo xuyên lục địa hiện đại của Nga. Nguồn: people.com.cn.

Các đặc điểm phát triển nổi bật

Tên lửa chiến lược đất đối đất của Nga có nguồn dự trữ mạnh và trang bị quy mô lớn, đóng vai trò răn đe quan trọng trong các cuộc phản công cảnh báo sớm và tấn công phủ đầu. Đặc điểm phát triển chung của tên lửa như sau:

Về hiệu suất tên lửa, trọng tâm là cải thiện khả năng xuyên phá và khả năng sống sót. Với việc đẩy nhanh triển khai hệ thống phòng thủ tên lửa của Mỹ trên toàn cầu, Nga rất coi trọng việc nâng cao khả năng xuyên phá của các tên lửa chiến lược đối đất.

Tên lửa vượt siêu thanh Avangard được triển khai vào cuối năm 2019 có tốc độ bay tối đa Mach 20. Quân đội Nga tuyên bố rằng nó có thể xuyên thủng bất kỳ hệ thống phòng thủ tên lửa nào trên thế giới. Trong tương lai, tên lửa liên lục địa như Sarmat sẽ được trang bị đầu đạn siêu thanh như vậy để cải thiện hiệu suất xuyên lục địa.

Về phát triển công nghệ, tuân theo lộ trình phát triển của cả thể rắn và thể lỏng. Công nghệ tên lửa lỏng của Nga đã phát triển hoàn thiện, hiệu suất kỹ thuật và độ tin cậy của nó đứng ở vị trí hàng đầu thế giới. Tên lửa liên lục địa Satan đã sử dụng công nghệ này hơn 30 năm và là vũ khí "át chủ bài" để răn đe phương Tây. Trong tương lai, tên lửa liên lục địa Sarmat sẽ đóng vai trò chính như một mẫu thay thế.

Ngoài ra, Nga khẳng định sẽ phát triển tên lửa liên lục địa rắn với khả năng cơ động mạnh và dễ vận hành, đồng thời đã đạt được những đột phá về công nghệ. Tên lửa liên lục địa rắn mà đại diện là Yars có thể mang 4 đầu đạn dẫn đường và thiết bị xuyên phá, số lượng tên lửa được triển khai đã lên tới hơn 150 quả, điều này đã thu hẹp khoảng cách với Mỹ ở một mức độ nhất định.

Về phương thức triển khai, Nga đi theo con đường phát triển kết hợp giữa cố định và di động. Bắt đầu từ những năm 1990, Nga đã tập trung vào việc phát triển và triển khai các tên lửa chiến lược di động, và đã liên tiếp phóng tên lửa xuyên lục địa như Topol-M và Yars.

Theo số liệu mới nhất, Nga có 180 tên lửa chiến lược di động, chiếm 45% tổng số tên lửa, đây là tỷ lệ cao nhất trong những năm gần đây; tên lửa chiến lược phóng cố định có khoảng 130 quả, chiếm 55%. Trong tương lai, tỷ lệ này sẽ được giữ nguyên nhằm duy trì khả năng bổ sung lẫn nhau của hai phương pháp triển khai.

Đôi nét về tên lửa chiến lược thế hệ mới Kedr

Theo truyền thông Nga, thế hệ tên lửa chiến lược Kedr mới đang trong giai đoạn phác thảo kế hoạch. Giới phân tích cho rằng, Kedr sử dụng nhiên liệu rắn và được cho là có thể trở thành "tên lửa đạn đạo ở tốc độ tối đa", có khả năng thay thế hệ thống tên lửa Yars vào năm 2030.

Dự án này là một phần của quá trình hiện đại hóa vũ khí chiến lược của Lực lượng Tên lửa chiến lược Nga. Tương tự thế hệ trước đó, các hệ thống mới sẽ được triển khai theo 2 mô hình bệ phóng di động và hầm ngầm trên bộ.

Nga hiện được trang bị 5 loại tên lửa chiến lược đất đối đất, điều này đã mang lại áp lực rất lớn cho công tác bảo trì hậu cần và chỉ huy tác chiến. Do vậy Nga mong muốn đẩy nhanh phát triển Kedr để có nhiều mẫu sẵn sàng thay thế. Đáng chú ý, tên lửa Kedr nhiều khả năng sẽ sử dụng tên lửa siêu thanh Pioneer,làm đầu đạn của nó để tăng cường khả năng răn đe.

Ngoài ra, Nga cũng có ý định áp dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo vào các hệ thống chỉ huy, điều khiển và liên lạc hạt nhân thông qua dự án tên lửa chiến lược Kedr để đẩy nhanh các thủ tục ra quyết định, cải thiện độ tin cậy và an toàn tổng thể của hệ thống, nhằm đạt hiệu quả cao hơn khi bị đánh chặn bởi các hệ thống phòng thủ tên lửa.