Tròn một năm cấm vận, công nghiệp ô tô Nga thảm hại chưa từng thấy

Tháng 2 năm 2023, đánh dấu tròn 1 năm ròng rã, ngành công nghiệp ô tô Nga bị cấm vận toàn phần từ phương Tây. Với việc hàng loạt các hãng xe hơi lớn đều “bỏ của chạy lấy người” và ngừng cung cấp hoàn toàn vật tư, linh kiện máy móc để phục vụ sản xuất, ngành công nghiệp ô tô Nga đã chứng kiến một thời kỳ bi thảm chưa từng thấy, kể từ khi Liên Xô sụp đổ cho tới nay. 

Mức chi tiêu dành cho việc mua sắm ô tô mới tại Nga của người dân đã giảm đi hơn một nửa bởi việc sản xuất sụt giảm, giá cả tăng vọt lên cao, khiến khách hàng chuyền dần sang mua xe cũ đã qua sử dụng có mức giá rẻ hơn. 

Trong khi các nhà kinh tế học đang tranh luận nảy lửa để chứng minh về hiệu quả tổng thể của các đòn trừng phạt nhắm vào nền kinh tế Nga, thì không còn nghi ngờ gì nữa, nó đã hiệu quả tuyệt đối và tác động cực mạnh lên nền công nghiệp ô tô Nga, vốn phải phụ thuộc nhiều vào các nhà sản xuất nước ngoài và linh kiện nhập khẩu. 

Theo dữ liệu từ tổ chức nghiên cứu Autostat, chi tiêu cho ô tô mới tại Nga đã giảm 52% sau một năm, trong khi số lượng ô tô mới được xuất ra thị trường giảm tới 59%. 

Sản lượng sản xuất ô tô tại Nga giảm xuống mức thấp kỷ lục chưa từng có kể từ khi Liên Xô sụp đổ vào năm 1991 cho tới nay. Nguyên nhân chính là phần lớn các hãng xe đều ngừng dây chuyền sản xuất và bán tháo nhà máy. 

Mức tổng chi tiêu của người dân cho xe hơi, bao gồm cả xe đã qua sử dụng và xe mới tại Nga giảm hơn 15% do lạm phát đẩy giá cả tăng cao và mức sống của người dân giảm sút. Tuy nhiên, mức mua sắm đối với xe cũ đã tăng 14%, chiếm gần ¾ tổng số xe hơi được bán ra.

Ông Sergei Udalov – Giám đốc điều hành Autostat chia sẻ với Reuters rằng tiền của người dân Nga đổ vào thị trường xe cũ tăng vọt, đồng thời tái cấu trúc ngành ô tô một cách đáng kể. 

Xe Lada nội địa và các loại xe hơi Trung Quốc có giá từ 2 triệu rúp trở lên (khoảng 28.000 đô la) là những mục tiêu được người mua quan tâm, trong khi các thương hiệu cao cấp gần như đã không còn được ghi nhận. 

Còn theo tổ chức thống kê Rosstat, mức lạm phát 11,9% vào năm 2022 đã khiến cho người dân Nga giảm 1% thu nhập khả dụng thực tế. 

Giờ đây, giá trung bình của mỗi chiếc ô tô mới bán ra tại quốc gia rộng lớn nhất thế giới, đều tăng 17% so với một năm trước, và những chiếc đã qua sử dụng tăng tới 32%. 

Người tiêu dùng tại Nga mỉa mai rằng: “Xe mới hiện nay chỉ còn là thú vui xa xỉ của giới siêu giàu, trừ khi đó là những thương hiệu bình dân từ Lada hay Trung Quốc.” 

Các nhà quan sát dự kiến trong năm 2023, thị trường ô tô Nga sẽ có sự hồi phục khi tăng lên mức bán ra khoảng 800.000 xe so với 687.370 chiếc của năm 2022. Nhưng như vậy là còn lâu mới có thể bắt kịp mức 1,6 triệu chiếc từng được bán ra vào năm 2021. 

Hùng Dũng (Theo Reuters)