Trung Quốc sẽ đưa nhà máy điện hạt nhân ra Biển Đông

Bưu điện Hoa Nam buổi sáng đưa tin Viện Công nghệ an toàn năng lượng hạt nhân thuộc Học viện Khoa học Trung Quốc tại thành phố Hợp Phì, tỉnh An Huy đang phát triển nhà máy hạt nhân nhỏ nhất thế giới, có thể đặt vừa trong một chiếc container vận chuyển bằng đường biển. Bắc Kinh dự định đưa nhà máy điện hạt nhân mini ra một hòn đảo đang xảy ra tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông giữa Trung Quốc và một số nước trong vòng 5 năm tới. Hiện tại, các nhà nghiên cứu Trung Quốc đang đẩy nhanh tiến độ hoàn thành dự án mang tên "bộ pin hạt nhân di động" này. 

Trung Quốc cải tạo trái phép ở bãi đá Vành Khăn thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam.

Tuy có kích thước nhỏ nằm vừa vặn trong một container hàng hải dài 6,1 m và cao 2,6m, nhà máy trên có thể sản xuất 10 megawatt nhiệt năng và nếu được chuyển hóa thành điện, nhà máy mini này có thể cung cấp điện cho khoảng 50.000 hộ gia đình.

Theo các nhà khoa học, nhà máy này có thể hoạt động liên tục trong nhiều năm và thậm chí hàng thập niên mà không cần tiếp thêm nhiên liệu. Do không xả ra bụi và khói, nên dù được lắp đặt trên một hòn đảo nhỏ, người dân cũng khó có thể phát hiện ra sự tồn tại của nhà máy. 

Các nhà nghiên cứu tại Viện Công nghệ an toàn năng lượng hạt nhân Trung Quốc cho biết họ hy vọng đưa tổ máy đầu tiên vào vận hành trong vòng 5 năm tới. Chương trình nghiên cứu nhà máy điện hạt nhân mini được quân đội Trung Quốc hỗ trợ tài chính một phần.

"Một phần kinh phí dự án do quân đội tài trợ nhưng mục tiêu lớn nhất của chúng tôi là đưa công nghệ mới vào phục vụ người dân", Giáo sư Huang Qunying, nhà khoa học tham gia dự án chia sẻ. 

Theo các nhà nghiên cứu Trung Quốc, công nghệ mà họ sử dụng tương tự như lò phản ứng nhiệt làm mát bằng chì loại nhỏ mà Hải quân Liên Xô cũ lắp đặt trong các tàu ngầm hạt nhân hoạt động trong những năm 1970. Tuy nhiên, Trung Quốc sẽ có thể là quốc gia đầu tiên đưa công nghệ quân sự này vào sử dụng trên đất liền. 

Mặc dù các lò phản ứng "mini" có thể sản xuất sản lượng điện lớn và khử muối nguồn nước biển để biến thành nước sinh hoạt, song hoạt động của nhà máy có thể gây ra những ảnh hưởng tới môi trường biển. Bởi trong trường hợp không may xảy ra thảm họa hạt nhân, nguồn nước phóng xạ từ nhà máy trôi ra biển không chỉ ảnh hưởng tới các nước gần kề mà những cơn sóng lớn trên Biển Đông sẽ cuốn dòng nước nhiễm xạ đi khắp thế giới. 

Lò phản ứng mà Trung Quốc nghiên cứu được gọi là lò phản ứng nhanh vì nó sử dụng neutron tốc độ cao để phân chia các nguyên tử nhiên liệu. Lò phản ứng nhanh có nhiều ưu thế hơn so với các lò phản ứng thông thường. Các neutron tốc độ nhanh phân chia nguyên tử của gần như tất cả các vật liệu phân hạch, bao gồm cả các chất thải tồn dư của các nhà máy nhiệt điện truyền thống. Do đó lò phản ứng giúp tăng đáng kể hiệu quả nhiên liệu cũng hoạt động an toàn hơn sơ với các nhà máy nhiệt điện hiện nay. Tuy nhiên, theo ông Huang, Trung Quốc khó có thể thuyết phục người dân rằng công nghệ lò phản ứng mới hoạt động an toàn.  

Trong thời gian qua, Trung Quốc cũng đang cân nhắc xây dựng các nhà máy điện nổi quy mô nhỏ sử dụng công nghệ truyền thống để sản xuất điện phục vụ hoạt động trên các hòn đảo nhân tạo mà Bắc Kinh xây dựng trái phép ở Biển Đông. 

"Nguồn cá và sinh vật biển sẽ không thể thích nghi trước những thay đổi lớn từ môi trường bị ảnh hưởng từ hoạt động khử muối quy mô lớn và nhiệt độ nước biển tăng mạnh do hoạt động từ các lò phản ứng hạt nhân. Nếu thảm họa hạt nhân xảy ra trên Biển Đông, nó sẽ không ảnh hưởng ngay lập tức tới cuộc sống của người dân đại lục nhưng về lâu dài tác động sẽ rất lớn. Bởi nguồn nước phóng xạ sẽ nhiễm vào cơ thể cá và nhiều sinh vật biển mà con người ăn. Trong khi các cơn sóng sẽ đưa nguồn nước phóng xạ đi khắp thế giới", một nhà nghiên cứu giấu tên nói. 

Cũng theo nhà nghiên cứu này, trước khi đưa bất cứ nhà máy điện hạt nhân nào ra hoạt động trên một hòn đảo ở Biển Đông, chính phủ Trung Quốc không chỉ cần cân nhắc các yếu tố chính trị, quân sự và kinh tế mà còn đánh giá toàn bộ tác động tiềm năng ảnh hưởng tới môi trường biển.