Tuyển sinh chung, riêng: Bộ GD&ĐT giải đáp thắc mắc

Đối với thí sinh trượt đại học năm trước, năm nay ôn thi vào đại học, nhưng nếu các trường tuyển sinh riêng, các em cần lưu ý vấn đề gì, thưa Thứ trưởng Bùi Văn Ga?

Năm nay, cơ hội các em học sinh vào đại học lớn hơn năm trước. Vì chúng ta vẫn duy trì thi chung và chia làm hai đợt như năm 2013. Ngoài ra chúng ta còn các đợt thi khác để các trường đại học thi theo hình thức tuyển sinh riêng. Và mỗi một trường đặc thù sẽ tổ chức thi riêng 1 năm 2 lần. 

Như vậy, cơ hội để các học sinh thi nhiều hơn, đồng nghĩa với xác suất các em đỗ nhiều hơn. Tuy nhiên, tôi cũng khuyên các bạn học sinh nên nắm vững kiến thức, ngành nghề, cách thức thi, trường tổ chức thi… cho phù hợp, để kỳ thi của mình đạt hiệu quả cao nhất.

Vậy theo ông, chúng ta đã có sự chuẩn bị gì để hướng dẫn cho các thầy cô hoặc các em PTTH trong kỳ 2 năm học này chưa? Có thể là một khóa học hay một tài liệu nào đó?

Phương án tuyển sinh riêng của các trường sẽ được nộp lên Bộ và được Bộ xác nhận vào 10/3/2014. Đề án tuyển sinh riêng sẽ được thông qua, chúng tôi sẽ công bố rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Các trường tuyển sinh riêng có được công nhận kết quả của nhau không? Nếu thí sinh thi trượt trường A, mà muốn đăng ký nguyện vọng sang học trường B thì có được không?

Đương nhiên kết quả trường này sang trường kia sẽ không được công nhận, nếu các trường tổ chức thi tuyển sinh riêng.

Năm 2014, theo lộ trình là khi tuyển sinh “ba chung” theo Bộ, ngoài ra các trường tùy và ngành nghề, điều kiện sẽ tuyển sinh riêng. Nếu thí sinh nào có kết quả thi chung dưới điểm sàn thì vẫn có thể tham gia kỳ thi riêng của trường đại học nào đó. 

Thứ nữa, đề án tuyển sinh riêng của trường đại học nào sau khi trình lên Bộ, Bộ thấy tốt thì cho triển khai, còn không phù hợp Bộ sẽ dứt khoát không cho tổ chức tuyển sinh riêng trong năm 2014. Phương thức tuyển sinh riêng này cũng tạo thuận lợi cho các trường ngoài công lập, họ sẽ có cách thức tuyển sinh riêng của mình.

Đối thoại trực tuyến những vấn đề tuyển sinh đại học 2014

Ví như, họ phát hiện ra thí sinh tốt, có năng lực ngành nào đó họ tuyển sinh sau đó chú trọng đào tạo tốt cho sinh viên để sau này khi tốt nghiệp ra trường làm được việc. Như vậy, uy tín của trường được nâng lên và đó là cách để trường đó nâng cao chất lượng đào tạo. Bên cạnh đó, đây cũng là cơ hội để các trường cạnh tranh trong việc nâng cao chất lượng trường bằng chiến lược đào tạo, chiến lược tuyển sinh.

Sắp tới Bộ sẽ ban hành các quy định để xếp hạng các trường đại học và các tổ chức kiểm định chất lượng đạo tạo đại học bằng các tiêu chí như chất lượng đào tạo, chất lượng thí sinh, tỷ lệ sinh viên ra trường có việc làm… Nếu làm được như vậy, thì những trường đại học nào hiện nay đang gặp khó khăn trong tuyển sinh sẽ thu hút được lượng thí sinh trong những năm tới.

Thưa ông, có ý kiến cho rằng việc Bộ tổ chức tuyển sinh riêng là để cứu các trường ngoài công lập, trong khi các trường công lập không mặn mà với đề án tuyển sinh riêng. Ông đánh giá gì về ý kiến này?

Mục đích đề án tuyển sinh riêng là nhằm các trường đại học tìm được học sinh phù hợp, từ đó nhà trường nâng cao chất lượng dạy và học chứ không nhằm mục đích là cứu các trường ngoài công lập tuyển đủ các thí sinh.

Tuy nhiên, theo tôi qua việc tuyển sinh riêng này sẽ giúp các trường đại học cải thiện được hình ảnh về chất lượng đào tạo, nâng cao uy tín… nhà trường. Vì qua “ba chung” họ đã tuyển được thí sinh rồi, nhưng họ sẽ tổ chức cách thi riêng qua việc đánh giá năng lực thí sinh để chọn được người có phù hợp với ngành nghề của trường để đào tạo sinh viên.

Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Bùi Văn Ga

Ngoài ra, chúng ta đưa ra đề án tuyển sinh riêng mục đích thay đổi cách tuyển sinh, hay nói cách khác là đi không giống con đường trước đây nữa mà đi hẳn một con đường mới. Để cho việc mở lò luyện hay học thêm không còn ý nghĩa gì cả. Ví dụ, trường ra một bài kiến thức tổng hợp đòi hỏi thí sinh phải có kiến thức tổng hợp thì việc các lò luyện thi sẽ không có ý nghĩa gì cả.

Vì vậy, trong 3 năm tới Bộ vẫn tổ chức thi chung, còn các trường tự chủ, nếu thi riêng, Bộ xét thấy đề án thi riêng tốt sẽ cho làm.

Đối với học sinh lớp 12 chuẩn bị thi đại học thì việc chuẩn bị ra sao, ôn thi như thế nào? Nếu các trường đại học đổi sang thi tự luận trong khi nhiều năm nay, thí sinh ôn thi kiểu trắc nghiệm thì thí sinh sẽ gặp phải khó khăn gì?

Tôi cũng thông cảm những lo lắng của phụ huynh cũng như các bạn học sinh. Chúng ta đang có sự thay đổi trong cách thức thi tuyển sinh, tuy nhiên tôi nghĩ rằng nội dung thi vẫn chưa có thay đổi nhiều, vẫn nằm trong chương trình sách giáo khoa phổ thông.

Ngoài ra, tuyển sinh riêng, tức là để cho các trường tự chủ và chịu trách nhiệm hoàn toàn việc này. Tuy nhiên, trong 3 năm tới Bộ vẫn có khoảng thời gian thi ba chung, để cho các trường tự chủ hoặc là chưa có đề án, chuẩn bị tốt thi riêng thì Bộ vẫn tổ chức kỳ thi chung cho các nhà trường, vì vậy học sinh không quá lo lắng về vấn đề này.

Nhiều ý kiến lo lắng rằng khi Bộ cho các trường tự chủ trong tuyển sinh sẽ xảy ra vấn đề tiêu cực, mỗi nơi làm một kiểu, trường thi trường không, năng lực không đồng đều. Vậy Bộ có điều kiện ràng buộc gì, kiểm soát gì đối với các trường khi thi tuyển sinh?

Từ trước tới nay, chúng ta có tư tưởng bao cấp, tức là nhà nước đứng ra lo hết. Việc đổi mới căn bản toàn diện trong giáo dục, thi cử tôi nghĩ rằng chúng ta phải chuyển sang tư duy mới. Đó là vấn đề tự chủ và tự chịu trách nhiệm trong tuyển sinh, giáo dục đại học. Tự chủ ở đây không đồng nghĩa với việc mạnh ai nấy làm, mà tự chủ ở đây là các trường chịu sự kiểm soát của cơ quan nhà nước, chịu sự giám sát của thí sinh, phụ huynh và các lực lượng xã hội trong vấn đề tuyển sinh, giáo dục đào tạo.

Tự chủ ngoài ra còn đi liền với tự chịu trách nhiệm của nhà trường như chất lượng đầu vào, chất lượng đào tạo… Nếu trường nào tuyển sinh, đào tạo kém chất lượng sẽ tự loại mình ra khỏi cuộc cạnh tranh. Đổi mới tuyển sinh không phải buông ra trong năm nay hay trong một lúc, mà chúng ta phải có lộ trình.

Thưa ông, nếu các trường tổ chức thi riêng thì việc ra đề thi như thế nào? Vì khâu ra đề thi là vất vả, khó nhất đối với các trường. Và khâu ra đề thi sẽ nảy sinh nhiều tiêu cực, vậy Bộ giải quyết thế nào về vấn đề này?

Việc giao tự chủ cho các trường trong tuyển sinh, thì các trường tự ra đề thi. Hoặc các trường tự liên kết nhóm trường để tự ra đề. Ngoài ra, các trường không ra đề thi được có thể đề xuất lên Bộ, Bộ sẽ ra đề thi cho nhóm trường nào đó.

Khi đã tuyển được thí sinh, các trường tự ra đề theo hình thức tổng hợp để tự đánh giá năng lực, trình độ thí sinh. Sau đó, các trường sẽ ra đề thi chuyên ngành để tuyển chọn theo chuyên ngành đào tạo của mình. Việc ra đề thi có thể do Bộ, có thể do một tổ chức giáo dục nước ngoài ra đề để thể hiện sự công bằng, minh bạch trong tuyển sinh.